Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc năm 2020 ghi nhận 58% trẻ em Việt Nam trong độ tuổi 6-59 tháng có tình trạng thiếu kẽm.
Kẽm là vi chất dinh dưỡng thiết yếu tham gia hơn 300 phản ứng enzyme trong cơ thể. Đặc biệt, kẽm đóng vai trò trực tiếp trong quá trình tái tạo tế bào vị giác trên lưỡi. Tế bào vị giác có chu kỳ sống ngắn, trung bình 7-10 ngày. Quá trình tái tạo đòi hỏi hoạt động liên tục của enzyme carbonic anhydrase VI và gustin - hai enzyme phụ thuộc hoàn toàn vào kẽm.
Khi trẻ thiếu kẽm, quá trình tái tạo tế bào vị giác bị gián đoạn, số lượng và mật độ tế bào giảm sút, dẫn đến suy giảm khả năng cảm nhận vị. Kết quả là trẻ không nhận biết được các vị cơ bản (ngọt, mặn, chua, đắng, umami), thức ăn trở nên vô vị, từ đó trẻ mất hứng thú ăn uống. Nghiên cứu từ Nutrients (2021) cho thấy, trẻ thiếu kẽm có nguy cơ biếng ăn cao gấp 2,1 lần so với trẻ có đủ kẽm.
Khi thiếu hụt kẽm, trẻ sẽ không cảm nhận được hương vị thức ăn. Ảnh: Pexels
Thiếu kẽm có biểu hiện đa dạng. Trong đó các triệu chứng liên quan đến vị giác và thói quen ăn uống bao gồm: giảm vị giác (hypogeusia) hoặc mất vị giác (ageusia) - trẻ không phân biệt được các vị, thức ăn có vị nhạt hoặc không có vị; giảm cảm giác thèm ăn - trẻ không có ham muốn ăn, kéo dài thời gian bữa ăn; ăn không hiệu quả - trẻ nhai lâu, không nuốt, giữ thức ăn trong miệng.
Các nghiên cứu lâm sàng cũng chứng minh, việc bổ sung kẽm có ảnh hưởng tích cực đến việc tăng lượng thực phẩm ăn vào và một số khía cạnh của hành vi ăn uống, trẻ thèm ăn hơn và ăn chủ động hơn.
Các chuyên gia khuyến cáo, để khắc phục hiệu quả tình trạng trẻ biếng ăn, kén ăn, cha mẹ cần hiểu rõ cách bổ sung kẽm đúng cách. Có nhiều cách bổ sung kẽm hiệu quả cho trẻ, có thể bằng thực phẩm hàng ngày hoặc thông qua các chế phẩm bổ sung. Cha mẹ hãy xây dựng chế độ ăn đa dạng, bổ sung thực phẩm giàu kẽm như: socola đen, sữa chua, trứng, sữa, hải sản và ngũ cốc nguyên hạt...
Với nhóm trẻ biếng ăn, trẻ thường ăn không đủ khẩu phần theo nhu cầu. Bên cạnh đó, khả năng hấp thu kẽm qua thực phẩm phụ thuộc nhiều vào nguồn gốc, kẽm từ động vật (thịt, hải sản) dễ hấp thu hơn kẽm từ thực vật (hạt, đậu). Việc cải thiện triệu chứng biếng ăn có thể diễn ra trong thời gian dài nên cha mẹ cần bình tĩnh và kiên trì.
Trẻ biếng ăn được khuyến nghị bổ sung 4 mg kẽm mỗi ngày, duy trì liên tục trong 8 tuần để cải thiện vị giác và tình trạng biếng ăn. Sau 2-3 tuần đầu, trẻ bắt đầu nhận biết hương vị rõ hơn. Đến tuần thứ 4-6, trẻ tự nhiên thèm ăn, tăng lượng thức ăn tiêu thụ. Sau 8 tuần, tình trạng biếng ăn cải thiện đáng kể.
Khi chọn chế phẩm bổ sung kẽm, cha mẹ cần lưu ý, các sản phẩm dạng viên, siro truyền thống thường có thể gây tác dụng phụ tiêu hóa (buồn nôn, táo bón) do kẽm gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Mùi vị kim loại khó chịu với trẻ, khiến nhiều bé không hợp tác uống. Bên cạnh đó, kẽm tương tác với thức ăn làm giảm hiệu quả hấp thu...
Để khắc phục điều này, hãng dược phẩm Valens International (Slovenia) (đạt chuẩn GMP-EU, ISO 9001, IFS) ra mắt kẽm Zihot được bào chế dưới dạng xịt, nhờ với ứng dụng công nghệ SunActive tiên tiến.
Zihot - Kẽm Nano sinh học dạng xịt ứng dụng công nghệ SunActive. Ảnh: Nhãn hàng cung cấp
Điểm đặc biệt của công nghệ SunActive là sự phân nhỏ phân tử kẽm xuống mức nano (0,3µm), nhỏ hơn 7 lần kẽm thông thường, cho khả năng hấp thu nhanh chóng. Kết hợp cùng màng sinh học Liposome bảo vệ kẽm khỏi tác động của hệ tiêu hóa, sinh khả dụng cao hơn, không bị cạnh tranh hấp thu với các khoáng chất khác, không gây kích ứng dạ dày.
Zihot là sự kết hợp kẽm nano cùng vitamin C, D, E, B6 tạo hiệp đồng trong hỗ trợ kích thích vị giác. Sản phẩm bổ sung kẽm và các vitamin cho cơ thể, hỗ trợ cải thiện cảm giác thèm ăn, hỗ trợ chức năng tiêu hóa cũng như hỗ trợ tăng sức đề kháng của cơ thể. Sản phẩm có hương dứa tự nhiên thơm ngon giúp trẻ dễ uống, không chát. Sản phẩm đã có mặt tại hơn 30 quốc gia. Dạng xịt tiện lợi giúp cha mẹ dễ dàng cho trẻ sử dụng hàng ngày.
Nhà sản xuất khuyến cáo với liều cơ bản, trẻ em 0-12 tháng tuổi xịt một lần mỗi ngày. Trẻ em từ 12 tháng tuổi đến 3 tuổi xịt 1-2 lần mỗi ngày. Trẻ em trên 3 tuổi xịt 4 lần mỗi ngày. Nên sử dụng sản phẩm sau bữa ăn.
Sau một thời gian sử dụng sản phẩm đều đặn, vị giác được phục hồi nhờ bổ sung kẽm đầy đủ, trẻ bắt đầu nhận biết hương vị, tự nhiên thèm ăn và ăn ngon miệng hơn. Cha mẹ hãy kết hợp việc bổ sung vi chất dinh dưỡng cùng việc thay đổi các thói quen ăn uống, sinh hoạt khoa học để giúp trẻ cải thiện biếng ăn, kén ăn hiệu quả.
Kim Anh
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Zihot Oral Sprays có Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố số 6351 /2024/ĐKSP, Giấy xác nhận nội dung quảng cáo số 536/2025/XNQC-ATTP, do Cục An toàn Thực phẩm, Bộ Y tế cấp ngày 18/4/2025.
* Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.