"Tôi muốn nói với Tổng thống Volodymyr Zelensky rằng đừng bao giờ xúc phạm người Ba Lan nữa, như ông ấy đã làm trong bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc gần đây", Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki nói trong cuộc vận động bầu cử ở thị trấn Swidnik, miền đông đất nước hôm 22/9.
"Người Ba Lan sẽ không bao giờ cho phép điều này. Bảo vệ danh tiếng tốt đẹp của Ba Lan không chỉ là nghĩa vụ, danh dự của tôi, mà còn là nhiệm vụ quan trọng nhất của chính phủ", ông nói thêm. "Chúng tôi sẽ bảo vệ mọi lập luận của mình trong bối cảnh địa chính trị hiện tại và chúng tôi biết những lý lẽ này nên được hình thành như thế nào".
Quan hệ giữa Warsaw và Kiev leo thang căng thẳng sau khi Ba Lan tuần trước đơn phương duy trì lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraine, bất chấp Ủy ban châu Âu thông báo chấm dứt lệnh cấm áp đặt từ tháng 5. Ukraine đáp trả bằng cách khiếu nại Ba Lan lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và cảnh báo có thể áp lệnh cấm đối với trái cây, rau quả nhập khẩu từ Ba Lan.
Trong bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc đầu tuần này, ông Zelensky nói Ukraine đang nỗ lực "bảo toàn các tuyến đường bộ để xuất khẩu ngũ cốc", nhưng "một số bạn bè của chúng tôi ở châu Âu vờ thể hiện tình đoàn kết trên sân khấu chính trị, tạo nên sự giật gân từ vấn đề ngũ cốc".
"Họ dường như đóng vai của chính mình, nhưng thực tế đang giúp dàn dựng sân khấu cho diễn viên Moskva", Tổng thống Ukraine nói.
Theo Thủ tướng Morawiecki, Warsaw sẽ tự áp lệnh cấm nông sản Ukraine một lần nữa nếu thấy cần thiết.
"Nếu các thị trường khác mất ổn định mà Ủy ban châu Âu không hành động, chúng tôi sẽ lại có hành động đơn phương. Để bảo vệ nông dân Ba Lan, tôi sẽ không bao giờ do dự đưa ra quyết định như vậy", ông cho hay.
Thủ tướng Mateusz Morawiecki phát biểu tại thị trấn Minsk Mazowiecki, miền đông Ba Lan, ngày 13/9. Ảnh: AFP
Tổng thống Andrzej Duda nói với đài truyền hình TVN24 rằng ông Zelensky không trực tiếp đề cập Ba Lan trong bài phát biểu, nhưng "ngụ ý điều đó và tất cả chúng ta đều hiểu như vậy". Ông cho rằng những gì Tổng thống Ukraine nói "không công bằng" và khiến ông cảm thấy "cay đắng".
Ba Lan sẽ tổ chức bầu cử quốc hội vào 15/10. Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền của ông Morawiecki vấp phải sự chỉ trích từ phe cực hữu vì điều mà họ cho là "thái độ phục tùng" của chính phủ đối với Ukraine. Vấn đề ngũ cốc đặc biệt nhạy cảm với Ba Lan, bởi PiS hiện nhận được ủng hộ mạnh mẽ của cử tri nông thôn.
Các nhà phân tích cho rằng điều này đã buộc PiS phải áp dụng cách tiếp cận mang tính đối đầu hơn với Ukraine trong chiến dịch tranh cử.
Tổng thống Duda, một đồng minh của PiS, hôm 22/9 nói rằng tranh chấp giữa Ba Lan và Ukraine về nhập khẩu nông sản sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến mối quan hệ song phương tốt đẹp, dường như nhằm hạ nhiệt căng thẳng hai nước.
Trao đổi với phóng viên tại New York, Ngoại trưởng Ba Lan Zbigniew Rau cho biết Warsaw không thay đổi chính sách đối với Ukraine, nhưng đã có "sự thay đổi căn bản trong nhận thức của dư luận Ba Lan" về quan hệ hai nước. Khi được hỏi cần làm gì để cải thiện nhận thức này, ông Rau cho biết sẽ cần đến nỗ lực ngoại giao "tuyệt vời".
Thủ tướng Morawiecki hôm 20/9 tuyên bố sẽ ngừng viện trợ vũ khí cho Ukraine để tập trung xây dựng nền quốc phòng. Tổng thống Duda sau đó đính chính rằng phát biểu của ông Morawiecki đã bị hiểu sai và Ba Lan sẽ tiếp tục chuyển giao những vũ khí đã qua sử dụng cho Ukraine.
Huyền Lê (Theo Reuters, First News)