"Quan hệ hai nước không chỉ có một phương diện. Tôi sẽ nỗ lực tìm cách giải quyết những bất đồng giữa Philippines và Trung Quốc để quan hệ song phương có thể bình thường hóa sau nhiều năm tranh chấp trên biển", tân Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. nói trong cuộc họp báo hôm 5/7.
Bình luận của Tổng thống Philippines được đưa ra trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong hai ngày 5-6/7. Philippines là một trong những điểm dừng chân của ông Vương trong chuyến công du Đông Nam Á.
Theo Tổng thống Philippines, quan hệ song phương giữa Manila và Bắc Kinh không chỉ giới hạn trong tranh chấp Biển Đông. "Chúng ta hãy giao lưu văn hóa, trao đổi giáo dục, thậm chí là quân sự, nếu điều đó hữu ích", ông Marcos nói thêm.
Ông Marcos được cho là đang nỗ lực thúc đẩy hợp tác kinh tế với Trung Quốc, trong khi vẫn duy trì quan hệ quốc phòng với đồng minh Mỹ. Lãnh đạo mới của Philippines từng bày tỏ ý định nâng cao quan hệ với Trung Quốc, nhưng cũng tuyên bố không thỏa hiệp trước bất kỳ mối đe dọa nào mà Bắc Kinh gây ra đối với lợi ích chủ quyền của Philippines.
Quan hệ Trung Quốc và Philippines từng căng thẳng vì tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông, đặc biệt là bãi cạn Scarborough. Trung Quốc đơn phương vẽ ra "đường 9 đoạn" đòi yêu sách chủ quyền phi lý với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Marcos tuyên bố sẽ đàm phán một thỏa thuận với Bắc Kinh để giải quyết tranh chấp ở Biển Đông. Phó chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn tuần trước tới Manila dự lễ nhậm chức của ông Marcos và kêu gọi hai bên cùng giải quyết vấn đề Biển Đông "hợp lý hơn".
Tuy nhiên, chính phủ Philippnes tháng trước tuyên bố dừng các cuộc đàm phán với Trung Quốc về thỏa thuận thăm dò năng lượng chung, được hai bên ký kết vào năm 2018, do "những ràng buộc trong hiến pháp và vấn đề chủ quyền".
Ông Marcos cũng từng tuyên bố sẽ áp dụng phán quyết năm 2016 của Tòa trọng tài Thường trực về vấn đề Biển Đông. Phán quyết năm 2016 của Tòa trọng tài Thường trực bác bỏ yêu sách "đường chín đoạn" và "quyền lịch sử" Trung Quốc đơn phương đưa ra trên Biển Đông.
Huyền Lê (Theo SCMP)