Hiện trường vụ máy bay MH17 rơi tại Donetsk thán 7/2014. Ảnh: Reuters |
Theo Reuters, Nga đưa ra động thái này sau khi bác bỏ đề xuất của Malaysia hôm 8/7 đề nghị Liên Hợp Quốc lập tòa án quốc tế xét xử những kẻ bị nghi bắn hạ máy bay chở khách ở đông Ukraine tháng 7 năm ngoái. Đây là đề xuất chung của Malaysia, Australia, Hà Lan, Bỉ và Ukraine.
Tổng thống Nga Putin cho rằng, động thái này là vội vã và phản tác dụng. Theo ông, Nga là thành viên thường trực có quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, do đó, có quyền chặn đề xuất nếu bỏ phiếu.
Nga hôm qua tự soạn thảo đề xuất trình lên Liên Hợp Quốc, yêu cầu đưa thủ phạm gây ra vụ tai nạn MH17 ra công lý. Cùng ngày, 15 thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã thảo luận về dự thảo phía Malaysia đưa ra.
Đại sứ New Zealand tại Liên Hợp Quốc Gerad van Bohemen, giữ chức chủ tịch Hội đồng Bảo an trong tháng 7 đánh giá: "Cuộc thảo luận rất tích cực." Tuy nhiên, theo ông Bohemen, vướng mắc lớn nhất là có lập tòa án xét xử không.
"Có nhiều nước ủng hộ lập tòa án xét xử. Tuy nhiên, Nga có quan điểm khác trong vấn đề này," ông nói.
Trước đó, đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vitaly Churkin phản đối lập tòa án quốc tế vì "điều này không nằm trong Hiến chương của Liên Hợp Quốc, và Liên Hợp Quốc không có trách nhiệm giải quyết những tình huống như thế."
Trong dự thảo trình Liên Hợp Quốc, Nga yêu cầu Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon trong vòng hai tuần tới phải báo cáo Hội đồng về "những bước tăng cường vai trò của Liên Hợp Quốc trong việc hỗ trợ sự an toàn của cuộc điều tra", đồng thời bổ nhiệm đặc phái viên theo sát điều tra vụ tai nạn.
Nga cũng bày tỏ quan ngại cuộc điều tra vụ tai nạn MH 17 đang bị trì hoãn và "không đảm bảo tính minh bạch trong cách tổ chức và làm việc, có thể tác động tiêu cực đến kết quả điều tra."
Anh cũng là nước có quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an, đại sứ nước này cho biết "không ủng hộ dự thảo phía Nga đưa ra." Các nước Malaysia, Autralia, Hà Lan, Bỉ và Ukraine cũng phủ nhận những cáo buộc phía Nga đưa ra, tuyên bố tính an toàn và cuộc điều tra hình sự đang được tiến hành với tiêu chuẩn quốc tế cao nhất.
Ngoài ra, dự thảo nghị quyết của Nga còn yêu cầu những nước trên "tham dự đầy đủ và thông báo thường xuyên về tiến độ" cuộc điều tra hình sự. Tuy nhiên trong một tuyên bố chung trước đó, Nga yêu cầu cuộc điều tra hình sự phải được giữ kín để tránh ảnh hưởng đến việc xét xử trong tương lai.
Chuyến bay MH17 của Malaysia Airlines được cho là bị bắn hạ vào tháng 7/2014 khi chở 298 người trên khoang, trong đó đa số là người Hà Lan. Nó rơi xuống vùng lãnh thổ do phe ly khai thân Nga kiểm soát ở đông Ukraine.
Các nước Ukraine và phương Tây cáo buộc phe ly khai ở đông Ukraine bắn rơi máy bay bằng tên lửa do Nga sản xuất. Nhưng Moscow bác bỏ cáo buộc cho rằng nước này cung cấp hệ thống tên lửa phòng không SA-11 Buk cho phe ly khai.
Báo cáo của nhóm điều tra đa quốc gia do Hà Lan dẫn đầu về nguyên nhân tai nạn dự kiến được công bố cuối năm nay. Malaysia, Australia, Bỉ và Ukraine cũng tham gia cuộc điều tra chung. Họ hy vọng bản dự thảo nghị quyết Malaysia đưa ra sẽ được bỏ phiếu trong tháng này.
Hồng Hạnh