Các đội châu Âu chưa thể bảo vệ chức vô địch World Cup. Kể từ sau Italy ở World Cup 1938, chưa có đội châu Âu nào bảo vệ thành công chiếc cup vàng. Thành tích của những nhà vô địch World Cup đến từ châu Âu có xu hướng tệ hơn thời gian gần đây. Bốn đội vô địch gần nhất, là Pháp, Italy, Tây Ban Nha và Đức đều rời giải ngay từ vòng bảng.
Joachim Low tham quyền cố vị. Đức đã có dấu hiệu sa sút từ Euro 2016, và nhiều người hâm mộ tin rằng Low nên ra đi sau thất bại ở World Cup 2018. Sau 12 năm dẫn dắt "Những cỗ xe tăng", Low đi vào lịch sử với tư cách HLV đội tuyển thành công bậc nhất. Nhưng theo FourFourTwo, giờ Đức cần một luồng sinh khí mới, với một triết lý bóng đá mới để hướng tới Euro 2020 và World Cup 2022. Tuy nhiên, trong những phát biểu khi trở về nước, Low không có ý nhường ghế.
VAR còn tạo ra tranh cãi. 24 quả phạt đền đã được thổi ở vòng bảng, đó là một kỷ lục ở vòng chung kết World Cup. Dù nhận được nhiều lời khen, và các trọng tài rất biết cách tiết chế việc tham khảo tư vấn từ VAR, công nghệ này vẫn tạo ra tranh cãi. Điển hình là tình huống tiền đạo Aleksandar Mitrovic của Serbia bị hai cầu thủ Thụy Sỹ phạm lỗi trong vòng cấm, nhưng VAR không phát hiện ra. Quả phạt đền thứ hai cho Ả-rập Xê-ut, trong trận gặp Ai Cập, cũng bị coi là trò hề, dù các trọng tài đã xem lại băng hình nhiều lần.
CĐV Mỹ Latin sôi động nhất. Bất kỳ địa điểm thi đấu nào có sự hiện diện của Mexico, Argentina, Colombia, Peru và Brazil, không khí lễ hội đều được tạo ra trên các đường phố Nga. CĐV Mexico biến sân Luzhniki thành bản sao của sân nhà Azteca trong chiến thắng trước Đức. Người hâm mộ Colombia và Peru lấp đầy Quảng trường Đỏ với số lượng CĐV hùng hậu.
Tite là HLV phù hợp với Brazil. Sau Felipe Scolari, Carlos Dunga, những nhà cầm quân có triết lý thực dụng, Tite đã thuyết phục được hoàn toàn người hâm mộ bóng đá Brazil. Giới mộ điệu xứ samba đều đứng sau chiến lược gia 57 tuổi khi Tite biết cách trút bỏ áp lực lên ngôi sao số một Neymar, và xoay tua chiếc băng đội trưởng để mọi học trò đều cố gắng. Lần đầu tiên sau nhiều kỳ World Cup, Brazil được đánh giá là thành công ngay cả khi không bước lên bục cao nhất.
Chủ nhà Nga tiếp nối truyền thống. Hơn 75% CĐV Nga đã dự đoán đội chủ nhà World Cup 2018 không thể vượt qua vòng bảng trước khi giải đấu khởi tranh. Nhưng "Những chú gấu Nga" gây bất ngờ. Họ có vé đi tiếp bằng hai trận thắng liên tiếp, trước Ả-rập Xê-ut và Ai Cập. Thất bại 0-3 dưới tay Uruguay không thể làm giảm độ thành công của đội tuyển Nga ở vòng chung kết năm nay. Họ tiếp nối truyền thống vào vòng loại trực tiếp của các đội chủ nhà.
Lewandowski không phải một thủ lĩnh. Giống Lionel Messi, Cristiano Ronaldo hay Zlatan Ibrahimovic ở Thụy Điển trước đây, Robert Lewandowski được giao băng thủ quân bởi anh là ngôi sao số một và nổi trội hơn hẳn phần còn lại. Dù vậy, ở giải đấu lớn thứ hai ở cấp đội tuyển, tiền đạo người Ba Lan vẫn không cải thiện được phong độ khi tịt ngòi ở cả ba trận vòng bảng World Cup 2018. Anh tuyên bố chất lượng đội tuyển quá thấp sau trận thua Colombia 0-3. Nhưng FourFourTwo cho rằng, dù Lewandowski là một tiền đạo hàng đầu thế giới, anh không biết cách dẫn dắt các đồng đội giành chiến thắng.
Thụy Điển mạnh hơn khi vắng Ibrahimovic. Tiền đạo trưởng thành từ lò đào tạo của Malmo từng tuyên bố, World Cup không đáng xem nếu vắng anh. Tuy nhiên, đội tuyển Thụy Điển đã chứng tỏ điều ngược lại. Với sức mạnh từ sự đoàn kết, tập trung và ý chí chiến đấu ngùn ngụt, họ lách qua khe cửa hẹp để giành vé vào vòng 16 đội bằng chiến thắng 3-0 trước Mexico. Trước đó, đội bóng Bắc Âu đã vượt qua Hà Lan, Italy ở vòng loại khu vực châu Âu. Và giờ thì chẳng một ai dám đánh giá thấp chủ nhà của World Cup 1958.
Luật fair-play là ý tưởng sáng tạo. Lần đầu tiên trong lịch sử World Cup, Nhật Bản có vé vào vòng 16 đội nhờ ít hơn Senegal hai thẻ vàng. Nhiều tranh cãi nổ ra xung quanh vấn đề này, nhưng Four Four Two tin, đó là bởi các đội chưa quen với quy định. Senegal đã bỏ quên khả năng này cho đến tận lượt đấu cuối cùng. Luật fair-play sẽ hướng các đội giành chiến thắng không bằng lối chơi bạo lực. So với việc tung đồng xu hay bốc thăm để xác định đội đi tiếp, luật fair-play giao sự chủ động nhiều hơn cho các đội.
48 đội dự World Cup có thể là thảm họa. Panama, Ả-rập Xê-ut, Tunisia tỏ ra kém chất lượng so với mặt bằng chung của giải đấu trên đất Nga năm nay. Trận đấu được xem là thủ tục giữa Panama và Tunisia ở bảng G rất ít được quan tâm. Bắt đầu từ World Cup 2026, số đội dự ngày hội bóng đá thế giới tăng lên thành 48, và những trận cầu như vậy có thể xuất hiện nhiều hơn. Đó có thể là một thảm họa, bởi châu Phi và châu Á, hai nền bóng đá hưởng lợi nhất từ kế hoạch mở rộng, chỉ có một đại diện vào vòng 1/8 World Cup 2018 - đội tuyển Nhật Bản.
Thắng Nguyễn
Ảnh: AP, Reuters, FIFA
