Quân đội Nga hôm 11/9 mở đầu cuộc tập trận lớn nhất lịch sử mang tên Vostok-2018 với sự tham gia của 300.000 binh sĩ, 36.000 phương tiện cơ giới, 1.000 máy bay, 80 tàu chiến, cùng hàng nghìn lính Trung Quốc và Mông Cổ. Việc Nga mời Trung Quốc tham gia với số lượng lớn binh sĩ và khí tài dường như là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến Mỹ, theo Washington Post.
Việc Trung Quốc tham gia tập trận Vostok-2018 là dấu hiệu cho thấy sự thay đổi lớn trong quan hệ với Nga. Hai nước luôn coi nhau là đối thủ quân sự tiềm tàng giờ đây đã trở thành đối tác trong cuộc đối đầu với Mỹ. "Hai nước muốn phát tín hiệu rằng nếu Mỹ tiếp tục gây sức ép, họ sẽ xích lại gần nhau hơn", Alexander Gabuev, chuyên gia về Nga thuộc Trung tâm Carnegie ở Moskva, đánh giá.
Washington đang duy trì chiến tranh thương mại với Bắc Kinh, đồng thời áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt nhằm vào Moskva. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng xác định Nga và Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược.
Trong bối cảnh đó, Trung Quốc ngày càng quan tâm đến nền khoa học công nghệ và kinh nghiệm của Nga, quốc gia đang cần thêm đồng minh trong bối cảnh bị phương Tây trừng phạt. Việc hợp tác chặt chẽ với Moskva sẽ giúp Bắc Kinh có cơ hội tiếp cận nhiều công nghệ quân sự, cũng như học hỏi kinh nghiệm thực chiến của Nga ở Syria.
"Trung Quốc đang gửi tín hiệu rõ ràng rằng họ không coi Nga là đối thủ. Việc gia tăng đối đầu với Mỹ sẽ khiến họ xích lại gần Nga hơn để cân bằng. Điều này sẽ khiến Mỹ lo ngại", Michael Kofman, học giả tại Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ (CNA), nhận định.
Nga gần đây đã bán một số vũ khí hiện đại như tiêm kích đa năng Su-35S và hệ thống phòng không S-400 cho Trung Quốc, điều ít xảy ra trong quá khứ do Moskva lo ngại bị đánh cắp công nghệ.
Nga và Trung Quốc khó thành lập một liên minh quân sự như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Tuy nhiên, hai nước cho thấy họ có thể hợp tác theo một hiệp ước trong cuộc đối đầu tiềm tàng với Mỹ. "Mối quan hệ này giống như một liên minh quân sự, nhưng không được hợp thức hóa", nhà phân tích người Nga Vladimir Frolov nêu quan điểm.
Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, trọng tâm của cuộc tập trận đã được mở rộng từ chống khủng bố sang bảo vệ đồng minh và phản công, thể hiện "niềm tin chính trị chiến lược và hợp tác quân sự giữa hai nước đã đạt mức cao nhất trong lịch sử".
Collin Koh, học giả tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, cho rằng việc chuyển trọng tâm tập trận có thể mở đường cho quá trình tăng cường hợp tác quân sự giữa Trung Quốc và Nga. "Trung Quốc sẽ tận dụng Vostok-2018 để tiếp thu kinh nghiệm quý giá trong việc lên kế hoạch và tiến hành các chiến dịch hiệp đồng quân binh chủng quy mô lớn", chuyên gia Koh nhấn mạnh.
Duy Sơn