Theo Daum, vị thế điện ảnh Hàn trên trường quốc tế ngày càng tăng cao, trở thành niềm tự hào của làng phim châu Á. Từ năm 2019 đến nay, loạt bom tấn, nghệ sĩ nước này liên tục được vinh danh tại Oscar, liên hoan phim Cannes, Venice hay Berlin... Giới chuyên môn nhận định thành công này đến từ nội lực, không ngại thách thức và tầm nhìn của các êkíp Hàn.
Các nhà sản xuất, đơn vị phát hành phim tại Hàn nghiên cứu kỹ thị hiếu của khán giả toàn cầu, liên tục cập nhật những vấn đề được công chúng quan tâm và hỗ trợ các đạo diễn, biên kịch phát huy khả năng. Họ chú trọng cốt truyện, tính logic của mạch phim, diễn xuất dàn sao và không ngừng nâng cao kỹ thuật quay dựng, đồng thời học hỏi tiến bộ từ điện ảnh thế giới. Theo Edaily, phim Hàn còn là cánh cửa giúp khán giả nước ngoài tiếp cận, hiểu và trải nghiệm văn hóa Hàn Quốc.
Song Kang Ho là nam diễn viên đầu tiên đoạt "Nam chính xuất sắc" tại Cannes. Ảnh: Reuters
Trong bài viết Chuyện khó đoán: Lý do điện ảnh Hàn hấp dẫn toàn cầu trên Edaily, ký giả Park Mi Ae phân tích nguyên nhân thành công của các bom tấn Parasite (2019), Minari (2021) hay Broker, Decision to Leave (2022)... Ký giả Park dẫn lời phát biểu của "quái kiệt" Song Kang Ho khi thành tài tử Hàn đầu tiên đoạt Nam chính xuất sắc tại Cannes lần thứ 75 nhờ phim Broker: "Vì khán giả khắp thế giới say mê nội dung Hàn Quốc, chúng tôi (các nhà làm phim) không thể nhàn rỗi dù chỉ một giây. Đó là môi trường tích cực khiến mọi người phải làm việc chăm chỉ hơn nữa".
Theo bảng Khảo sát Làn sóng Hàn năm 2022 do Bộ Văn hóa Thể Thao - Du lịch Hàn Quốc phối hợp Tổ chức Giao lưu Văn hóa Quốc tế thực hiện trên 5.048 khán giả thuộc 18 quốc gia và vùng lãnh thổ, hạng mục Phim ảnh được quan tâm, bàn luận sôi nổi. Hơn 17,3% số phiếu nhận định "cốt truyện xuất sắc" là lý do tạo nên thời hoàng kim của điện ảnh Hàn. Tiếp đó mới là yếu tố "ngoại hình diễn viên" (13,9%), "trải nghiệm gián tiếp văn hóa Hàn Quốc" (13,5%) và "diễn xuất" (12%).
Jeon Hye Jeong - người chuyên giới thiệu phim châu Á tại London, Anh, hàng năm - nhận xét: "Phim Hàn đề cập nhiều chủ đề, lịch sử, chính trị đến xã hội và phát triển những câu chuyện không dễ đoán trước, cho đến khi kết thúc". Ông dẫn chứng trong các phim chủ đề anh hùng, nhà làm phim Hàn Quốc không phân rõ thiện - ác ngay từ đầu, mà khắc họa ẩn ức tâm sinh lý, sự biến chuyển tính cách nhân vật qua từng biến cố. Trong khi êkíp Mỹ luôn thể hiện tính chính diện, ngay cả khi nhân vật phải trải qua thử thách, rồi kết thúc với cảnh giải cứu thế giới bằng cách đưa ra một sự thay đổi hoặc xoay chuyển tình thế.
Cốt truyện logic, có chiều sâu của Decision to Leave giúp Park Chan Wook giành giải Đạo diễn xuất sắc tại Cannes hồi tháng 5. Đạo diễn cho biết dự án không có nhiều cao trào, không có cảnh bạo lực, nữ chính cũng không có cảnh "nóng" mà mang hơi thở nho nhã, cổ điển. Ông chọn cách kể chuyện hàm súc, hài hước và nhã nhặn.
Trailer phim "Decision to Leave". Video: CJ Entertainment
Broker (Người môi giới, 2022) nhận tràng pháo tay dài 12 phút tại Cannes, phơi bày những vấn nạn nhức nhối như phá thai, nhận con nuôi, mẹ đơn thân, mại dâm... Song Kang Ho diễn xuất thần vai Sang Hyun - chủ tiệm giặt là nhỏ kiêm tình nguyện viên ở nhà thờ. Anh và bạn đánh cắp những đứa trẻ bị bố mẹ bỏ lại trong hộp trước nhà thờ, bán chúng trên chợ đen. Việc làm của họ dần dần bị hai thám tử phát giác. Tờ New York Times đánh giá: "Tác phẩm sưởi ấm trái tim và đan xen những đau đớn".
Park Chan Wook đoạt "Đạo diễn xuất sắc" tại Cannes. Ảnh: AFP
Với giải Đạo diễn của Park Chan Wook và Nam chính của Song Kang Ho, điện ảnh Hàn đã hoàn tất mọi hạng mục giải thưởng ở Cannes. Trước đó năm 2002, Im Kwon Taek được vinh danh Best Director (Đạo diễn xuất sắc) với phim Chi-hwa-seon. Năm 2004, hạng mục Grand Prix (Giải thưởng lớn) gọi tên Park Chan Wook của Oldboy, ông còn đoạt Prix du Jury (Giải thưởng giám khảo) nhờ Thirst (2009). Jeon Do Yeon thắng Nữ chính xuất sắc với Secret Sunshine hồi 2007. Năm 2010, Lee Chang Dong đoạt Best Screenplay (Kịch bản xuất sắc nhất) cho phim Poetry. Nổi bật nhất là Palme d'Or (Cành Cọ Vàng) của Bong Joon Ho nhờ Parasite.
Trailer "Broker". Video: Video:EonTalk Media, CGv
Daum, Hancinema và nhiều nhà bình phim gọi Parasite là mốc son chói lọi trong 100 năm của điện ảnh Hàn, thu về 259 triệu USD trong khi kinh phí sản xuất và quảng bá chỉ 15,5 triệu USD. Tại Oscar 2020, tác phẩm "càn quét" bốn giải lớn, gồm: Đạo diễn xuất sắc, Kịch bản gốc, Phim quốc tế và Phim xuất sắc. Bom tấn cũng được tìm nhiều nhất năm 2020 trên Google ở hạng mục Phim điện ảnh.
Giới chuyên môn nhận định dù không sản xuất cho thị trường toàn cầu, Parasite - phim về gia đình nghèo bốn người tại thủ đô Seoul - vẫn gây tiếng vang với khán giả quốc tế nhờ kịch bản hấp dẫn, mỉa mai sâu cay sự phân biệt giàu nghèo trong xã hội và giới hạn của chủ nghĩa tư bản. Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA) chọn Parasite là một trong 10 kịch bản phim hay nhất thế kỷ 21.
Trailer "Parasite". Video: CJ Entertainment
Cốt truyện, thông điệp Minari được giới chuyên môn đánh giá cao, là "liều thuốc giải độc cho tâm hồn". Phim nhắc nhở về giá trị cao đẹp của lòng tốt, tình cảm gia đình cũng như cách người nhập cư đóng góp vào văn hóa và lịch sử Mỹ. Youn Yuh Jung (còn viết Yoon Yeo Jung) đóng vai bà ngoại "quái chiêu" Soon Ja. Hình ảnh của bà khơi gợi những giá trị tinh thần, bản sắc văn hóa dân tộc trong gia đình Hàn định cư xứ người. Nhờ diễn xuất, minh tinh được vinh danh "Nữ phụ xuất sắc" Oscar, đánh dấu diễn viên đầu tiên trong lịch sử 102 năm điện ảnh Hàn nhận danh hiệu về diễn xuất ở giải này.
Trailer phim. "Minari". Video: A24
Tờ Edaily cho rằng thời hoàng kim phim ảnh Hàn Quốc sẽ nối dài và giấc mơ khuynh đảo, trở thành thế lực lớn của điện ảnh thế giới sớm thành hiện thực, nếu các nhà làm phim tiếp tục chú trọng nội dung, diễn xuất, thông điệp và lồng ghép yếu tố văn hóa Hàn.
Thiên Lam tổng hợp