Phản ứng vốn chia rẽ và rời rạc của Nhà Trắng trước cuộc điều tra luận tội đang tiếp tục trở nên phân cực bởi cuộc đối đầu ở Cánh Tây giữa hai cố vấn hàng đầu cho Tổng thống Donald Trump. Kết quả của tranh cãi này có thể sắp được phơi bày đầy đủ, theo các quan chức giấu tên am hiểu vấn đề.
Quyền chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney đã kêu gọi các trợ lý không tuân thủ cuộc điều tra luận tội và ngăn chặn mọi hợp tác với phe Dân chủ ở quốc hội. Các quan chức hàng đầu tại Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB), nơi Mulvaney từng lãnh đạo, cũng đồng tình với ông.
Cố vấn Cipollone (giữa) và quyền chánh văn phòng Mulvaney (phải) tại Nhà Trắng hồi năm ngoái. Ảnh: Washington Post.
OMB được đánh giá là bức tường chắn lớn nhất của Mulvaney bởi cơ quan này đóng vai trò chính trong việc chặn 400 triệu USD viện trợ an ninh cho Ukraine trong mùa hè vừa qua. OMB hiện do quyền giám đốc Russell T. Vought dẫn dắt. Ông là đồng minh thân cận của Mulvaney, từng từ chối hợp tác với cuộc điều tra luận tội, giống như nhiều quan chức khác tại OMB.
Văn phòng Mulvaney đổ lỗi cho cố vấn Nhà Trắng Pat Cipollone không hành động tích cực hơn để ngăn các quan chức chính quyền tham gia cuộc điều tra luận tội, giữa lúc nhiều quan chức Bộ Ngoại giao và một cố vấn của Phó tổng thống Mike Pence đã đồng ý ra điều trần trước quốc hội, cung cấp những lời khai bất lợi cho Trump.
Cipollone trong khi đó nổi giận vì cho rằng Mulvaney đã làm tình hình thêm trầm trọng khi công khai thừa nhận chính quyền Trump đã gây áp lực với Ukraine tại cuộc họp báo hôm 17/10.
Cipollone không muốn Mulvaney tổ chức cuộc họp báo này và đã chuyển lời tới quyền chánh văn phòng Nhà Trắng, hai cố vấn cấp cao cho Trump tiết lộ. Tuy nhiên, phụ tá của Mulvaney nói một đội luật sư Nhà Trắng đã giúp ông chuẩn bị trước cuộc họp báo và chưa bao giờ bảo ông không nên làm điều đó.
Cả Mulvaney và Cipollone đều không có kinh nghiệm quản lý Nhà Trắng trong giai đoạn hỗn loạn như hiện nay. Hành động của họ phần nào cho thấy chính quyền Trump đang phản ứng ngày càng rối loạn trước cuộc điều tra luận tội, chuyên gia nhận định.
Bất chấp tính chất nghiêm trọng của sự việc, Nhà Trắng đã mất rất nhiều thời gian để thuê một chuyên gia xử lý vấn đề. Không ít thượng nghị sĩ Cộng hòa lo lắng và đã bày tỏ quan ngại với Nhà Trắng. "Đây sẽ là cuộc chiến chính trị cam go nhất mà Nhà Trắng phải đối diện từ trước tới nay. Họ cần tập trung hoàn toàn và chĩa súng ra bên ngoài, không phải chĩa về phía nhau", Michael Steel, chiến lược gia đảng Cộng hòa, bình luận.
Mulvaney hôm 8/11 tìm cách can thiệp vào một vụ kiện do Charles Kupperman, cấp phó cho cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton, đệ trình nhằm tìm kiếm phán quyết của tòa án về việc liệu ông nên tuân thủ trát điều trần từ quốc hội hay nên tôn trọng yêu cầu không ra làm chứng từ chính quyền Trump.
Hành động của Mulvaney có thể cung cấp cơ sở pháp lý để ông từ chối làm chứng trong cuộc điều tra luận tội Trump. Nhưng động thái này đã gây phẫn nộ cho các đồng minh của Bolton, bởi Bolton và những trợ lý an ninh quốc gia khác coi Mulvaney là tiếng nói chủ chốt gây sức ép buộc Ukraine điều tra Joe Biden và con trai. Cựu phó tổng thống Mỹ Biden được đánh giá là đối thủ lớn nhất cạnh tranh với Trump trên đường đua vào Nhà Trắng năm 2020.
Nhà Trắng đến nay vẫn phủ nhận mọi nghi vấn về tranh cãi nội bộ. "Chúng tôi là một đội và chúng tôi hợp tác tốt với nhau. Những câu chuyện về đấu đá nội bộ là sai sự thật và họ cần dừng lại", thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham tuyên bố.
Nhưng Trump gần đây thường xuyên phàn nàn về đội ngũ pháp lý của mình, nói rằng họ cần quyết liệt và bảo vệ ông nhiều hơn.
Cipollone đã công bố một bức thư của Trump cho biết Nhà Trắng sẽ không hợp tác với cuộc điều tra luận tội. Song theo một quan chức cấp cao chính quyền, Cipollone từ đó tới nay không làm được gì nhiều để ngăn họ ra làm chứng.
Cùng lúc, Trump cũng phàn nàn về Mulvaney, đổ lỗi cho quyền chánh văn phòng Nhà Trắng vì các rắc rối chính trị, đồng thời từng gợi ý thay thế ông, hai quan chức giấu tên cho hay.
Một tranh cãi khác giữa Mulvaney và Cipollone nổi lên liên quan đến khả năng thuê cựu nghị sĩ Cộng hòa Trey Gowdy tham gia nhóm bảo vệ Trump trước cuộc điều tra luận tội. Trump đang tìm kiếm những người ủng hộ nhiệt tình và Mulvaney tán thành việc thuê đồng nghiệp cũ kiêm người bạn lâu năm Gowdy của ông.
Nhưng Cipollone phản đối và cơ hội để Gowdy tham gia với Trump nhiều khả năng sẽ không thành hiện thực bởi theo các quan chức Nhà Trắng, những quy tắc vận động hành lang có thể ngăn ông làm điều này cho tới đầu năm sau. Một số thành viên đảng Cộng hòa không hài lòng và cáo buộc Cipollone dàn xếp sự việc nơi hậu trường.
Các quan chức chính quyền còn phàn nàn về việc Cipollone không để Mulvaney cùng những cơ quan khác thuộc Nhà Trắng tham gia những quyết định quan trọng. Văn phòng Cipollone đã công bố bản ghi cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine ngày 25/7 dù Mulvaney phản đối. Cả Mulvaney lẫn các thành viên văn phòng báo chí Nhà Trắng đều không biết trước việc này.
Ngọn lửa căng thẳng giữa Mulvaney và Cipollone tiếp tục được "đổ thêm dầu" khi Mulvaney hôm 17/10 tổ chức một cuộc họp báo ngắn với các phóng viên Nhà Trắng. Trong cuộc họp báo, ông dường như thừa nhận Trump đã tìm cách chặn gói viện trợ cho Ukraine để làm điều kiện trong thỏa thuận "có đi có lại" giữa đôi bên.
Mulvaney nói chính quyền không cung cấp viện trợ an ninh cho Ukraine vì Tổng thống Trump muốn Ukraine đồng ý tiến hành một cuộc điều tra tham nhũng trước. Mulvaney sau đó ra thông báo khẳng định ông không xác nhận về giao kèo thông đồng nào và các phóng viên đã giải thích sai lời ông.
Sự chia rẽ trong nội bộ chính quyền Trump nghiêm trọng đến mức nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bày tỏ lo âu rằng Nhà Trắng chưa chuẩn bị đủ kỹ lưỡng cho một phiên tòa luận tội ở thượng viện dự kiến được tổ chức vào tháng 1/2020.
"Phiên tòa luận tội này sẽ diễn ra trước cả khi Nhà Trắng biết đến nó và thậm chí họ còn chưa kịp chuẩn bị đối phó với nó", một thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa nhận xét. "Điều họ cần nhất lúc này là bộ máy lãnh đạo phải sẵn sàng, nhưng cho đến khi Mulvaney và Cipollone gạt bỏ mọi bất đồng để phối hợp với nhau, tất cả những gì họ có chỉ là những dòng tweet".
Vũ Hoàng (Theo Washington Post)