Anh Trương Thanh Hòa quê ở Đăk R'lấp, Đăk Nông, trồng cà phê nên quanh năm phải lao động vất vả, mang vác nặng. Bản thân anh có thói quen uống rượu và hút thuốc. Khi biết bị đau khớp, anh đã từ bỏ dần rượu và thuốc nhưng vẫn phải làm việc nặng nhọc nên bệnh ngày càng nặng thêm.
Hơn chục năm chịu đựng những cơn đau hành hạ, anh Hòa đã mua nhiều loại thuốc uống nhưng bệnh không thuyên giảm. Gần đây anh không thể đi lại như bình thường nên đến bệnh viện ở TP HCM khám.
Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn chẩn đoán anh Hòa bị hoại tử khớp háng 2 bên, cần điều trị phẫu thuật thay khớp ngay. Sau ca mổ thay khớp, sức khỏe bệnh nhân đã dần bình phục song cần theo dõi tiếp, đồng thời tập đi lại và tập vật lý trị liệu.
Sau ca phẫu thuật thay khớp, sức khỏe anh Hòa đã dần hồi phục và đang tập đi lại. Ảnh: TT.
Thạc sĩ, bác sĩ Lê Văn Tư, Chuyên khoa Cơ Xương Khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn, cho biết gần đây lượng bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến cơ xương khớp gia tăng và trẻ hóa. Trước đây thoái hóa khớp được cho là bệnh của người cao tuổi, với nguyên nhân thường gặp là gãy cổ xương đùi. Đến nay, nhiều người trẻ cũng bị bệnh này, thường gặp ở nam giới có thói quen nhậu nhẹt, hút thuốc lá, thường xuyên mang vác nặng. Với phụ nữ thường gặp ở tuổi trung niên đau khớp nhiều năm sử dụng corticoid có trong tân dược hay thuốc tễ nguồn gốc không rõ ràng.
Theo bác sĩ, thoái hóa khớp là một bệnh lý liên quan đến tắc nghẽn mạch máu nuôi chỏm xương đùi. Nguyên nhân chính gây ra hoại tử chỏm xương đùi là do sự cung cấp máu nuôi đến đầu xương bị giảm sút. Có 4 cơ chế phổ biến sau:
- Thiếu máu động mạch cung cấp, thường do chấn thương gãy cổ xương đùi, trật khớp háng, gãy vỡ ổ khớp làm đứt các động mạch đến nuôi xương. Bên cạnh đó, tình trạng máu tụ và dịch viêm có thể gây chèn ép các động mạch cũng khiến lưu lượng máu đến chỏm xương đùi bị suy giảm.
- Tắc nghẽn tĩnh mạch: Thường gặp trong bệnh Legg-Perthes-Calve ở thiếu niên và một số bệnh lý của bao khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến...
- Tắc nghẽn trong lòng mao mạch, điển hình là bệnh hồng cầu hình liềm. Một bệnh khác nữa là bệnh thợ lặn (Caisson), khi đang ở độ sâu nhất định mà trồi nhanh lên mặt nước trong máu những thợ lặn hình thành những bọt khí nitơ làm tắc các mao mạch có đường kính nhỏ.
- Có sự chèn ép các mao mạch trong ống xương, thường gặp ở nhưng người uống rượu và sử dụng corticoid dài hạn.
Những biện pháp điều trị nâng đỡ cho bệnh nhân hoại tử chỏm xương đùi chưa thay khớp nhân tạo bao gồm dùng thuốc kháng viêm giảm đau, giảm cân và chống gậy khi di chuyển, nghỉ ngơi và hạn chế vận động nặng như mang vác, chạy nhảy. Bệnh nhân cần kiêng rượu, thuốc lá và ngưng uống corticoid.
Biện pháp ghép tế bào gốc điều trị thoái hóa khớp được đánh giá là một hướng mới đầy tiềm năng, áp dụng trong giai đoạn I, II, đang nghiên cứu và chứng minh tính hiệu quả.
Với giai đoạn muộn hơn, hiện nay thay khớp háng là biện pháp duy nhất mang lại hiệu quả.
Thi Ngoan