Tương quan sức mạnh quân sự Trung Quốc và Mỹ. Video: Newsweek.
"Tôi sắp nghỉ hưu rồi. Điều tôi thấy hối tiếc nhất là không có cơ hội tham gia một cuộc chiến tranh thực sự", Business Insider dẫn lời tướng Hà Lôi, phó giám đốc Học viện Khoa học Quân sự Trung Quốc, phát biểu hồi đầu tháng 6.
Theo các chuyên gia quân sự, tuyên bố này của tướng Hà Lôi nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng nó phản ánh một thực tế rằng quân đội Trung Quốc (PLA) chưa trải qua bất cứ cuộc chiến nào suốt hàng chục năm qua. Việc thiếu kinh nghiệm thực chiến có thể là rào cản đáng kể trong nỗ lực cạnh tranh sức mạnh với Mỹ của PLA.
Trung Quốc đã có bước tiến lớn trong việc xây dựng lực lượng không quân, hải quân đẳng cấp thế giới với tham vọng trở thành cường quốc quân sự có khả năng đuổi kịp Mỹ. Tuy nhiên, việc sở hữu quân đội lớn nhất thế giới và mạng lưới gián điệp quy mô vẫn chưa đủ để Trung Quốc vượt qua Mỹ. Phát biểu của tướng Hà Lôi cho thấy điểm yếu lớn nhất của quân đội Trung Quốc hiện nay là thiếu kinh nghiệm thực chiến.
Trong gần 30 năm qua, quân đội Trung Quốc chưa tham gia một cuộc chiến tranh tổng lực nào. Nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng này hiện nay là cứu trợ nhân đạo và bảo vệ biên giới. Trong khi đó, quân đội Mỹ và Nga đã tham gia nhiều cuộc chiến tranh thông thường trong vài thập kỷ qua.
Phần lớn học thuyết quân sự mới của Bắc Kinh chỉ dừng lại ở lý thuyết, chưa được thử nghiệm trên chiến trường. Dù nước này chế tạo được nhiều loại máy bay và tàu chiến, giới phân tích cho rằng điều đó vẫn chưa đủ để biến Bắc Kinh thành một siêu cường quân sự hàng đầu thế giới.
Không chỉ thua kém về mặt khí tài, binh sĩ Trung Quốc dường như cũng ở đẳng cấp khác hẳn với Mỹ. Bắc Kinh vẫn duy trì chế độ nghĩa vụ quân sự, một phần không nhỏ quân số của Trung Quốc là những người chỉ phục vụ trong hai năm trước khi giải ngũ. Điều này khiến họ khó lòng rèn luyện khả năng chiến đấu và tâm lý trong môi trường thực tế.
Điều này khác biệt hoàn toàn với Mỹ, khi nước này chỉ duy trì lực lượng quân nhân chuyên nghiệp và không có nghĩa vụ quân sự. Các binh sĩ đều tình nguyện nhập ngũ và coi đây là một nghề nghiệp, khiến họ gắn bó lâu dài với quân đội và tích lũy được nhiều kinh nghiệm chiến trường.
Bởi vậy, chuyên gia phân tích Alex Lockie cho rằng dù nuôi tham vọng soán ngôi Mỹ để trở thành cường quốc quân sự mạnh nhất thế giới, sức mạnh tác chiến thật sự của Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục bị hoài nghi.
Duy Sơn