ThS.BS. Đường Mạnh Long, Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết tình trạng đi tiểu ra máu được phân thành hai loại là tiểu máu đại thể và tiểu máu vi thể. Trong đó, tiểu máu đại thể là khi máu trong nước tiểu đủ nhiều để nhìn thấy bằng mắt thường. Nước tiểu có thể chuyển màu hồng nhạt, đỏ tươi, nâu sẫm hoặc xuất hiện cục máu đông. Đây là trường hợp khiến bệnh nhân chủ động đi khám do dễ nhận biết.
Còn tiểu máu vi thể chỉ phát hiện được thông qua xét nghiệm nước tiểu, vì lượng máu rất ít, không làm thay đổi màu sắc nước tiểu.
Tiểu máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm nhiễm trùng đường tiết niệu như viêm bàng quang, viêm thận - bể thận thường kèm tiểu buốt, tiểu rắt hoặc sốt. Sỏi tiết niệu như sỏi thận, sỏi niệu quản hoặc sỏi bàng quang gây tổn thương niêm mạc, dẫn đến chảy máu. Viêm cầu thận như bệnh lý tại thận, có thể đi kèm phù, tăng huyết áp.
Đây cũng có thể là dấu hiệu của u bàng quang, u thận, ung thư đường tiết niệu thường gặp ở người lớn tuổi, hút thuốc lá. Tiểu máu cũng cảnh báo tổn thương thận hoặc bàng quang do tai nạn; dị dạng thông động tĩnh mạch thận; rối loạn đông máu hoặc tác dụng phụ của thuốc như thuốc chống đông.
Ngoài tiểu máu, bệnh nhân có thể gặp các dấu hiệu sau: Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu nhiều lần; đau tức vùng hông lưng (gợi ý sỏi thận) hoặc đau bụng dưới (viêm bàng quang); sốt, ớn lạnh (nhiễm trùng); sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài (nghi ngờ ung thư).
Phụ thuộc vào nguyên nhân, tiểu máu cảnh báo bệnh ít nguy hiểm hoặc rất nguy hiểm. Ví dụ, viêm thận bể thận cấp, dị dạng mạch, ung thư đường tiết niệu hoặc viêm cầu thận cấp có thể đe dọa tính mạng nếu không phát hiện sớm.
Đặc biệt, tiểu máu tái phát nhiều lần, nhiều máu cục, kèm theo các triệu chứng toàn thân như sốt cao không hạ, thiếu máu nặng, suy thận hoặc rối loạn huyết động của người bệnh... thì vô cùng nguy hiểm.
Vì vậy, tiểu máu là dấu hiệu không thể bỏ qua, có thể là thường gặp như nhiễm khuẩn đường tiết niệu, sỏi tiết niệu, nhưng đôi khi cũng là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm như ung thư, dị dạng mạch thận, viêm cầu thận... Đến viện khám sớm và tuân thủ phác đồ điều trị giúp tăng cơ hội phục hồi, giảm nguy cơ biến chứng.
Lê Nga