Binh sĩ Trung Quốc tại căn cứ nước ngoài đầu tiên của nước này ở Djibouti. Ảnh: Reuters.
Trung Quốc đã có những thảo luận sơ bộ với Cộng hòa Vanuatu, quốc đảo nhỏ ở phía nam Thái Bình Dương, để thăm dò về việc thiết lập sự hiện diện quân sự lâu dài tại đây, hãng tin Fairfax Media của Australia ngày 9/4 đưa tin.
Dù Trung Quốc chưa đưa ra đề xuất chính thức với Vanuatu, các quan chức an ninh cấp cao Australia tin rằng Bắc Kinh đang có kế hoạch xây dựng một căn cứ quân sự hoàn chỉnh ở quốc đảo này.
Viễn cảnh một căn cứ tiền đồn của quân đội Trung Quốc nằm cách bờ biển Australia chưa tới 2.000 km đã được thảo luận ở cấp cao nhất tại Canberra và Washington.
Nếu kế hoạch trên được triển khai, đây sẽ là căn cứ quân sự nước ngoài đầu tiên của Trung Quốc ở Thái Bình Dương và là căn cứ bên ngoài biên giới thứ hai trên thế giới, sau tổ hợp quân sự ở Djibouti thuộc châu Phi.
Căn cứ ở Vanuatu sẽ cho phép Trung Quốc triển khai sức mạnh quân sự ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và làm đảo lộn thế cân bằng quyền lực lâu dài trong khu vực, có khả năng làm gia tăng nguy cơ đối đầu giữa Trung Quốc và Mỹ, theo giới chức Australia.
Các chuyên gia quốc phòng nói rằng việc xây dựng các căn cứ quân sự ở Vanuatu có thể cho phép quân đội Trung Quốc cạnh tranh vị thế với Mỹ ở Thái Bình Dương. "Nếu có một hay vài căn cứ trong khu vực, Trung Quốc sẽ có khả năng thách thức và gây khó khăn khi Mỹ tiếp cận khu vực", theo Charles Edel, người từng làm cố vấn cho cựu ngoại trưởng Mỹ John Kerry.
Quốc đảo Vanuatu nằm cách bờ biển phía đông Australia khoảng 2.000 km. Đồ họa: SMH.
Các quan chức tình báo và an ninh Australia cùng các đối tác ở Mỹ và New Zealand đang theo dõi sát sao tình hình với lo ngại rằng Trung Quốc tăng cường ảnh hưởng tới các quốc đảo ở Thái Bình Dương thông qua xây dựng cơ sở hạ tầng và cho vay.
Từ lâu, Bắc Kinh đã đổ vào Vanuatu, quốc đảo có dân số khoảng 270.000 người, hàng trăm triệu USD để hỗ trợ phát triển. Tuần trước, nước này cam kết xây dựng một dinh thự mới cho Thủ thướng Charlot Salwai cùng các tòa nhà chính phủ khác.
Trung Quốc được cho là chủ nợ của gần một nửa trong số 440 triệu USD vay nước ngoài của Vanuatu.
Nhiều nguồn tin cho biết tham vọng quân sự của Bắc Kinh ở Vanuatu sẽ có khả năng tăng dần, có thể bắt đầu với một thỏa thuận cho phép tàu chiến Trung Quốc neo đậu, bảo dưỡng, tiếp tế nhiên liệu và hàng hóa tại quốc đảo này.
Fairfax Media cho rằng có nhiều quan chức cấp cao trong quân đội Trung Quốc muốn nhanh chóng xây dựng một căn cứ quân sự ở Vanuatu. Tuy nhiên, Kalfau Kaloris, cao ủy của Vanuatu tại Canberra, cho biết Bộ Ngoại giao nước này "không biết có đề xuất như vậy". Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra từ chối bình luận.
Xuân Hùng