Bộ trưởng Nội vụ Theresa May (trái) và Bộ trưởng Năng lượng và Biến đổi Khí hậu Andrea Leadsom. Ảnh: BBC
Thủ tướng David Cameron đã từ chức sau khi kết quả của cuộc trưng cầu dân ý hồi tháng trước cho thấy người dân Anh lựa chọn rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), quyết định còn được gọi là Brexit. Cuộc đua vào ghế thủ tướng Anh hiện chỉ còn hai ứng viên là Theresa May và Andrea Leadsom. Kết quả cuối cùng dự kiến được công bố vào ngày 9/9 tới. Người chiến thắng sẽ trở thành nữ thủ tướng thứ hai của Anh, sau "bà đầm thép" Margaret Thatcher.
Bộ trưởng Nội vụ Theresa May, 59 tuổi, tốt nghiệp ngành địa lý, Đại học Oxford. Trước khi gia nhập chính trường, bà làm tư vấn tài chính tại ngân hàng. Bà đã lập gia đình được 36 năm và không có con.
Bộ trưởng Năng lượng và Biến đổi Khí hậu Andrea Leadsom, 53 tuổi, tốt nghiệp ngành khoa học chính trị tại Đại học Warwick. Trước khi gia nhập chính trường, bà cũng làm trong ngành ngân hàng. Bà đã lập gia đình được 23 năm, có hai con trai và một con gái.
Bà May thuộc phe những người ủng hộ Anh ở lại với EU, nhưng bà không phải là một trong những tiếng nói dẫn đầu chiến dịch và hiện bà chấp nhận quyết định của người dân, nói rằng "Brexit là Brexit". Trong khi đó, bà Andrea Leadsom là người rất tích cực thúc đẩy chiến dịch ra đi.
Để tranh cử cho vị trí thủ tướng Anh, bà May đặt mục tiêu rằng: "Chúng tôi có công việc trước mắt phải làm là khôi phục sự ổn định chính trị và sự chắc chắn kinh tế, đoàn kết đảng và đất nước, đồng thời thương thảo các điều kiện hợp lý cho cuộc chia tay EU. Nhưng hơn thế nữa, chúng tôi có nhiệm vụ làm cho Anh trở thành đất nước không chỉ dành cho các nhóm đặc quyền, không phải chỉ cho một số người, mà là cho tất cả người dân".
Còn bà Leadsom thì tuyên bố: "Tôi muốn đem sự thịnh vượng đến mọi ngõ ngách của đất nước, tôi muốn giúp tạo thêm việc làm, bởi vì chúng ta cần phải lắng nghe và chú ý đến hàng triệu đồng bào, những người lo sợ rằng các nhà lãnh đạo của đất nước không quan tâm đủ đến họ".
So kè
Bà May có thế mạnh là kinh nghiệm. Bà là một trong những bộ trưởng nội vụ giữ chức lâu nhất của Anh (từ năm 2010) và nổi tiếng với sự cứng rắn. Bà tự hào tuyên bố rằng bà không thuộc bất kỳ bè phái nào trong chính trị Anh hay nhóm đặc quyền nào trong đảng.
Tuy nhiên, bà Theresa May có điểm bất lợi là bà thuộc bên thua trong cuộc trưng cầu dân ý, làm cho một số người đặt câu hỏi liệu bà có là người thích hợp để đàm phán về việc ra đi của Anh. Thất bại trong việc kiềm chế nhập cư cũng là bất lợi của bà.
Trong khi đó, bà Andrea Leadsom có lợi thế là bà ủng hộ Brexit, giống như nhiều thành viên nòng cốt khác của đảng Bảo thủ. Xuất thân tương đối khiêm tốn của bà có thể là lợi thế khi các thành viên đảng Bảo thủ đang tìm kiếm luồng gió mới, khác với các Etonian - những người theo học tại Đại học Eton danh giá, ngôi trường cũ của rất nhiều chính trị gia Anh.
Tuy nhiên, bà Leadsome không có nhiều kinh nghiệm vì mới chỉ làm việc trong chính phủ được 6 năm và bắt đầu giữ chức bộ trưởng từ năm ngoái, mặc dù những người ủng hộ nói rằng bà có nhiều kinh nghiệm thực tế từ quãng thời gian trước khi gia nhập chính trường. Bà cũng phải đối mặt với nghi ngờ rằng liệu sự nghiệp ngân hàng của bà có thật sự thành công như bà tuyên bố hay không.
BBC đánh giá bà May là một trong những tiếng nói hiện đại của đảng Bảo thủ, Bà từng nói với các nhà hoạt động đảng Bảo thủ rằng họ được xem như một đảng "xấu tính" do thiếu quan tâm đến cộng đồng thiểu số. Bà là người ủng hộ hôn nhân đồng tính. Sau 6 năm làm bộ trưởng nội vụ, bà được kỳ vọng là một lãnh đạo tỉnh táo, nghiêm túc tại Số 10 phố Downing. Bà được suy đoán sẽ có quan điểm mạnh mẽ về luật pháp.
Với bà Andrea Leadsom, vì thời gian trong chính trường ít, phong cách lãnh đạo của bà vẫn còn là vấn đề các nhà nghiên cứu cần quan sát thêm. Nhưng bà được biết đến là bảo thủ hơn so với bà May. Bà nói rằng bà ủng hộ hôn nhân đồng tính, nhưng không thích luật hôn nhân đồng tính.
Quan điểm về 'bà đầm thép'
Cựu thủ tướng Anh Margaret Thatcher. Ảnh: PA
Các nhà lãnh đạo đảng Bảo thủ kế nhiệm bà Margaret Thatcher - người từng là thủ tướng Anh trong 11 năm, đều được các nhà hoạt động đem ra so sánh với "bà đầm thép". Và khi hai người phụ nữ đang cạnh tranh cho vị trí thủ tướng, việc so sánh là điều càng không thể tránh khỏi.
Bà May đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với bà Thatcher nhưng tuyên bố không có hình mẫu nào muốn noi theo trong chính trị. Bà thích tự tạo ra con đường riêng của mình. Cựu đồng nghiệp Ken Clarke mô tả bà là "người phụ nữ rất khó tính". Bà May dường như coi đó là lời khen, nói rằng bà sẽ "rất khó tính" với các lãnh đạo của EU trong các cuộc đàm phán Brexit.
Bà Leadsom thì nói rằng bà muốn noi gương bà Thatcher, bằng cách kết hợp sự cứng rắn với "sự ấm áp cá nhân". "Về mặt cá nhân, bà ấy luôn tốt bụng và lịch sự, nhưng khi là một nhà lãnh đạo, bà ấy sắt đá và kiên quyết", bà Leadsom nhận xét về bà Thatcher.
Nhận xét về bà May, Ngoại trưởng Anh Philip Hammond cho biết: "Bà May có những phẩm chất và tính cách để đưa đất nước về tiến lên. Với phong cách quyết đoán và thực tế của mình, bà ấy sẽ đoàn kết chúng ta lại sau cuộc trưng cầu dân ý, để cùng nhau giải quyết những bất đồng sâu sắc trong xã hội".
Cựu bộ trưởng việc làm và hưu trí Duncan Smith thì nhận xét bà Leadsom có sự kết hợp hiếm hoi giữa lòng cảm thông sâu sắc đối với những người kém may mắn hơn mình cùng kinh nghiệm thực tế. "Điều đó giúp cho bà có khả năng tốt để đưa ra quyết định rõ ràng và phù hợp khi cần thiết", ông nói.
Xem thêm: Anh bầu thủ tướng mới như thế nào
Nhiệm vụ chông gai chờ đợi tân thủ tướng Anh hậu Brexit
Phương Vũ