Leigh Boughton Small, 47 tuổi, ở thị trấn Scarborough, bang Maine, là một trong hơn 3.000 trẻ em được đưa sang Mỹ theo chiến dịch Không vận (Babylift), khi chiến tranh Việt Nam kết thúc vào tháng 4/1975.
"Tôi chưa bao giờ nhìn thấy bức ảnh nào của mình trước năm 3 tuổi rưỡi", Small nói khi đang ngồi trong phòng khách nhà cô với những bức ảnh của chồng và ba con đang học trung học.
Leigh Boughton Small và mẹ ở Sài Gòn, trước khi cô được đưa sang Mỹ. Ảnh: WMTW
Với Small, những ký ức chỉ bắt đầu vào năm 3 tuổi, khi cô được một gia đình Mỹ ở bang New Jersey nhận nuôi. Mẹ ruột của Small đã bỏ cô lại ở một trại trẻ mồ côi. Cha cô là một lính Mỹ và hai người quen nhau tại một căn cứ quân sự.
"Tôi biết mình là con của một người mẹ khác", Small nói. "Tôi biết mình sinh ra từ một người phụ nữ đã bỏ rơi tôi".
Hồi tháng 9, Small đang chuẩn bị bữa tối thì nhận được email từ Ancestry, công ty chuyên nghiên cứu phả hệ của Mỹ. Nhiều năm trước, cô đã cung cấp ADN cho chuyên trang này với mong muốn tìm hiểu thêm về gốc gác của mình. Không ngạc nhiên, kết quả cho thấy cô mang một nửa dòng máu là Việt Nam, một nửa pha trộn nhiều quốc gia thuộc Anh.
Sau khi đọc email, Small nhận được tin nhắn quan trọng từ một người hoàn toàn xa lạ.
"Tôi tin chúng ta là chị em và người mẹ Việt Nam đang tìm kiếm chị", Small kể lại nội dung tin nhắn.
Dù biết mình là người Việt, Small chưa bao giờ nghĩ rằng mẹ ruột, bà Nguyễn Thị Đẹp, lại đi tìm mình. Cô thậm chí còn không biết tên bà. Cô cũng chưa bao giờ biết đến sự tồn tại của một người em gái nào.
Hóa ra, một người đàn ông ở Việt Nam đã phát hiện ra người em cùng cha khác mẹ của Small thông qua cáo phó năm 2011 của một cựu binh Mỹ. Người phụ nữ đã thực hiện cuộc xét ADN của Ancestry và được xác nhận chính là con gái của ông.
Manh mối đó cùng với ADN của Small trên Ancestry cuối cùng dẫn tới kết quả cô cũng là con của người đàn ông Mỹ trên và mẹ là bà Nguyễn Thị Đẹp.
Leigh Boughton Small và con trai trò chuyện với mẹ Nguyễn Thị Đẹp ở Việt Nam qua video. Ảnh: WMTW
Bà Đẹp, năm nay 70 tuổi, rất ân hận khi tháng 4/1975 nói lời từ biệt con. Bà đã tìm kiếm con gái Nguyễn Thị Phương Mai, kết quả của mối tình với chàng sĩ quan Mỹ tên Joe, hàng chục năm nay. Cô gái đó, giờ đang ngồi bên chiếc máy tính ở Scarborough, chưa bao giờ biết chuyện mẹ cô từng quay lại trại mồ côi tìm con.
"Bà ấy quay lại vào ngày hôm sau và đã quá muộn", Small nói.
Bà Đẹp đã tìm đọc sách báo về chiến dịch Babylift, tìm những đứa trẻ thời đó nay đã trưởng thành trở về Việt Nam để hỏi thăm tin con, cầu cứu lãnh sự quán Mỹ tại Việt Nam, nhờ các nhà ngoại giao Mỹ, viết thư gửi cho tổng thống Mỹ nhờ giúp đỡ, hỏi thăm tin thông tin từ bạn bè đang sinh sống tại Mỹ, thử ADN để nhờ các tổ chức tìm giúp... nhưng tất cả đi vào ngõ cụt.
Người duy nhất bà có thể bấu víu để tìm con là Joe, nhưng ông đã mất hồi năm 2013. Bà Đẹp không biết con gái được đưa tới nơi nào ở Mỹ, thậm chí không dám chắc con còn sống hay không. Một máy bay của chiến dịch Không vận Trẻ em gặp nạn cùng tuần đó đã khiến hàng chục đứa trẻ đang trên đường đến với những ngôi nhà mới thiệt mạng. Hơn 40 năm qua, bà chẳng lấy chồng, sinh thêm con để dành thời gian tìm con gái.
Trong vòng 24 giờ sau tin nhắn đầu tiên và sau cuộc kiểm tra chéo danh tính, ngày sinh và ngày đến Mỹ, Small và bà Đẹp đã nói chuyện với nhau qua điện thoại.
"Câu đầu tiên mà bà ấy hỏi tôi đó là 'Cuộc sống của con có tốt không' ", Small kể. "Và tôi đáp 'vâng, con có một cuộc sống tuyệt vời' ".
Với sự trợ giúp từ một người phiên dịch, Small và mẹ trò chuyện qua video.
"Con bé là con gái của tôi", bà Đẹp nói. "Tôi yêu con bé. Tôi chỉ muốn biết liệu con gái mình còn sống và hạnh phúc không".
Với người mẹ, đây là cuộc đoàn tụ với con gái. Còn với Small, đây là sự kết nối về với quá khứ, với con người thật của cô Nguyễn Thị Phương Mai.
"Có một cuộc đời ở đó. Có một gia đình ở đó", Small nói. "Bà ấy đã nói với tôi rằng 'mẹ muốn con biết một điều, rằng mẹ luôn yêu con và không cần bất cứ thứ gì từ con, ngoại trừ biết con còn sống và con biết rằng mẹ yêu con".
Small cho hay cô không thù ghét gì mẹ và điều cô mong muốn trước tiên là bà cũng không bị mặc cảm về chuyện này.
Leigh Boughton Small cùng chồng và ba con tại Mỹ. Ảnh: WMTW
Small và gia đình cô sẽ sang Việt Nam vào tuần tới. Đây là lần thứ hai cô về Việt Nam, sau lần đầu tiên trở về để tìm mẹ cách đây 20 năm. Khi đó, Small có quá ít thông tin và chuyến đi đã không mang lại kết quả gì.
Sau 44 năm và hàng nghìn km xa cách, mẹ con cô cuối cùng cũng sắp đoàn tụ.
Anh Ngọc (Theo WMTW)