Máy notel hay còn gọi là notetel, sản phẩm công nghệ được ưa chuộng tại Triều Tiên. Ảnh: Engadget
Notel hoặc 'notetel' là cách gọi của người Triều Tiên, kết hợp hai từ "máy tính xách tay" và "truyền hình". Thiết bị này có thể dễ dàng tìm thấy trên chợ đen với giá khoảng 48 USD, và cũng được bày bán trong một số cửa hàng và chợ của nhà nước.
Theo một số ước tính, gần một nửa hộ gia đình sống tại đô thị ở Triều Tiên có thể dễ dàng giấu notel, chiếc máy có chức năng bật DVD hoặc nội dung lưu trữ trên USB, thiết bị có thể dễ dàng nhập lậu vào nước này.
Nhiều người Triều Tiên đang truyền tay nhau phim Hàn Quốc, nhạc pop, phim Hollywood và chương trình tin tức. Theo những người trốn khỏi Triều Tiên, các nhà hoạt động và du khách, Bình Nhưỡng nghiêm cấm người dân xem những nội dung này.
"Chính quyền Triều Tiên rất đề cao hệ tư tưởng quốc gia. Chương trình nước ngoài có thể sẽ cạnh tranh với nội dung tuyên truyền của Triều Tiên, vì vậy việc truyền bá chúng sẽ trở thành vấn đề lớn đối với họ", Sokeel Park từ nhóm Tự do ở Triều Tiên (Link), một tổ chức hoạt động với những người trốn khỏi nước này, cho biết.
Park cũng cho rằng nếu Bình Nhưỡng không thích ứng thành công với những xu hướng này thì chúng có thể đe dọa đến sự kiểm soát của chính quyền.
"Người địa phương ngày càng có nhiều chỗ để tiêu tiền", một người thường đến Bình Nhưỡng giấu tên cho biết. "Người dân có vẻ tự tin tiêu tiền hơn trước. Tôi thấy nhiều người bỏ ra 500 USD để mua điện thoại mà không hề do dự".
Lách luật
Theo trang tin của người trốn khỏi Triều Tiên có trụ sở tại Seoul, notel được hợp pháp hóa vào năm ngoái, nhưng chính quyền yêu cầu người dùng phải đăng ký máy của họ. Việc này giúp giới chức theo dõi những ai có nhiều khả năng xem chương trình nước ngoài.
Người Triều Tiên không có quyền truy cập Internet. Một số người được phép lên mạng thì lại bị giới hạn trong mạng nội bộ của nhà nước; 2,5 triệu thuê bao điện thoại di động của nước này không được phép gọi ra nước ngoài.
Notel được nhập khẩu hợp pháp hoặc buôn lậu từ Trung Quốc. Lee Seok-young, một người đào tẩu khỏi Triều Tiên, cho biết năm ngoái ông nhập lậu vào nước này 18.000 máy notel. Ông đặt hàng trực tiếp từ một nhà máy ở Quảng Châu và cơ sở này có thể vẫn đang sản xuất chỉ để đáp ứng thị trường Triều Tiên.
Notel không còn được ưa chuộng ở Trung Quốc trong những năm qua, nhưng vẫn đắt hàng ở các tỉnh nằm sát biên giới Triều Tiên, theo dữ liệu trên trang web mua sắm trực tuyến Trung Quốc Taobao.
Khi được yêu cầu báo giá bán buôn notel, một thương nhân Trung Quốc tại thành phố biên giới Diên Cát hỏi: "Anh muốn chuyển máy đến Triều Tiên phải không? Anh muốn chuyển bao nhiêu máy? Hàng này bán chạy ở bên đó lắm".
Notel điện áp thấp khác với đầu DVD di dộng phổ biến cuối năm 1990 ở chỗ máy có USB và khe cắm thẻ SD, tích hợp TV và radio. Thiết bị này có thể nạp điện bằng pin xe hơi, thiết bị gia dụng thiết yếu tại Triều Tiên khi nước này vẫn trong cảnh thiếu điện.
Lee cho rằng những chức năng đa dạng của notel sẽ giúp người dùng dễ dàng lách luật để xem chương trình bị cấm hơn. "Để tránh bị bắt, người ta bật DVD của Triều Tiên trong khi xem phim truyền hình Hàn Quốc trên USB. USB có thể dễ dàng rút ra", ông nói. "Khi các nhà chức trách kiểm tra độ nóng của notel để xác định thiết bị có được sử dụng gần đây hay không, người dân sẽ nói rằng họ vừa xem phim Triều Tiên".
"Máy nhỏ nên người ta có thể cuộn nó trong chăn và giấu trong tủ quần áo. Notel được ưa chuộng vì có tính năng hoàn hảo, giúp người dân vượt qua hai 'hàng rào' mà chính quyền dựng lên để ngăn người dân tiếp cận chương trình nước ngoài, đó là giám sát và cúp điện", Park nói. "Đây là thiết kế hoàn hảo cho người Triều Tiên".
Phương Vũ (Theo Reuters)