Thủ tướng Phạm Minh Chính và các lãnh đạo ASEAN chiều 13/5 (sáng 14/5 giờ Hà Nội), dự các phiên làm việc chính thức của Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ. Trong hội nghị, Mỹ đã công bố nhiều đề xuất, sáng kiến hợp tác, trong đó có 60 triệu USD tăng cường hợp tác biển, 150 triệu USD để triển khai sáng kiến Tương lai Y tế ASEAN - Mỹ.
Chính quyền Tổng thống Biden cho biết số tiền 60 triệu USD trên sẽ phục vụ các sáng kiến hàng hải mới, bao gồm việc triển khai tàu Tuần duyên để chống tội phạm trên biển, nhằm thúc đẩy "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở". Khoản hỗ trợ cũng bao gồm sáng kiến chống đánh bắt bất hợp pháp và sử dụng lao động cưỡng bức.
Các lãnh đạo ASEAN ăn trưa làm việc với Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris về vấn đề an ninh biển và phòng chống Covid-19. Ảnh: Dương Giang
Mỹ khẳng định ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, hoan nghênh ASEAN thúc đẩy hợp tác, đối thoại và xây dựng lòng tin ở khu vực, nỗ lực xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
Tại phiên thảo luận về vấn đề an ninh biển và phòng chống Covid-19, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh các sáng kiến của Mỹ về tăng cường hợp tác biển với khu vực. Ông nhấn mạnh tất cả các quốc gia, bao gồm các nước ASEAN và Mỹ, chia sẻ tầm quan trọng và lợi ích của đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, tuyến giao thương huyết mạch của thế giới.
Thủ tướng đề nghị Mỹ tiếp tục giúp đỡ các nước ASEAN phòng chống dịch bệnh, chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine và thuốc điều trị, nâng cao năng lực và chất lượng nhân lực y tế.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ. Ảnh: Dương Giang
Trong phiên họp với Tổng thống Joe Biden, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông là giải quyết hòa bình mọi tranh chấp, khác biệt trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS.
Thủ tướng đánh giá chặng đường 45 năm hợp tác ASEAN - Mỹ đã có những bước tiến dài, đóng góp quan trọng vào thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin và duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.
Ông nhấn mạnh các bên cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại chân thành trên cơ sở lòng tin và trách nhiệm, chung tay kiểm soát bất đồng, thượng tôn pháp luật.
Thủ tướng mong muốn các nước lớn, những đối tác của ASEAN, có thể đưa quan hệ đi vào ổn định, cạnh tranh lành mạnh và có trách nhiệm, đóng góp cho khu vực trên tinh thần minh bạch, xây dựng, tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN.
Phát biểu tại phiên họp về ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng bền vững giữa các lãnh đạo ASEAN với các bộ trưởng Mỹ, Thủ tướng nêu vấn đề hợp tác trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác Mekong - Mỹ, cho rằng điều này góp phần hỗ trợ phát triển đồng đều và bền vững.
Các lãnh đạo ASEAN dự thảo luận do Phó tổng thống Harris chủ trì về hành động khí hậu, chuyển đổi năng lượng sạch và hạ tầng bền vững. Ảnh: Dương Giang
Thủ tướng đề cao nỗ lực của các nước hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu thông qua chuyển đổi cơ cấu kinh tế, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, phát triển năng lượng tái tạo, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng sạch, xây dựng hạ tầng chất lượng cao, hướng tới phát triển xanh và bền vững.
Kết thúc hội nghị, lãnh đạo ASEAN - Mỹ thông qua Tuyên bố Tầm nhìn chung, phản ánh những kết quả đạt được trong 45 năm qua và nhất trí nâng tầm quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 11.