Khu trục hạm USS Curtis Wilbur (DDG 54) của hải quân Mỹ. Ảnh: Wikipedia
"Việc các tàu di chuyển qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ đối với một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cởi mở và tự do. Mỹ sẽ tiếp tục điều máy bay, tàu chiến đến bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép", Reuters ngày 24/3 dẫn tuyên bố của quân đội Mỹ.
Hai tàu Mỹ được xác định là khu trục hạm Curtis Wilbur và tàu tuần duyên Bertholf. Eo biển Đài Loan rộng 180 km phân cách Trung Quốc và hòn đảo.
Động thái trên có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc nhưng có thể được Đài Loan xem là tín hiệu ủng hộ từ chính quyền Tổng thống Donald Trump giữa lúc xung đột giữa Bắc Kinh và hòn đảo ngày càng tăng cao.
Dù công nhận chính sách "Một Trung Quốc", Mỹ trên thực tế vẫn duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan và thường xuyên cung cấp những vũ khí, khí tài cần thiết để Đài Bắc có tự chủ trong việc phòng thủ trước Bắc Kinh. Theo Lầu Năm Góc, Mỹ đã bán cho Đài Loan hơn 15 tỷ USD vũ khí từ năm 2010.
Khu vực eo biển Đài Loan. Đồ họa: BBC.
Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ cần thống nhất, kể cả bằng vũ lực. Trung Quốc đã nhiều lần điều máy bay và tàu quân sự lượn quanh đảo trong các cuộc tập trận vài năm qua và tìm cách cô lập Đài Loan, khiến hòn đảo này chỉ còn vài đồng minh ngoại giao.
Vấn đề Đài Loan, chiến tranh thương mại, lệnh trừng phạt của Mỹ và đòi hỏi chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông là những điểm nóng khiến quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh căng thẳng. Cơ quan Tình báo Quân sự Mỹ (DIA) nhận định Đài Loan là động lực chính cho nỗ lực hiện đại hóa quân đội của Trung Quốc.