 |
|
Thượng nghị sĩ John McCain. Ảnh: AP. |
Hai ứng viên có cơ trở thành tổng thống Mỹ đều tranh cử với lập trường của nhà cải cách, song họ đối lập nhau từ hệ tư tưởng, thân thế tới vẻ bề ngoài và kinh nghiệm.
> Obama tuyên bố chiến thắng
Trong vòng 5 tháng tới, cuộc đua giành ghế tổng thống thứ 44 của Mỹ sẽ xoay quanh các vấn đề như nền kinh tế đang đà suy thoái của Mỹ, cuộc chiến Iraq, tuổi tác và sắc tộc.
John McCain, 71 tuổi, da trắng và là cựu binh trong cuộc chiến Việt Nam, quyết không chịu thua mạng lưới khủng bố Al-Qaeda - có thể sẽ thành tổng thống nhiệm kỳ đầu già nhất của Mỹ. Obama, 46 tuổi, da đen, ngôi sao mới nổi của đảng Dân chủ từng thề sẽ chấm dứt cuộc chiến Iraq, có cơ thành tổng thống đầu tiên thuộc cộng đồng thiểu số.
"Dù ai thắng đi nữa, đất nước này cũng sẽ hướng tới một sự thay đổi lớn", McCain phát biểu hôm qua ở New Orleans. "Sự lựa chọn của chúng ta là thay đổi đúng đắn hay sai lầm, tiến lên hay thụt lùi", ông nhấn mạnh thêm. Obama lập tức đáp lại bằng một bình luận đã chuẩn bị trước: "Có rất nhiều lời để mô tả nỗ lực của John McCain nhằm tách biệt ông ấy với chính sách của Bush (tổng thống sắp mãn nhiệm của Mỹ), nhưng đổi thay không phải là một trong số chúng".
Có hai câu hỏi lớn sẽ được trả lời trước cuộc tổng tuyển cử ngày 4/11 tới: Liệu McCain có thể vượt qua được mong muốn thay đổi của đất nước trong khi vẫn giữ chặt quan điểm về chiến tranh và thuế? Liệu Obama có chiến thắng thành kiến về sắc tộc để được bầu làm tổng thống da đen đầu tiên?
Cả hai ứng viên đều sẽ cố gắng bảo vệ những bang mà đảng của họ từng giành chiến thắng 4 năm trước. McCain cũng sẽ mon men tới các bang của Dân chủ như vùng Hồ lớn trong khi Obama hy vọng sẽ thâm nhập được vào pháo đài của đảng Cộng hòa ở miền nam. Đây là lần đầu tiên trong vòng 50 năm không có tổng thống hoặc phó tổng thống đương nhiệm nào chạy đua vào Nhà Trắng và cũng là lần đầu kể từ năm 1960 một thượng nghị sĩ sẽ được bầu nắm giữ tòa Bạch ốc.
McCain, thượng nghị sĩ 4 nhiệm kỳ của bang Arizona và là thành viên kỳ cựu của đảng Cộng hòa. Trong khi Obama, thượng nghị sĩ nhiệm kỳ đầu của bang Illinois, là ngôi sao mới nổi của đảng Dân chủ. Trên mọi phương diện, khác biệt giữa hai đối thủ này là quá lớn.
McCain theo lập trường bảo thủ còn Obama thuộc phe tự do. Kết quả một cuộc trưng cầu hồi tháng 4 cho thấy, một phần ba người tham gia cho rằng họ thuộc phe bảo thủ trong khi chưa tới một phần tư nhận họ thuộc phái tự do. Những người còn lại theo chủ trương trung lập. Điều này có nghĩa, những cử tri theo lập trường trung dung sẽ có vai trò quyết định cuối cùng. Vì thế, cả hai ứng viên đã bắt đầu nhắm tới khối cử tri này.
Tuy vậy, lập trường của hai thượng nghị sĩ này vẫn hết sức rõ ràng.
McCain thuộc phe diều hâu, ông bảo vệ chiến lược tăng quân ở Iraq, loại trừ việc rút quân nhanh chóng. Ông ủng hộ trừng phạt gắt gao hơn với Iran, ủng hộ tự do thương mại và cắt giảm thuế, một trong những điểm nhấn của chính sách kinh tế hiện tại của Mỹ. Ông bác bỏ quyền phá thai và từ lâu ủng hộ việc kiểm soát công khố cũng như cực lực phản đối việc chi tiêu lãng phí tiền của chính phủ. Ông muốn có phát triển thị trường tự do đối với chăm sóc y tế.
Trái lại, Obama phản đối việc giảm thuế cho đầu tư, thỏa thuận thương mại tự do với Trung Mỹ, khai thác ở Bắc cực và bỏ phiếu chống đối với hai đề cử vào Tòa án Tối cao của Bush. Ông phản đối tư nhân hóa hệ thống An sinh Xã hội và ủng hộ quyền được phá thai. Ông phản đối cuộc chiến Iraq và biến lời kêu gọi rút quân khỏi quốc gia Trung Đông thành nền tảng tranh cử.
Xuất thân và vẻ bề ngoài của hai người cũng rất khác biệt. Với mái tóc trắng và hình dáng của nhà binh, McCain là một tù nhân trong chiến tranh ở Việt Nam và là cựu binh Hải quân. Ông có khoảng hai thập kỷ trong Thượng viện để đánh bóng hình ảnh là một chiến lược gia độc lập, người sẵn sàng đấu tranh vì cải cách. Giờ đây, ông tung hô bản thân là một ứng viên có kinh nghiệm và kiến thức có thể đưa ra những quyết định tốt nhất cho đất nước.
Obama, con trai của một người Kenya, lớn lên ở Indonesia và Hawai. Ông tốt nghiệp đại học Havard và là một nhà hoạt động ở Chicago, bắt đầu sự nghiệp chính trị hơn 10 năm trước tại bang Illinois. Ông được bầu vào nghị viện 3 năm rưỡi trước và nhanh chóng trở thành ngôi sao của đảng Dân chủ. Ông đánh bại Thượng nghị sĩ Hillary Clinton bằng cuộc vận động tranh cử với lời hứa thay đổi.
Tuy thế, Obama vấp phải vấn đề sắc tộc, được xem như khó khăn hơn rắc rối về tuổi tác của McCain. Kết quả nghiên cứu thăm dò từ tháng 11 tới tháng 4 cho thấy, McCain đã giành được niềm tin của rất nhiều người từng lo lắng về độ tuổi của ông. Trong khi đó, Obama vẫn không có bước tiến đáng kể với những người không thoải mái về sắc tộc.
Cũng trong cuộc điều tra này, những người không mấy quan tâm tới chính trị ủng hộ Obama và McCain như nhau. Trong khi những người có kinh nghiệm ở Washington hơi nghiêng một chút ít về McCain. Từ nay mỗi ứng viên sẽ có 5 tháng vận động thuyết phục cử tri để có thể bước vào Nhà Trắng.
Hải Ninh (theo AP)