Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 21/6 ký sắc lệnh để các gia đình nhập cư trái phép được ở cùng nhau ở biên giới, sau nhiều ngày bị công chúng phản đối gay gắt chính sách nhập cư "không khoan nhượng" của chính quyền. Chính sách nhập cư này, cùng nhiều quyết định gây tranh cãi khác của chính quyền Trump, đều có thể bắt nguồn từ cái tên Stephen Miller, theo CNN.
Sinh ra ở California, cố vấn cấp cao 32 tuổi của Trump trở thành một phần trong đội ngũ của Tổng thống ngay từ những ngày đầu của chiến dịch tranh cử năm 2016. Trong suốt chiến dịch, Miller liên tục diễn thuyết trước đám đông để hâm nóng không khí cho những cuộc vận động tranh cử của Trump trước khi ứng viên bước ra sân khấu.
"Những người đứng lên chống lại Trump là những người đang đưa đất nước này đi xuống", Miller nói tại một cuộc vận động ở bang Texas. "Mọi sai lầm ở đất nước này ngày hôm nay, những người phản đối Donald J. Trump phải chịu trách nhiệm".
Trong năm đầu tiên đầy biến động của chính quyền Trump, khi đội ngũ nhân viên thân cận ông lần lượt ra đi với tỷ lệ chưa từng có, Miller vẫn trụ lại và thể hiện lòng trung thành của mình.
Miller bận tâm đến vai trò của những kẻ khiêu khích từ khi còn là một cậu bé ở California. Khi học trung học, Miller tham gia chiến dịch tranh cử chủ tịch hội học sinh với bài phát biểu gây tranh cãi về vai trò của người gác cổng tại trường.
"Toàn bộ quan điểm về nhập cư của của Stephen bắt nguồn từ trường trung học", Adrian Karima, một luật sư từng làm việc cùng Miller nói với CNN. "Quan điểm tiêu cực của anh ta bắt đầu từ thời kỳ này và chỉ ngày càng tăng lên theo thời gian".
Năm 2002, khi 16 tuổi, Miller đã có bài tranh luận trên tờ Santa Monica Lookout cho rằng "rất ít, nếu có, học sinh Tây Ban Nha" mang danh tiếng về cho lớp bởi vì trường học cung cấp một "cái nạng" cho những người không nói tiếng Anh bằng cách đảm bảo "tất cả thông báo được viết bằng cả tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh".
Tại một chương trình hè kéo dài một tuần dành cho những học sinh trung học năm cuối, nơi những thành viên trại hè xây dựng chính phủ riêng cho mình, Miller đã chạy đua chiếc ghế trong Ủy ban giám sát và gây ấn tượng bằng bài phát biểu đề xuất dùng "lực lượng ngầm" xâm nhập hàng ngũ đối phương.
Sau khi tốt nghiệp trung học, Miller vào Đại học Duke và thường viết bài cho tạp chí nội bộ về các chủ đề bao gồm "cuộc chiến về Giáng sinh", nhập cư và đa văn hóa.
Quan điểm chính trị bảo thủ của Miller đã đưa ông tới làm việc cho Michele Bachmann, người lúc bấy giờ là nghị sĩ bang Minnesota.
"Tôi nhìn thấy cơ hội ở cậu ấy vì tôi có ấn tượng đó là một cá nhân rất nghiêm khắc", Bachmann nói với CNN, gọi Miller là người "thông minh, chăm chỉ và có năng lực cao".
Miller sau đó làm việc cho Jeff Sessions, nghị sĩ bang Alabama và hiện là Bộ trưởng Tư pháp. Tại đây, Miller đóng vai trò trung tâm trong thông điệp nhập cư của Sessions và giúp định hình những chỉ trích của nghị sĩ này đối với dự luật cải cách nhập cư lưỡng đảng năm 2013. Dự luật này cuối cùng không được Hạ viện thông qua.
Sessions cũng là thượng nghị sĩ đầu tiên ủng hộ Trump vào năm 2015. Dù mâu thuẫn với Tổng thống trong cuộc điều tra về Nga của công tố viên đặc biệt Robert Muller, Sessions đã nhiều lần bảo vệ lập trường nhập cư cứng rắn của Trump.
Vai trò định hình chính sách nhập cư của Miller tiếp tục khi đảm nhận nhiệm vụ trong Nhà Trắng và thu hút sự chú ý của các nhà lập pháp.
"Bất cứ nỗ lực giết chết cải cách nhập cư nào cũng thường có dấu tay của Miller", thượng nghị sĩ Dick Durbin từng chia sẻ với các phóng viên.
Dù vai trò của Miller trong vòng tròn nội bộ của Trump vẫn chưa rõ ràng, cố vấn cấp cao này hôm 20/6 cùng Trump lên chuyên cơ Air Force One đến Duluth để vận động cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra vào tháng 11 tới.
Huyền Lê