Ông Kim Jong-un và ông Moon Jae-in tại lễ đón tiếp theo nghi thức truyền thống ở Khu vực An ninh Chung. Ảnh: AP.
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sáng nay bước qua đường biên giới liên Triều ở Panmunjom để gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trong sự kiện lịch sử có ý nghĩa quan trọng với bán đảo Triều Tiên.
Đây là lần đầu tiên một nguyên thủ Triều Tiên đặt chân lên lãnh thổ Hàn Quốc kể từ sau năm 1953. Ông Kim Jong-un được tháp tùng bởi 9 quan chức cấp cao Triều Tiên, trong đó có em gái Kim Yo-jong.
Sau khi chào hỏi, bắt tay tại đường ranh giới phân chia hai miền, ông Kim Jong-un đã bất ngờ mời ông Moon Jae-in bước qua gờ bê tông để đặt chân sang lãnh thổ Triều Tiên, sau đó hai lãnh đạo cùng tiến tới Nhà Hòa bình bên phía Hàn Quốc. Động thái bất ngờ này của ông Kim Jong-un được cho là nhằm khẳng định vai trò của ông trong việc đưa ra sáng kiến thực sự nhằm mở ra chương mới hòa bình trên bán đảo bằng sự cởi mở và hòa hợp.
"Một trang sử mới bắt đầu ngay bây giờ, tại điểm khởi đầu của lịch sử và kỷ nguyên hòa bình", ông Kim Jong-un viết trong sổ lưu niệm tại Nhà Hòa bình.
Ông Kim và ông Moon sau đó có cuộc hội đàm kín tại Nhà Hòa bình, với sự tháp tùng của hai quan chức cấp cao mỗi bên. Bên phía Hàn Quốc có Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Suh Hoon và Chánh văn phòng Phủ Tổng thống Im Jong-Seok, còn bên phía Triều Tiên có Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương đảng Lao động Triều Tiên Kim Jong-chol và cô Kim Yo-yong, em gái lãnh đạo Kim Jong-un.
Phát biểu tại phòng họp, ông Kim cho biết muốn có các phiên thảo luận "thẳng thắn" về những vấn đề hiện nay và mong muốn hội nghị sẽ "cho kết quả tốt đẹp", không lặp lại những sai lầm trong quá khứ. "Tôi hy vọng chúng ta sẽ không phụ những kỳ vọng mà các bên đặt lên chúng ta. Tôi hy vọng sẽ có những thỏa thuận đáp ứng được những kỳ vọng lớn lao ấy", ông nói.
Đáp lại, Tổng thống Moon cho hay ông "mong cả thế giới sẽ chú ý tới mùa xuân đang bao trùm bán đảo Triều Tiên. "Việc ngài bước qua đường ranh giới là biểu tượng của hòa bình, không phải chia cắt", ông Moon nói. "Tôi cảm ơn ngài vì hành động dũng cảm đó. Các cuộc thảo luận và đàm phán của chúng ta hôm nay sẽ rất thẳng thắn".
Trong cuộc hội đàm, ông Kim nói với ông Moon rằng sẽ không khiến Tổng thống Hàn Quốc phải dậy sớm vì các vụ phóng tên lửa và thử hạt nhân của Triều Tiên nữa.
Sau khoảng 100 phút thảo luận, hai lãnh đạo rời Nhà Hòa bình để nghỉ trưa. Ông Kim trở về lãnh thổ Triều Tiên bên trong chiếc xe bọc thép được vây quanh bởi đội vệ sĩ hùng hậu chạy theo tháp tùng.
Đến buổi chiều, hai lãnh đạo cùng trồng cây thông lưu niệm tại Khu Phi quân sự, bên cạnh là tảng đá lớn khắc dòng chữ "Chúng tôi trồng hòa bình và thịnh vượng", kèm chữ ký của hai người.
Ông Kim và ông Moon sau đó có cuộc trao đổi riêng bên cạnh tấm biển Khu Phi quân sự trong khoảng 90 phút, trước khi hai lãnh đạo ra tuyên bố chung Hàn Quốc – Triều Tiên.
Trong tuyên bố chung, lãnh đạo hai nước cam kết sẽ phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và khởi đầu một "thời kỳ hòa bình mới". Ông Kim và ông Moon cho biết họ đã có các cuộc trao đổi "chân thành, thẳng thắn" và sẽ làm mọi việc trong quyền hạn để phi hạt nhân hóa khu vực, nhưng không nói rõ mục tiêu phi hạt nhân hóa này sẽ đạt được như thế nào.
Hai lãnh đạo cho biết họ hy vọng sẽ tuyên bố chính thức chấm dứt chiến tranh Triều Tiên vào cuối năm nay. Về mặt kỹ thuật, Triều Tiên và Hàn Quốc vẫn đang trong tình trạng chiến tranh, do cuộc chiến 1950-1953 mới chỉ kết thúc bằng hiệp ước đình chiến mà chưa từng có hiệp định hòa bình nào được ký kết.
"Hàn Quốc và Triều Tiên nhất trí ngừng hoàn toàn mọi hành động thù địch lẫn nhau trong mọi lĩnh vực, gồm trên bộ, trên biển và trên không, vốn là nguồn cơn của căng thẳng quân sự và xung đột", tuyên bố chung có đoạn.
Hai bên tuyên bố sẽ trao đổi với Mỹ và có thể là Trung Quốc để chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên bằng một hiệp ước hòa bình vào cuối năm nay. Mỹ và Triều Tiên năm 1953 ký hiệp định đình chiến trên bán đảo Triều Tiên, văn bản khiến hai miền về mặt kỹ thuật vẫn đang trong tình trạng chiến tranh.
Hàn Quốc và Triều Tiên cũng xác nhận có cùng mục tiêu chung là hướng tới một bán đảo Triều Tiên không có vũ khí hạt nhân thông qua quá trình phi hạt nhân hóa toàn diện. "Hai quốc gia đồng ý rằng các biện pháp do Triều Tiên khởi xướng có ý nghĩa quan trọng với tiến trình phi hạt nhân hóa. Hàn Quốc và Triều Tiên đồng ý thực hiện vai trò của mỗi nước trong vấn đề này", tuyên bố chung nhấn mạnh.
Lãnh đạo Hàn - Triều trồng cây thông lưu niệm tại Khu Phi quân sự.
Hai nước sẽ biến khu phi quân sự chia cách hai miền thành một "vùng hòa bình" và chấm dứt các hành động khiêu khích như phát loa tuyên truyền dọc biên giới. Hai bên cam kết cải thiện quan hệ liên Triều và "tái kết nối quan hệ máu mủ của người dân" thông qua các bước đi như hợp tác kinh tế và khởi động lại chương trình đoàn tụ thân nhân những người bị ly tán trong chiến tranh, bắt đầu từ ngày 15/8.
Các chuyên gia cho rằng cuộc gặp thượng đỉnh Hàn – Triều hôm nay có ý nghĩa quan trọng về mặt biểu tượng, nhưng Bình Nhưỡng và Seoul vẫn còn rất nhiều điều phải làm trước khi những tuyên bố chung của hai bên trở thành hiện thực.
Duyeon Kim, chuyên gia thuộc Diễn đàn tương lai bán đảo Triều Tiên, cho rằng với việc cùng ông Kim Jong-un cam kết phi hạt nhân hóa khu vực, ông Moon Jae-in đã mở đường cho hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và ông Kim. "Việc Kim Jong-un có nghiêm túc hay không cũng không thực sự quan trọng, vì cuộc chơi thật sự sẽ diễn ra giữa lãnh đạo Triều Tiên với Tổng thống Mỹ trong vấn đề hạt nhân", chuyên gia Kim nhấn mạnh.
Bình An