Moscow mùa hoa tuyết

Thuở đôi mươi, chị có mối tình đẹp như vầng trăng với người con trai cùng thôn. Tưởng rằng hai người đã nên duyên phận, ai ngờ gia đình có biến: cha chị bị tai nạn ôtô, chạy chữa hết bao nhiêu tiền của nhưng cũng không qua khỏi. Tài sản duy nhất còn lại là căn nhà trống và món nợ cao như núi. Mẹ chị lại đau ốm liên miên, hai đứa em nhỏ nheo nhóc… Đúng lúc ấy, người chị họ ở bên Nga về thăm quê, cảm thương hoàn cảnh gia đình cô ruột, chị họ đã đưa chị sang Nga làm ăn bằng con đường xuất khẩu lao động. Thế là chị đành hy sinh hạnh phúc riêng để cứu gia đình mình.

Năm đầu tiên mới sang, cuộc sống khắc nghiệt, thời tiết khắc nghiệt nhất là vào mùa đông, cộng với nỗi nhớ nhà và nỗi đau vò xé vì tình đầu dang dở, chị định buông xuôi. Nhưng nghĩ đến mẹ, hai em và bao lần chứng kiến những hoàn cảnh bất hạnh không có nhà, phải lang thang trong cái giá rét, phải trú tạm ở bến xe buýt, ở tàu điện ngầm… chị tự nhủ dù sao mình cũng còn may mắn hơn bao người (vì có chỗ ở ổn định và giấy tờ hợp pháp do sự giúp đỡ của người chị họ)…

Chị học cách chấp nhận cuộc sống, làm quen với sự khắc nghiệt của mùa đông. Chị lao vào kiếm tiền, không nề hà bất cứ việc gì, từ dọn phòng khách sạn, rửa bát, trồng rau ở trang trại, bán hàng thuê… Tích góp được ít nào chị lại gửi về cho mẹ trang trải nợ nần. Khi gia đình đã vượt qua khốn khó, chị dành dụm vốn mua lại một “công”, dần mở rộng mối quan hệ làm ăn và chị mua thêm một “palat” nữa…

Mùa đông ở Moscow nhiệt độ xuống dưới âm độ, cảnh vật đắm chìm trong màu trắng muốt của tuyết, của những luồng gió rít rờn rợn, của cái lạnh căm căm đến mức con người có thể đông cứng và hàng bạch dương vươn mình chống chịu cái rét đến tê tái... Trong lòng chị không còn cảm giác chông chênh hay hẫng hụt như những ngày đầu.

Người yêu thời gian đầu vẫn điện thoại hỏi thăm, anh hứa đợi chị quay về. Thấy tương lai mờ mịt, cuộc mưu sinh lăn lộn ở xứ người đầy gian truân, chị không trả lời điện thoại của anh nữa. Dù trái tim chị hàng đêm vẫn "rỉ máu"… Ba năm sau ngày chị đi, anh vẫn chưa lấy vợ. Nghe em gái nói anh đã lên thành phố làm ăn. Nhắc đến anh, lòng chị dội lên nỗi buồn vời vợi thẳm sâu, nhưng hoàn cảnh không cho phép chị nghĩ nhiều về mối tình đầu ấy nữa, bởi không ai làm lại được những gì thuộc về quá khứ, cũng như không thể đi lại chuyến đò đã lỡ…

Bảy năm lăn lóc xứ người, bươn chải giữa chợ trời, nếm bao cay đắng tủi hờn. Bảy năm, chị chưa về thăm gia đình dù chỉ một lần. Em gái của chị bảo không gặp anh mấy năm rồi, anh đã đi làm ăn xa. Trái tim chị một lần nữa lại nhói lên và chị cầu mong anh hạnh phúc. Dù ký ức tình đầu chưa ngủ yên nhưng cuộc sống là do chị lựa chọn nên chị không trách ai. Mẹ nhớ và muốn chị về. Chị bảo để sắp xếp thời gian.

Mùa đông năm thứ 8. Một ngày như mọi ngày...

Chị dậy từ lúc 5h, mặc thật ấm để chống chọi với cái rét cắt da cắt thịt ở đất nước thuộc phía bắc lục địa Á - Âu này. Quần áo dày sụ, khăn quấn kín cổ, mũ len đội trên đầu chỉ còn hở 2 con mắt, găng tay, tất chân không chỉ một hai lớp, mà tới bốn năm lớp. Trông chị tròn như một cái bắp cải, lặng lẽ lăn ra khỏi nhà khi trời còn tối như bưng, trên các ngả đường vắng teo. Metro chỉ vừa mở cửa lúc 5h30 vẫn còn vắng tanh, cả đoàn tàu chỉ có vài chục hành khách (vì với người Nga bình minh của ngày mới là khoảng 8h sáng), những người đi chợ như chị có thể chọn chỗ ngồi ngủ thêm ít phút. Nhưng chị không ngủ, chị còn phải tính toán xem ngày hôm nay có bao nhiêu khách lấy hàng, ước lượng số hàng khách đặt và còn bán lẻ nữa.

Đến “palat” đúng 6h, chỉ kịp trút bỏ đôi găng tay, chị mở cửa và xếp hàng. Chị làm thật khẩn trương, với chị thời gian là tiền bạc, chỉ cẩn để tuột mất một “con khách ốp tôm” thì coi như mất một buổi chợ. Chị kinh doanh nhiều mặt hàng: quần áo đủ loại, nước hoa, giày dép.... Trời vừa mờ sáng, đã có vài khách quen đến lấy hàng. Vốn là chỗ làm ăn lâu dài, chị chọn cho khách hàng đẹp, rồi đóng kiện và cho người khuân giúp ra xe. Trời sáng rõ mặt người, những đợt khách buôn đã thưa thớt dần, chỉ còn khách mua lẻ trong thành phố đến mua. Đến 15h, chợ đã vãn hẳn khách. Chị rục rịch xếp hàng, thu dọn quầy, đôi tay lúc này bị bỏng lạnh rát buốt tận xương, cả người đau nhức. Chị quen rồi. Mùa đông ở Nga rất mau tối, 16h trời đã nhá nhem, đường phố lại lên đèn.

Chị trở về nhà đúng 17h với tâm trạng mệt mỏi và trống trải… Chị thay quần áo và chuẩn bị bữa tối. Có tiếng gõ cửa, chị ngạc nhiên không biết ai đến thăm vào giờ này mà không báo trước. Một người đàn ông đứng trước mặt chị, nhìn rất lạ, bộ trang phục nhàu nát giống dân cửu vạn hay bốc hàng thuê ở chợ, người gầy gò, râu ria lởm chởm… Định thần lại, chị giật mình đứng sững, cứng đơ người. Là anh, tại sao anh lại xuất hiện ở đây?...

Anh kể, chị đi được 3 năm, anh cũng rời quê bởi không thể nào quên được chị. Hy vọng cuộc sống mới sẽ giúp anh tìm được hạnh phúc. Nhưng càng lăn lộn mưu sinh, nếm trải đủ mùi cay đắng, anh càng thương chị thân gái dặm trường nơi đất khách quê người. Anh thấy mình bất tài, không giúp được gì cho chị. Cảm phục sự hiếu thuận của người yêu, anh không trách và quyết tìm chị bằng được dù trong hoàn cảnh nào và anh không cho ai biết ý định của mình…

Anh làm đủ nghề nặng nhọc. Sau khi kiếm được số tiền khá, anh mua vé máy bay, nhập cư vào Nga qua con đường du lịch. Anh tìm chị suốt một tháng ròng ở cái thành phố rộng 878,7 km² này. Anh tìm ở các xưởng may, nông trường, các khu chợ, công trường... là những địa điểm tập trung nhiều lao động người Việt. Ngày đi tìm, đêm về tá túc trong căn hộ cho thuê. Khi thị thực hết hạn, anh trở thành đối tượng nhập cư bất hợp pháp, phải sống chui lủi để lẩn tránh sự truy quét của cảnh sát. Số tiền đem theo đã hết, anh dự định đi làm ở các “xưởng đen” và tiếp tục tìm chị. Anh đến khu chợ nơi chị bán hàng đã hai ngày và phát hiện chị đang ở đây. Anh lẫn trong dòng người mua bán, lặng lẽ quan sát chị cả ngày hôm nay và theo chị về đây.

Chị lặng người trước câu chuyện anh kể, chị không khóc… Chị biết mình vẫn còn yêu anh. Ngày hôm sau, chị tìm cách làm đăng ký tạm trú cho anh… Sau này, chị hỏi anh nếu sang đây mà chị đã có gia đình hoặc không chấp nhận anh nữa thì sao. Anh trả lời rằng, anh đã phó mặc số phận mình trong chuyến đi này, nếu phải bỏ mạng xứ người, anh cũng chấp nhận. Nếu chị đã có người đàn ông khác, anh sẽ bằng lòng quay về và anh không tự trách mình nữa…

Mùa đông ở Moscow tuyết vẫn phủ dày đặc trên những con đường, hàng cây, trên cả mặt người. Chị xòe bàn tay hứng lấy những bông tuyết bay lất phất. Bông tuyết nhiều hình dáng, nhẹ rơi xuống tay rồi tan nhanh thành giọt nước long lanh, nhỏ xíu. Chạm tay vào tuyết, lần đầu tiên trong đời chị có cảm giác thật lạ, như được chạm vào miền cổ tích của tuổi thơ mà chị từng mơ ước.

Nguyễn Thị Hải

• VnExpress tổ chức thi viết về cuộc sống người Việt ở nước ngoài