Hai ngày trước, mua một bloc lịch đại của Nhà xuất bản Đại học kinh tế quốc dân tại cửa hàng Sách Hà Nội trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1 TP HCM, chị Nguyễn Thu Hoàng chỉ phải trả 89.000 đồng, trong khi giá bìa ghi 99.000 đồng. Mừng vì mới đầu mùa lịch đã được mua hàng giảm giá, thế nhưng khi sang cửa hàng kế bên, chị Hoàng tiếc hùi hụi vì người bán hàng cam đoan chỉ bán giá 80.000 đồng cho loại bloc đại này.
Chưa bao giờ thị trường lịch chỉ mới vừa khởi động mà người tiêu dùng đã được mua với giá thấp hơn mức bìa như hiện nay. Loại bloc cực đại (kích cỡ 26x37cm) năm ngoái có giá 180.000-220.000 đồng/cuốn, thì nay chỉ còn 155.000-170.000 đồng, tùy theo nhà xuất bản. Các cửa hàng bán lẻ giảm giá 10-20%, chỉ còn 140.000-150.000 đồng/cuốn.
 |
|
Lịch bloc 2007 đang giảm giá 10-20%. Ảnh: P.A. |
Mẫu mã, chất lượng giấy bloc lịch năm nay cũng được các nhà làm lịch chú trọng nâng cao. Loại cực đại hầu hết đều sử dụng giấy couché định lượng trên 10 nên in ấn hình ảnh khá sắc nét. Loại đại (kích cỡ 20,5x32cm) có chất lượng giấy trung bình nên không sắc sảo bằng. Loại bloc trung thường bằng chất liệu giấy pơ luya được giữ giá ngang với năm ngoái là 8.500 đồng.
So với lịch bloc năm ngoái, giá lịch cùng loại năm nay thấp hơn 10-20% nhưng chất lượng cao hơn. Theo các nhà xuất bản, mối lợi này người tiêu dùng có được là nhờ năm nay "nhà nhà đi làm lịch" khiến cạnh tranh trở nên hết sức gay gắt.
Đây là năm đầu tiên liên minh xuất bản lịch bloc tan rã, nhường chỗ cho thị trường tự do, mà các cơ quan chức năng gọi là "xã hội hóa việc xuất bản lịch bloc". Nếu các năm trước, thị trường phải chờ liên minh các nhà xuất bản phát hành lịch và Ban điều hành lịch bloc đánh tín hiệu, mới được khởi động - thường là vào đầu tháng 11 - thì năm nay các nhà làm lịch thoải mái tự đăng ký số lượng, tự phát hành và sống chết theo sức tiêu thụ của thị trường.
Đó cũng là lý do khiến số lượng bloc lịch 2007 được các nhà xuất bản đăng ký tại Cục Xuất bản đến nay đã vượt 100 triệu cuốn, trong khi nhu cầu thị trường chỉ khoảng 15 triệu bloc. Song, hiện các nhà làm lịch đang phải in ấn cuốn chiếu theo nhu cầu thị trường, chứ không còn sản xuất đại trà như trước nữa.
Giá giảm nhờ chiết khấu cao
Nếu các năm trước, những đại lý phát hành lịch bloc phải đăng ký số lượng với liên minh các nhà xuất bản, đặt tiền cọc và tranh nhau để nhận hàng, thì năm nay họ thư thả ngồi không chờ đơn vị phát hành đến làm việc và thỏa thuận mức hoa hồng được chiết khấu.
Những mùa lịch trước, hoa hồng dành cho đại lý cấp 1 chỉ khoảng 20-25% trên giá bìa. Năm nay các nhà xuất bản đua nhau tăng chiết khấu cho đại lý cao gần gấp đôi để được nhận bán hàng. Đơn cử như Nhà xuất bản đại học Quốc gia TP HCM dành hoa hồng cho đại lý cấp 1 bằng 35-40% giá bìa. Theo chủ một cửa hàng lịch phân tích, với mức chiết khấu cao này, đại lý có thể bán ra bằng mức thấp hơn giá bìa 10-20% vẫn còn lời to. Trong khi đó, giá rẻ lại hấp dẫn người tiêu dùng nên dễ dàng được bán hàng.
Song, ông Huỳnh Bá Lân, Phó giám đốc Nhà xuất bản, nói với VnExpress rằng, lợi thế lớn nhất của đơn vị này không phải mức chiết khấu cao, mà là đã có "một chút" thương hiệu từ lần một mình tách ra khỏi liên minh xuất bản lịch hồi năm ngoái và xây dựng được những đầu mối đại lý phát hành từ các tỉnh. "Thị trường năm nay không ồn ào như năm ngoái, nhưng ngấm ngầm căng thẳng hơn nhiều", ông Lân khẳng định.
Trước nguy cơ chạy đua đẩy chiết khấu lên cao kịch trần, mới đây, một số nhà xuất bản, phát hành tại TP HCM đã ngồi lại với nhau, bàn chuyện ký giao kèo không tăng thêm chiết khấu cho đại lý để bảo vệ quyền lợi của mình. Song, trao đổi với VnExpress, đại diện một đơn vị phát hành lịch cho biết, dự kiến này có thể không khả thi vì không phù hợp với quy luật thị trường tự do, nơi mà ai mạnh thì sẽ thắng.
Phan Anh