Thực tế này được nêu tại cuộc họp của Tổ công tác Chính phủ về rà soát xử lý các dự án yếu kém ngành Công Thương, sáng 21/4.
Nhận định việc xử lý 12 dự án yếu kém thuộc ngành Công thương rất được dư luận, Quốc hội quan tâm, Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa cho rằng, kết quả bước đầu đã tạo chuyển biến. Trong 189 nhiệm vụ được giao, chỉ có 15 nhiệm vụ quá hạn chưa hoàn thành được. Tuy nhiên vẫn có những nhiệm vụ thực hiện chậm làm ảnh hưởng đến tiến độ xử lý 12 dự án, vướng nhất là tài chính, quyết toán, liên quan đến đầu tư.
Kể lại chuyến đi khảo sát tại một số nhà máy sản xuất ethanol trong danh sách các dự án đang thua lỗ nghìn tỷ cần xử lý, ông Thừa nhìn nhận "ngay từ chủ trương đầu tư các dự án đã sai".
“Có nhà máy đầu tư lớn nghìn tỷ mà nguyên liệu không có, đầu ra không có, đầu tư xong đắp chiếu. Có những nhà máy hoạt động rồi thì quản trị có vấn đề, không chuyên nghiệp nên lỗ. Tang thương nhất là có nhà máy đầu tư xong bán sắt vụn”, ông Nguyễn Trọng Thừa bày tỏ, đồng thời cho rằng, sau này, các ngân hàng cho vay, các đơn vị quyết định đầu tư phải báo cáo thật cụ thể với Thủ tướng. Các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Công Thương cần làm rõ nhiệm vụ, trách nhiệm xử lý.
“Tôi nghĩ rằng, cần phải xem xét hết sức khách quan. Cái nào xử lý được thì xử lý luôn, cái nào không xử lý được thì kiến nghị”, ông Thừa nói và đề nghị các bộ, ngành tập trung quan tâm, vì đây là các dự án lớn liên quan nhiều bộ, ngành, thậm chí có những vấn đề phải có ý kiến của Thủ tướng.
Đạm Hà Bắc vẫn đang vướng quyết toán hợp đồng EPC với tổng thầu Trung Quốc.
Đánh giá chung quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng, Trưởng Ban chỉ đạo giao, Thứ trưởng Công Thương - ông Cao Quốc Hưng cho biết, có nhiều nội dung nhiệm vụ có tính chất phức tạp, nhất là xử lý dứt điểm các tranh chấp, vướng mắc liên quan đến các gói thầu EPC và công tác quyết toán dự án.
Đơn cử việc quyết toán hợp đồng EPC tại Nhà máy phân đạm Hà Bắc (thuộc Tập đoàn Hoá chất – Vinachem) đang gặp vướng mắc với tổng thầu và nhiệm vụ này thực tế đã quá hạn 21 ngày tính tới thời điểm kiểm tra. Vướng mắc lớn nhất được ông Nguyễn Anh Dũng - Chủ tịch Vinachem chỉ ra, hồ sơ nghiệm thu chuyển bước từng giai đoạn đầy đủ, nhưng để “gom” lại thành hồ sơ để có thể quyết toán hoàn chỉnh thì còn nhiều thủ tục nữa và đang gặp khó khăn.
“Do khối lượng công việc nhiều và vướng mắc nên tập đoàn đã có văn bản xin Phó thủ tướng Vương Đình Huệ được lùi thời hạn thực hiện nhiệm vụ này đến hết tháng 9/2017”, ông Nguyễn Anh Dũng nói.
Nhắc lại tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng trong xử lý dứt điểm những tồn tại tại các dự án thua lỗ nghìn tỷ, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết sẽ không gia hạn thêm thời gian cho các nhiệm vụ đã giao cho từng bộ, ngành, tập đoàn...
“Nếu kéo dài quyết toán thì không ổn, không quyết toán xong hợp đồng EPC thì không thể triển khai các công việc tiếp theo. Đề nghị Bộ Công Thương, Vinachem đốc thúc các đơn vị, Ban quản lý Nhà máy phân đạm Hà Bắc sớm hoàn thành”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói và yêu cầu Chủ tịch Vinachem đưa ra “lời hứa chính xác bao giờ sẽ hoàn thành 2 nhiệm vụ quá hạn này”.
Đáp lại, ông Nguyễn Anh Dũng cho hay tập đoàn sẽ cố gắng nhưng cũng phải nhìn vào thực tế bởi 2 nhiệm vụ này quả thật khó khăn. “Nếu hứa tuần sau, tháng sau hoàn thành rồi lại thất hứa thì không được. Vinachem đã có văn bản xin lùi thời hạn hoàn thành, nếu Phó thủ tướng không đồng ý thì chúng tôi cũng nhận khuyết điểm chậm thôi, chứ chúng tôi vẫn xin mạnh dạn lùi thời hạn 2 nhiệm vụ này đến 30/6 và 30/9/2017”, Chủ tịch Vinachem bày tỏ.
Nói thêm, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng cho hay, nếu xử lý nhanh gấp thì chỉ có bán đi, nhưng hướng xử lý này không được. Bộ sẽ có rà soát và đốc thúc chỉ đạo Vinachem xử lý các nhiệm vụ này.
Ghi nhận nỗ lực gỡ khó trong xử lý các dự án yếu kém tại các dự án nghìn tỷ thua lỗ, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhắc lại tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng tại cuộc họp tháo gỡ khó khăn cho các dự án này hồi đầu tháng 4, là tạo điều kiện thuận lợi nhất để các nhà máy trên hoạt động trở lại.
“Mục tiêu là hoạt động trở lại số dự án này, nhưng nếu không hoạt động được thì có phương án xử lý, có thể có dự án sẽ phá sản, có dự án sẽ bán..., song trước nhất phải quyết toán xong hợp đồng EPC số dự án này”, Bộ trưởng Dũng dứt khoát.
Ông lưu ý Bộ Công Thương, các tập đoàn, tổng công ty phải đưa ra kế hoạch chi tiết, rà soát và đốc thúc từng việc, nhiệm vụ cụ thể để đẩy nhanh việc quyết toán hợp đồng EPC với nhà thầu tại các dự án trên.
Theo thống kê và qua rà soát, tổng số nhiệm vụ liên quan đến xử lý 12 dự án yếu kém thuộc ngành Công thương, Chính phủ, Thủ tướng, Trưởng ban chỉ đạo giao từ ngày 13/12/2016 đến ngày 14/4/2017 là 189 nhiệm vụ.
Trong đó, Bộ Công thương, các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án được giao 120 nhiệm vụ; các bộ, ngành, cơ quan có liên quan được giao 69 nhiệm vụ.
Đến nay, đã hoàn thành 120 nhiệm vụ; 54 nhiệm vụ chưa hoàn thành nhưng trong hạn và 15 nhiệm vụ đã quá hạn nhưng chưa hoàn thành. Trong các nhiệm vụ quá hạn, chưa hoàn thành có: Bộ Công thương có 2 nhiệm vụ; Tập đoàn Hóa chất Việt Nam 4 nhiệm vụ; Tổng công ty Thép Việt Nam có 2 nhiệm vụ và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có 1 nhiệm vụ; Bộ Tài chính 2 nhiệm vụ; Thanh tra Chính phủ 2 nhiệm vụ; Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (SBIC) thuộc Bộ Giao thông vận tải 2 nhiệm vụ.
