Thượng nghị sĩ Ted Cruz và Thống đốc Greg Abbott của bang Texas cho biết họ đã gặp nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hôm 8/1, khi bà Thái quá cảnh tại thành phố Houston, bang Texas, trong chuyến thăm 4 quốc gia Trung Mỹ, theo SCMP.
Ông Cruz cho biết lãnh sự quán Trung Quốc đã "gửi bức thư kỳ lạ", đề nghị các chính trị gia Texas duy trì chính sách "Một Trung Quốc", không gặp gỡ lãnh đạo Đài Loan.
"Trung Quốc cần hiểu rằng ở Mỹ, chúng tôi tự quyết định việc gặp gỡ ai", Cruz nói. Cruz từng là ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa và đã quay sang ủng hộ Tổng thống đắc cử Donald Trump sau khi thua ông Trump trong vòng bầu cử sơ bộ năm ngoái.
"Đây không phải về Trung Quốc, mà là về quan hệ của Mỹ với Đài Loan, một đồng minh mà chúng ta phải bảo vệ theo ràng buộc pháp lý...Chúng ta sẽ tiếp tục gặp bất cứ ai, bao gồm người Đài Loan, nếu thấy phù hợp", thượng nghị sĩ bang Texas nói thêm.
Cruz cho biết ông và bà Thái đã thảo luận về "mua bán vũ khí, trao đổi ngoại giao và quan hệ kinh tế". Cruz nói ông hy vọng tăng cường quan hệ thương mại giữa Texas và thị trường Đài Loan.
Trong một tuyên bố riêng biệt, Thống đốc Abbott nói ông và bà Thái đã bàn về nông nghiệp và xăng dầu. Hai người cũng trao quà cho nhau. Bà Thái nhận được một chiếc đồng hồ mang dấu Texas, trong khi Abbot nhận được một chiếc bình.
Các nhà lập pháp thường gặp lãnh đạo Đài Loan khi họ quá cảnh tại Mỹ. Bà Thái khiến Trung Quốc tức giận khi từ chối ủng hộ chính sách của Bắc Kinh, coi Đài Loan và Đại lục thuộc về một nước Trung Quốc duy nhất.
Tổng thống đắc cử Donald Trump hồi tháng 12 năm ngoái có cuộc điện đàm 10 phút với nhà lãnh đạo Thái Anh Văn, điều khiến Bắc Kinh phản đối. Đó là cuộc gọi điện đàm đầu tiên giữa các lãnh đạo Mỹ và Đài Loan từ khi cắt quan hệ năm 1979 theo yêu cầu của Trung Quốc.
Chính quyền Tổng thống Obama trấn an Trung Quốc về cuộc điện đàm, song Trump tiếp tục có phát ngôn gây thêm căng thẳng với Bắc Kinh.
Không lâu sau đó, Trump chỉ trích Trung Quốc trên mạng xã hội Twitter. "Trung Quốc có hỏi chúng ta về việc định giá thấp đồng tiền của họ (khiến các công ty Mỹ khó cạnh tranh hơn), đánh thuế nặng với sản phẩm của chúng ta tại nước họ (Mỹ không đánh thuế họ)" hay xây một khu phức hợp quân sự lớn giữa Biển Đông, Trump viết. "Tôi không nghĩ vậy!".
Trump cũng cáo buộc Trung Quốc đánh cắp thiết bị lặn không người lái mà Bắc kinh thu giữ ở Biển Đông. "Chúng ta nên nói với Trung Quốc rằng chúng ta không muốn nhận lại thứ họ đã ăn cắp. Họ cứ giữ lấy nó!"
Trước chuyến đi của Thái Anh Văn, Hoa Xuân Doanh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ "hy vọng Mỹ có thể thực hiện chính sách 'Một Trung Quốc'... không cho bà ấy qua biên giới của họ, không đưa ra dấu hiệu sai lầm, bảo vệ quan hệ Mỹ - Trung Quốc cùng hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan bằng những hành động cụ thể".
Văn Việt