 |
|
Ông Putin trong phiên họp nội các hôm 27/10. |
Quyết định đó có thể phá hủy thế cân bằng giữa các thế lực mà ông đã xây dựng trong chính quyền. Kết quả là Tổng thống Nga càng phụ thuộc vào tham vọng và nguồn lực của một phe phái trong Kremlin. Yury Korgunyuk, nhà nghiên cứu nhóm Indem, nhận định, nếu siloviki, đứng đầu là hai chánh văn phòng tổng thống Viktor Ivanov và Igor Sechin, giành thắng lợi, thì ông Putin "sẽ mất khả năng đứng phía trên cuộc cãi lộn, mất khả năng đóng vai trò trọng tài... và sẽ trở thành con tin" của phe chiến thắng.
Ngay cả trước khi Tổng thống Nga đưa ra quan điểm, thì một số tờ báo đã cho rằng siloviki hiện có tất cả, nhưng chưa đánh bại được Gia đình, phe có chánh văn phòng tổng thống Alexander Voloshin và Thủ tướng Mikhail Kasyanov.
Theo Novaya Gazeta, vụ bắt giữ Khodorkovsky là một "cuộc đảo chính nội bộ". Với giọng điệu tương tự, bài phân tích về hệ quả chính trị của vụ Khodorkovsky trên tờ Kommersant chạy dòng tít "Đảo chính trong Kremlin". Tờ báo có vẻ thận trọng hơn, cho rằng Putin chưa lựa chọn ủng hộ siloviki, nhưng phe này cuối cùng có thể loại bỏ ông khỏi cương vị tổng thống.
Trong khi đó, Vyacheslav Nikonov, Giám đốc quỹ Politika, nhận định, người đứng đầu Kremlin không có lợi ích gì trong việc gạt Gia đình hay những nhân vật theo đường lối tự do ở Saint Petersburg, nhóm thứ 3 và yếu nhất trong đội ngũ của ông, ra bên lề. "Putin muốn loại bỏ Khodorkovsky. Tổng thống không muốn ảnh hưởng của một nhóm đạt đến 100%, vì khi đó, ông sẽ trở thành con tin của họ", Nikonov nói. "Putin sẽ tiếp tục để nhóm này đối đầu với nhóm khác để tiếp tục nắm giữ quyền kiểm soát".
Tuy nhiên, theo Nikolai Petrov, thành viên Trung tâm Carnegie Matxcơva, siloviki đã giành thắng lợi trong cuộc chiến chống Gia đình, nhờ có những hành động mạnh tay và sự ủng hộ của Putin, một cựu sĩ quan KGB. Kể từ khi ông Putin lên nắm quyền cách đây 4 năm, phe này đã tăng quyền kiểm soát trong các cơ quan hành pháp và an ninh Nga. Và quyền kiểm soát này đang được sử dụng để giành lợi thế chính trị và kinh tế, không có lợi cho các phe phái khác, trong đó có Gia đình.
Petrov cho rằng, siloviki đã trở nên quyền lực đến mức giờ đây, người Nga có thể nói về chuyện định nghĩa các thuật ngữ liên quan đến đầu hàng, chứ không phải cuộc chiến đang tiếp diễn. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa Putin sẽ trở thành con tin của phe này. Siloviki có khả năng sẽ chia rẽ thành nhiều bè phái khác nhau, có thể hoặc không phản ánh sự kình địch giữa cơ quan hành pháp và an ninh, như Bộ Nội vụ và Cơ quan An ninh Liên bang (FSB). "Họ đoàn kết chống một kẻ thù, nhưng bất đồng sẽ xuất hiện khi kẻ thù đó bị đánh bại. Như vậy, Putin sẽ tiếp tục khai thác phe này chống phe khác", Petrov nói.
Petrov và Nikonov cảnh báo, một chiến thắng của siloviki sẽ báo trước điềm gở cho nền dân chủ Nga, nếu không nói là nền kinh tế. Những nhân vật theo đường lối tự do ở Saint Petersburg có thể chấp nhận chiến thắng của siloviki và đồng ý tiếp tục hướng Nga theo hướng kinh tế thị trường. Tuy nhiên, siloviki sẽ tiếp tục thúc đẩy quan điểm một quốc gia mạnh nhưng không có lợi cho quyền và tự do cá nhân.
Nguyễn Hạnh (theo MT)