Bệnh nhân đột ngột yếu tứ chi, chóng mặt và nói đớ. Gia đình đưa vào bệnh viện tỉnh, sau đó chuyển đến TP HCM trong tình trạng hôn mê sâu, liệt tứ chi, suy hô hấp nặng, thang điểm Glasgow chỉ đạt 6 (mức bình thường là 15).
Ngày 26/12, PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch máu não, Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết điều kỳ diệu là dù tắc hoàn toàn động mạch thân nền, phim chụp cho thấy vùng thân não chỉ bị ảnh hưởng một phần, tổn thương chủ yếu ở tiểu não và đồi thị hai bên.
Động mạch thân nền là động mạch cấp máu quan trọng nhất trong cơ thể, nguồn nuôi quan trọng nhất của não bộ. Do đó, đột quỵ do tắc động mạch thân nền là thể nặng nề nhất với nguy cơ tử vong và tàn phế cao nhất. Thông thường, nếu không phát hiện sớm và xử trí kịp thời, khả năng tử vong hoặc tình trạng thực vật của bệnh nhân lên hơn 90%.
Theo phó giáo sư Thắng, trường hợp này, khi động mạch thân nền bị tắc, nhờ hệ thống tuần hoàn phụ, các mạch máu phụ tưới máu vào tốt đã giúp giữ não tồn tại lâu hơn. Do đó, bệnh nhân được chỉ định can thiệp tái thông mạch máu, dù đã tính thời gian kể từ lúc khởi phát đã hai ngày.
Thời gian can thiệp tắc động mạch thân nền tốt nhất là trong 6 giờ đầu, có thể mở rộng hơn tùy trường hợp nhưng cũng thường trong 24 giờ, dẫn đến nhiều nơi bác sĩ từ chối can thiệp nếu thấy quá hai ngày. Sau khi đạt được tái thông, bệnh nhân dần được cai máy thở, hồi phục tỉnh táo hoàn toàn. Người phụ nữ hồi phục sức cơ tay chân, đã có thể đi lại chậm.
"Trong y khoa luôn có những điều kỳ diệu, khi bác sĩ đủ kiến thức và làm việc tận lực", phó giáo sư nói. Hiện, nơi này đang mở rộng chỉ định can thiệp sau 24 giờ trên một số trường hợp đặc biệt.
Bác sĩ Thắng kiểm tra cử động tay chân của một bệnh nhân sau can thiệp. Ảnh: Lê Phương
Đột quỵ có thể phòng ngừa được bằng cách kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Khám sức khỏe định kỳ, khi không may mắc tăng huyết áp, tiểu đường, tăng mỡ máu..., cần kiểm soát tối ưu. Bệnh nhân có bệnh nền rung nhĩ chắc chắn cần phải sử dụng thuốc kháng đông để phòng ngừa. Thay đổi lối sống bằng chế độ vận động tập luyện, thức ăn phù hợp, hạn chế rượu bia và tuyệt đối không sử dụng thuốc lá - "độc dược" đối với nguy cơ đột quỵ.
Nhận biết được triệu chứng của đột quỵ và đến bệnh viện ngay khi khởi phát. Áp dụng bài test FAST để nhận biết dấu hiệu đột quỵ. Trong đó, F (Face - Mặt): Khuôn mặt lệch, tê hoặc yếu một bên. A (Arms - Tay): Yếu hoặc không nâng được một bên tay. S (Speech - Lời nói): Nói khó, nói lắp hoặc không hiểu lời nói. T (Time - Thời gian): Cấp cứu ngay lập tức, vì thời gian vàng trong 6 giờ đầu quyết định hiệu quả điều trị.
Lê Phương