Chiến sự Gruzia đe dọa đường ống dẫn dầu

Một đoạn trong tuyến đường ống dẫn dầu Baku-Tbilisi-Ceyhan. Ảnh: Oil.

Gruzia vốn là nơi trung chuyển khí đốt quan trọng từ biển Caspean sang phương Tây. Nhưng chiến sự đang khiến các nước lo ngại, nhất là cho an ninh của tuyến đường ống BTC (Baku-Tbilisi-Ceyhan) mới xây dựng xong. Dù Gruzia không sản xuất ra dầu, nhưng các công ty năng lượng phương Tây phải dựa vào nước này để khai thác khí đốt từ Azerbaijan, bên bờ biển Caspean.

Từ khi Tổng thống Mikhail Saakashvili thân phương Tây lên cầm quyền ở Gruzia năm 2004, hai đường ống dẫn dầu mới có quy mô lớn chạy qua nước này đã đi vào hoạt động. Nhưng cuộc xung đột hiện như một nước cờ mạo hiểm của ông Saakachvili, khiến “con đường dầu khí” bị đặt trong tình trạng thách thức. Hậu quả nhãn tiền là việc cuối tuần trước, Azerbaijan ngưng xuất khẩu dầu sang các cảng biển của Gruzia trên bờ Biển Đen vì lý do xung đột.

Tuy nhiên, theo ông Paul Stevens, chuyên gia phân tích về dầu lửa của Viện nghiên cứu Chatham House London, số phận của BTC chưa thể gây rối loạn ngay lập tức thị trường dầu thế thới, sau khi việc vận chuyển trên tuyến đường ống này đã bị ngừng từ hôm 6/8 sau một vụ cháy ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nhấn mạnh: “Nếu đường ống này bị ngưng hoạt động một hoặc hai tuần, nó cũng không gây tác động lớn đến cung về dầu trên thị trường thế giới”.

Công ty dầu khí của Anh BP là chủ đầu tư tuyến BTC, đồng thời cũng là chủ đầu tư tuyến đường ống thứ hai qua Gruzia chạy từ Baku tới Supsa, một đường ống của Liên Xô được cải tiến, đưa dầu đến Biển Đen của Gruzia. BP cũng đang xây dựng một đường ống dẫn khí đốt nối Baku-Tbilissi-Erzurum. Công trình này dài 692 km sẽ chuyển khoảng 8 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm từ Azerbaijan qua Gruzia đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo bà Natalia Leschenko, chuyên gia của Tổ chức kinh tế Global Insight, các tuyến đường ống qua Gruzia không thể bị ảnh hưởng trong chiến dịch quân sự trả đũa của Nga. “Nhiệm vụ của các lực lượng Nga hiện nay là đảm bảo quyền kiểm soát Nam Ossetia, nên các tuyến đường ống sẽ chỉ bị nguy hiểm nếu bạo lực leo thang đến mức Matxcơva quyết định dùng quân bài kinh tế”.

Về phần mình, ông Michael Denison, một thành viên có tiếng nói trong Viện Chatham House London, cũng cho rằng khả năng nói trên không lớn. "Các cuộc tấn công hoặc các ý định của Nga nhằm giành quyền kiểm soát các đường ống sẽ là thái quá vì khi đó, NATO có thể coi đây là một mối đe dọa cho an ninh của họ và sẽ dẫn tới quyết định đáp trả bằng quân sự”, ông nhận định.

Tuyến đường ống dẫn dầu BTC chạy qua Gruzia từ Baku nối Tbilisi đến Ceyhan. Đồ hoạ: BBC.

Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích kinh tế đều thống nhất rằng, cuộc chiến ở Gruzia hiện nay sẽ làm giảm nguồn đầu tư về lâu dài vào các tuyến đường ống dẫn dầu mỏ và khí đốt từ biển Caspean qua nước này. Các tuyến đường ống dẫn dầu qua Gruzia đang được coi là một giải pháp thay thế cho những nguồn cung bị các nước Trung Đông và Nga kiểm soát.

Như vậy, với quyết định có phần nóng vội vào đúng ngày khai mạc Olympic Bắc Kinh nhằm gây sự chú ý và mong chờ phản ứng thuận của các nước phương Tây, tổng thống Gruzia không những thất bại trên thực địa mà còn tự xóa đi cơ hội về lợi thế địa chính trị đang lên của nước mình trong lòng phương Tây.

Bạch Dương (Theo Le Point)