Tờ City Press, trụ sở ở Johannesburg, ngày 23/7 dẫn lời ông Zane Dangor, vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Nam Phi, cho biết các cuộc họp này được đại diện chính phủ tổ chức với Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) từ sau khi lệnh bắt Tổng thống Nga Vladimir Putin được công bố vào tháng 3.
Ông Dangor cho biết các cuộc tham vấn với ICC là cần thiết, bởi Nam Phi cần tìm giải pháp tháo gỡ tình trạng bế tắc liên quan đến lệnh bắt ông Putin, vốn có thể khiến hội nghị thượng đỉnh BRICS sụp đổ.
Tuy nhiên, sau 97 lần họp, Nam Phi đã không thành công trong nỗ lực thuyết phục ICC lùi thời gian thực thi lệnh bắt tới sau hội nghị. Chính phủ Nam Phi sau đó đã phải cân nhắc các lựa chọn khác, trong đó có phương án chuyển địa điểm tổ chức hội nghị sang Trung Quốc, nhưng không đạt được đồng thuận giữa các thành viên BRICS.
Trong thời gian này, các quyết định liên quan đến khả năng tham dự hội nghị BRICS của ông Putin đều được Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tham vấn với các thành viên khác của khối, Dangor cho hay.
"Thông qua một ủy ban liên bộ, chính phủ Nam Phi cũng cân nhắc các lựa chọn khác, cũng như những nghĩa vụ pháp lý liên quan đến lệnh của ICC", quan chức này cho biết thêm.
Đến ngày 19/7, Nam Phi thông báo Tổng thống Putin sẽ không tới Johannesburg dự BRICS vào tháng 8, sau nhiều cuộc trao đổi giữa lãnh đạo hai nước. "Theo thỏa thuận chung giữa hai nước, Ngoại trưởng Sergei Lavrov sẽ đại diện Nga đến Nam Phi dự BRICS", phát ngôn viên của ông Ramaphosa nói.
Tổng thống Vladimir Putin (trái) và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại sự kiện ở St Petersburg, Nga, ngày 17/6. Ảnh: AFP
Điện Kremlin sau đó xác nhận thông tin này. "Tổng thống Putin đã quyết định tham gia hội nghị thượng đỉnh BRICS theo hình thức trực tuyến, trong khi Ngoại trưởng Lavrov sẽ trực tiếp dự cuộc họp", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov thông báo.
Nam Phi đã trong thế tiến thoái lưỡng nan vì ICC phát lệnh bắt Tổng thống Putin hồi tháng 3 với cáo buộc "di chuyển bất hợp pháp" trẻ em Ukraine. Theo Quy chế Rome, 123 nước thành viên của ICC, trong đó có Nam Phi, có nghĩa vụ bắt lãnh đạo Nga và chuyển đến Hà Lan để xét xử nếu ông đặt chân đến lãnh thổ của họ.
Moskva gọi lệnh bắt của ICC là vô nghĩa. Nga từng tham gia ICC nhưng đã rút lui và không công nhận cơ quan này.
Thượng nghị sĩ Nga Grigory Karasin đầu tháng 7 cho biết Moskva "những năm gần đây" đã đưa khoảng 700.000 trẻ em từ những vùng xung đột ở Ukraine vào lãnh thổ Nga. Động thái nhằm bảo vệ trẻ mồ côi, bị bỏ rơi trong vùng xung đột và Nga sẽ đưa các em trở về Ukraine khi đủ điều kiện an toàn.
Đức Trung (Theo City Press)