Phó chánh án tòa án tối cao Mỹ Ruth Bader Ginsburg, trái, cùng Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius trong buổi gặp gỡ báo chí hôm qua. Ảnh: Việt Anh
Bà Ginsburg, hiện là Phó chánh án Tòa án tối cao Mỹ, trong chuyến thăm Việt Nam từ ngày 7-11/2 đã gặp gỡ các quan chức cấp cao của Chính phủ, các cán bộ tư pháp, các học giả luật, đại diện của khối tư nhân để thảo luận về quyền luật sở hữu trí tuệ, thông cáo của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội cho biết.
Thảo luận với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, bà Ginsburg trao đổi về vấn đề pháp quyền. Bà cũng gặp gỡ Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình và Hội đồng Thẩm phán mới được bổ nhiệm.
"Việt Nam đang có những thay đổi tích cực, công cuộc cải cách tư pháp của Việt Nam đang được tiến hành một cách sâu rộng trên nhiều khía cạnh khác nhau. Việt Nam có Hiến pháp mới năm 2013, luật Tổ chức tòa án nhân dân mới 2014, đồng thời một số bộ luật của Bộ luật tố tụng của Việt Nam hiện nay cũng đã được sửa đổi. Vì vậy tôi cho rằng đây là thời điểm rất thú vị và cũng nhiều thách thức với Việt Nam", bà Ginsburg nói khi gặp gỡ một nhóm phóng viên tại Hà Nội hôm qua.
Theo Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius, bà Ginsburg là người phụ nữ thứ hai từng được bổ nhiệm vào Toà án Tối cao Mỹ và là thẩm phán Toà án Tối cao đầu tiên tới thăm Việt Nam. Bà Ginsburg được Tổng thống Clinton bổ nhiệm vào Toà án Tối cao vào năm 1993. Bà đã xóa bỏ rất nhiều rào cản về luật pháp và nghề nghiệp cho phụ nữ. Con gái bà Ginsburg là giáo sư Jane Ginsburg, đi cùng mẹ đến Việt Nam để chia sẻ chuyên môn về Luật Sở hữu Trí tuệ mà bà giảng dạy tại trường Đại học Luật Columbia ở New York.
"Chuyến thăm Việt Nam lần này của phó chánh án Ginsburg là một trong số rất nhiều chuyến thăm thể hiện việc làm sâu sắc quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam cũng như sự hỗ trợ của Chính phủ Mỹ khi Việt Nam thực hiện việc cải tổ pháp luật quan trọng", ông Osius cho hay.
Hiến pháp là cuốn Kinh thánh
"Với cá nhân tôi Hiến pháp Mỹ giống như cuốn Kinh thánh, cho dù đi tới đâu tôi cũng mang theo. Hiến pháp bắt đầu bằng câu "Chúng ta - những người dân" (We the people), và kết thúc là làm thế nào xây dựng một chính phủ liên bang Mỹ ngày càng phát triển và bền vững hơn", bà Ginsburg chia sẻ sau khi trích dẫn một số đoạn trong Hiến pháp khi trả lời câu hỏi liên quan đến luật.
Theo nữ thẩm phán nổi tiếng Mỹ, trong suốt lịch sử phát triển 200 năm, Mỹ không ngừng phát triển hệ thống các quy tắc chung nhằm bảo đảm quyền của con người được quy định trong bản Hiến pháp có từ năm 1787. Ý tưởng chính của Hiến pháp là duy trì sự công bằng của pháp luật, bảo vệ công lý và bảo vệ quyền cơ bản của con người.
Nhìn lại cột mốc hồi tháng 6 khi Mỹ chính thức công nhận hôn nhân đồng giới (HNĐG) trên toàn bộ các bang, bà Ginsburg cho hay quá trình đấu tranh để công nhận HNĐG ở Mỹ là một quá trình chuẩn bị lâu dài, không phải ngày một ngày hai.
"Tất cả quá trình này có bước chuẩn bị ở cấp tiểu bang và Tòa án tối cao Mỹ chỉ làm một công việc, tất nhiên là rất quan trọng nhưng rất rút gọn, công nhận bằng một phán quyết chính thức của mình. Với tổ chức bộ máy nhà nước là Nhà nước liên bang và có các tiểu bang thì chúng ta thấy những thay đổi về mặt xã hội ở Mỹ thường là xuất phát từ các tiểu bang", bà nói.
Trả lời câu hỏi làm thế nào cân bằng cuộc sống cá nhân với lượng công việc khổng lồ, bà Ginsburg nói mình có một người bạn đời rất ủng hộ và chia sẻ trách nhiệm trong gia đình. Bà kết hôn khi còn rất trẻ, khoảng 21-22 tuổi, khi học trường luật thì bà đã có con.
"Tôi phải sử dụng thời gian một cách hiệu quả nhất, hoàn thành công việc của người mẹ và của một sinh viên nhanh hơn so với những người khác. Cuộc đời tôi có hai phần, một là chăm sóc gia đình và phần kia là học hành và sự nghiệp. Mỗi một phần có tác động lẫn nhau, tạo cảm hứng để tôi tiếp tục công việc còn lại", bà cho hay.
Đề cập tới thời điểm Mỹ tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Việt Nam cách đây 20 năm, bà Ginsburg miêu tả đó là "cảm giác choáng ngợp", vì cuối cùng thì thì hai nước có thể có quan hệ bình thường. Thời kỳ chiến tranh, ở Mỹ có nhiều người biểu tình phản đối, và khi Việt - Mỹ nối lại quan hệ thì giống như "đóng lại cánh cửa của một chương không tốt đẹp trong lịch sử Mỹ".
"Tôi hy vọng hai nước sẽ có mối quan hệ chặt chẽ hơn trên cơ sở những gì chúng ta đã đạt được. Người dân Việt Nam tới Mỹ để thăm viếng, và ở cấp chính phủ, doanh nhân, sinh viên hai nước trao đổi với nhau. Nền tảng vẫn là giao lưu nhân dân", bà trả lời câu hỏi của VnExpress.
Trong tháng sau, một số thẩm phán của Tòa án Liên bang Mỹ sẽ sang thăm Việt Nam. Hôm nay bà Ginsburg rời Hà Nội tới thăm TP HCM.
Việt Anh