Các lãnh đạo cấp cao của BSN - mạng dịch vụ dựa trên blockchain của Trung Quốc - ví tiền số và các loại hình kinh doanh dựa trên Web 3.0 là mô hình đa cấp ponzi, khuyến cáo mọi người nên cẩn trọng với loại hình này.
Một cửa hàng chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin tại El Salvador. Ảnh: Reuters
Trong phỏng vấn với People's Daily ngày 26/6, hai chuyên gia Shan Zhiguang và He Yifan của BSN nhận xét tiền điện tử là "kế hoạch ponzi lớn nhất lịch sử loài người", được ủng hộ bởi các cộng đồng "đang cố gắng bằng mọi cách giữ cho gian lận tiếp tục".
Theo hai ông, toàn bộ tiền số hiện nay không có giá trị nội tại, hoàn toàn dựa vào hai yếu tố: sự tự tin của những người đang tham gia và số lượng người mới gia nhập - các đặc điểm đặc trưng của mô hình ponzi - dùng tiền của người sau trả cho người trước.
Zhiguang và Yifan cũng nhấn mạnh những mô hình kiếm tiền như play to earn (chơi game kiếm tiền) hay move to earn (chạy bộ kiếm tiền) hiện nay có kết cấu lỏng lẻo, chỉ lừa người chơi mới và nhanh chóng sập sau thời gian ngắn. "Chúng có sự cân bằng mong manh, được duy trì chỉ bởi sự tin tưởng của người tham gia", Zhiguang nói.
Thực tế, các nhà phê bình về tiền số từ lâu coi loại hình này là kế hoạch đa cấp tinh vi, nơi những kẻ lừa đảo sử dụng tiền từ nhà đầu tư mới để trả cho người đã đầu tư trước đó. Sự hoài nghi gia tăng mạnh thời gian qua, sau sự lao dốc của thị trường, kéo theo cái gọi là "mùa đông tiền số". Thuật ngữ này chỉ giai đoạn ảm đạm của thị trường khi giá các đồng tiền điện tử liên tục giảm và khó phục hồi trong thời gian dài, song song với đó là hàng loạt tin xấu ập đến như trộm cắp, lừa đảo và các lệnh cấm của các nhà quản lý.
Hiện các nhà đầu tư đã đổ tiền vào tiền số năm ngoái đang bị thua lỗ lớn, trong khi ngày càng có nhiều nền tảng cho vay tiền điện tử, quỹ đầu cơ và tổ chức phát hành stablecoin đang sa lầy vào tình trạng túng quẫn. Nhiều nền tảng khác cũng vất vả với các đợt tấn công mạng gây thiệt hại hàng trăm triệu USD.
Trong số những người phản đối tiền số mạnh mẽ nhất có nhà đồng sáng lập Microsoft Bill Gates. Gần đây, ông cho rằng tiền số và NFT là cuộc chơi "tìm kẻ ngốc hơn". Trong khi đó, tỷ phú Warren Buffett gọi Bitcoin là "thuốc diệt chuột" và không tạo ra bất cứ giá trị gì.
Đầu tháng này, một nhóm nhà khoa học máy tính từ các công ty và tổ chức như Đại học Harvard, Microsoft và Google đã ký lá thư chung gửi đến các nhà lập pháp Mỹ, kêu gọi họ chống lại các nỗ lực vận động hành lang của ngành công nghiệp tiền điện tử và "điều chỉnh các công cụ tài chính kỹ thuật số rủi ro, thiếu sót và chưa được chứng minh".
Bảo Lâm (theo SCMP)