- Theo ông đâu là tiêu chí cao nhất để tìm kiếm giám đốc người nước ngoài cho các doanh nghiệp nhà nước?
- Có thể nói, điều hết sức bức thiết, nhất là trong một số lĩnh vực có tính kỹ thuật cao, đối với doanh nghiệp Nhà nước là người giám đốc điều hành phải có trình độ quản trị doanh nghiệp hiện đại. Để giải quyết vấn đề bức thiết này, chúng ta phải quan tâm trước hết đến năng lực chuyên môn của người được thuê, kế hoạch và phương cách người được thuê thay đổi doanh nghiệp trong quản trị kinh doanh, quản lý cán bộ, tuyển chọn nhân tài...
- Khi một người nước ngoài ngồi vào ghế giám đốc doanh nghiệp ta, thì vấn đề đặt ra là họ sẽ được trao quyền đến đâu, cách kiểm soát, giám sát ông ta như thế nào?
- Chắc chắn là chúng ta phải nới rộng các chính sách liên quan để tạo điều kiện cho ông giám đốc được thuê có thể làm việc, nhưng kèm theo đó là cơ chế kiểm soát, cơ chế trách nhiệm (bao gồm cả trách nhiệm chính trị và trách nhiệm kinh tế), thậm chí cả cơ chế thế chấp tài sản.
Chúng ta phải sòng phẳng như... Tây, bên cạnh tiền lương cũng phải tính đến tiền thưởng nếu doanh nghiệp ngày càng ăn nên làm ra; còn nếu doanh nghiệp thua lỗ, thậm chí phá sản thì trách nhiệm của giám đốc được thuê đến đâu, làm sao để quyền lợi thiết thực của họ gắn chặt với doanh nghiệp.
Như vậy, có rất nhiều “việc cần làm ngay”, đặc biệt là việc thay đổi quy trình lựa chọn cán bộ hiện nay, kèm việc có nguyên tắc về quyền lựa chọn của người đứng đầu, ví dụ như quyền để lựa chọn Phó tổng giám đốc và trưởng các phòng ban chuyên môn; phân định rõ chức năng và quyền hạn của giám đốc cũng như quyền của Hội đồng Quản trị.
- Với cơ chế hành chính chủ quản đối với doanh nghiệp Nhà nước của chúng ta hiện nay, liệu có mạo hiểm khi thuê giám đốc nước ngoài không, thưa ông?
- Cũng chính vì những lẽ trên, chính phủ mới quyết định chỉ thí điểm việc thuê giám đốc nước ngoài ở Vinashin, chứ không làm đại trà. Rõ ràng, ở đây có cái gì đó mà chúng ta đang phân vân, có thể là vì chưa có kinh nghiệm, có thể là chưa “giải tỏa” được các chính sách cần thiết...
Kết quả thí điểm thuê tổng giám đốc nước ngoài ở Vinashin sẽ giúp cho chúng ta có những kết luận về chức năng giám sát của Nhà nước đối với doanh nghiệp. Vấn đề là “ông hành chính” không can thiệp trực tiếp vào doanh nghiệp.
Từ thí điểm đến rút kinh nghiệm để nhân rộng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng có thể nói đây là điều kiện rất rõ để có thể tách chủ sở hữu và người sử dụng tài sản, người điều hành doanh nghiệp; tách cấp hành chính chủ quản với quyền tự chủ doanh nghiệp, chuyển cơ chế hành chính chủ quản doanh nghiệp Nhà nước sang cơ chế của người chủ sở hữu đầu tư vốn vào kinh doanh.
- Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Trung ương được Chính phủ giao nhiệm vụ theo dõi việc thuê tổng giám đốc nước ngoài ở Vinashin, việc này sẽ được thực hiện như thế nào?
- Chúng tôi có trách nhiệm xem xét hợp đồng, những thỏa thuận của hai bên. Quan điểm của chúng tôi là tạo mọi điều kiện về cơ chế và chính sách cho hai bên hoạt động tốt hơn, dĩ nhiên đã là thí điểm thì phải có theo dõi, giám sát và tổ chức rất chặt chẽ.
(Theo Tiền Phong)