"Đây là ngày lịch sử", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 10/7 thông báo sau cuộc hội đàm giữa Tổng thống Recep Tayyip Erdogan và Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson. "Tổng thống Erdogan đồng ý chuyển đơn xin gia nhập của Thụy Điển tới quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ càng sớm càng tốt và hợp tác chặt chẽ với cơ quan này để đảm bảo phê chuẩn".
Thủ tướng Kristersson nhận định "đây là ngày tốt lành với Thụy Điển" khi các bên "tiến một bước rất lớn tới phê chuẩn tư cách thành viên NATO" của quốc gia Bắc Âu.
Thổ Nhĩ Kỳ từng từ chối phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Thụy Điển, cáo buộc nước này "chứa chấp các phần tử khủng bố người Kurd".
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (trái) bắt tay Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson trước sự chứng kiến của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại Vilnius, Litva ngày 10/7. Ảnh: AFP
Quyết định bật đèn xanh cho Thụy Điển vào NATO được Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra sau cuộc đàm phán tại Vilnius, Litva ngày 10/7, ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO sẽ diễn ra ở thành phố này. Hai nước đồng ý hợp tác chặt chẽ trong phối hợp chống khủng bố và thúc đẩy quan hệ thương mại song phương.
Trong tuyên bố chung sau đàm phán, Thụy Điển cho biết "sẽ tích cực hỗ trợ nỗ lực thúc đẩy tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có hiện đại hóa Liên minh Hải quan EU - Thổ Nhĩ Kỳ và tự do hóa thị thực".
Tổng thống Mỹ Joe Biden hoan nghênh quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ. "Tôi sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Erdogan và Thổ Nhĩ Kỳ để tăng cường năng lực phòng thủ và răn đe ở khu vực châu Âu - Đại Tây Dương", ông Biden nói "Tôi mong được chào đón Thủ tướng Kristersson và Thụy Điển với tư cách là thành viên NATO thứ 32".
Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cũng bày tỏ hoan nghênh quyết định bật đèn xanh cho Thụy Điển gia nhập NATO của Thổ Nhĩ Kỳ. "Con đường để Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Thụy Điển cuối cùng cũng rõ ràng", bà Baerbock cho biết.
Thụy Điển và Phần Lan nộp đơn xin gia nhập NATO tháng 5/2022, kết thúc hàng thập kỷ duy trì chính sách không liên kết về quân sự. Phần Lan ngày 4/4 trở thành thành viên thứ 31 của NATO sau khi nhận được ủng hộ từ các quốc gia thuộc liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu, nhưng Thụy Điển bị trì hoãn, chủ yếu do sự phản đối từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Cũng trong ngày 10/7, Ukraine kêu gọi NATO đưa ra tín hiệu rõ ràng về lời mời nước này gia nhập liên minh. Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine "xứng đáng gia nhập NATO". "Chưa phải lúc này vì chiến sự đang diễn ra, song chúng tôi cần tín hiệu rõ ràng và đây đang là điều cần thiết", ông Zelensky nói.
Vị trí các nước NATO. Đồ họa: Tiến Thành
Nguyễn Tiến (Theo AFP)