Khi David Priess còn là một sĩ quan Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), ông đã phải bay tới Houston để cập nhật cho cựu tổng thống George H.W. Bush về những diễn biến mới ở Trung Đông và tham vấn ông. Những thông tin này đều là tuyệt mật. Đây là một phần truyền thống lâu đời khi các cựu tổng thống Mỹ thường được hỏi ý kiến và có quyền truy cập vào một số bí mật của quốc gia.
Song Priess và các cựu quan chức tình báo khác cho rằng tổng thống đắc cử Joe Biden tốt nhất là không nên giữ truyền thống đó trong trường hợp của Tổng thống Donald Trump.
Tổng thống Trump họp báo tại Nhà Trắng hôm 4/11. Ảnh: Reuters.
Đế chế bất động sản của Trump đang đối mặt nhiều áp lực tài chính và thương hiệu của ông đang bị tổn thương, điều làm giới chức tình báo lo ngại rằng Tổng thống có thể lợi dụng những bí mật quốc gia để thu về lợi ích riêng.
Theo tài liệu do New York Times đăng tải, hồ sơ thuế của Trump cho thấy ông dường như đang đối mặt với những khó khăn tài chính nghiêm trọng. Ông đã đích thân đảm bảo cho một khoản nợ trị giá hơn 400 triệu USD của các công ty do ông đứng tên giữa lúc đại dịch Covid-19 đang làm chao đảo ngành du lịch, khách sạn, lĩnh vực chủ đạo trong đế chế kinh doanh Trump.
Trump nhiều lần khẳng định tình hình tài chính của ông hoàn toàn ổn và các khoản nợ chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng tài sản ông nắm giữ. Tuy nhiên, nhìn chung, những khoản nợ ngân hàng nước ngoài lớn thường là yếu tố khiến một người bị hủy quyền tiếp cận thông tin mật. Chủ nợ lớn nhất của Trump được cho là Ngân hàng Deutsche, ngân hàng Đức có mối liên kết với Nga.
Các cựu tổng thống Mỹ sau khi rời Nhà Trắng thường kiếm tiền bằng việc viết sách và diễn thuyết nhưng không cựu tổng thống nào có mối liên hệ kinh doanh quốc tế chằng chịt như Trump. Ông có lợi ích kinh doanh và các mối quan hệ làm ăn ở cả Trung Quốc, Nga và các đối thủ khác của Mỹ, những nước luôn thèm khát các bí mật an ninh quốc gia Mỹ dù là nhỏ nhất.
"Trump đã cho thấy ông là một tổng thống không coi trọng việc giữ bí mật", Jack Goldsmith, quan chức cấp cao Bộ Tư pháp Mỹ dưới thời tổng thống George W. Bush, nhận xét. "Ông ấy có xu hướng không coi trọng các quy tắc liên quan đến an ninh quốc gia. Và ông ấy khuynh hướng thích bán đi những thứ mang lại giá trị cho bản thân".
Goldsmith và các chuyên gia khác lưu ý rằng Tổng thống Trump từng nhiều lần bất cẩn tiết lộ thông tin mật. Ông từng chia sẻ với Bộ trưởng Ngoại giao và Đại sứ Nga hồi năm 2017 về thông tin đe dọa khủng bố cực kỳ nhạy cảm mà Mỹ được một đồng minh cung cấp. Năm ngoái, ông đăng lên Twitter một bức ảnh vệ tinh bí mật về cơ sở hạt nhân của Iran.
Trong các cuộc phỏng vấn với nhà báo Bob Woodward để lấy tư liệu cho một cuốn sách mới xuất bản hồi mùa thu, Trump đã khoe về hệ thống vũ khí hạt nhân bí mật mà cả Nga và Trung Quốc đều không biết.
Theo Washington Post, các nguồn tin của Woodward "về sau xác nhận rằng quân đội Mỹ có một hệ thống vũ khí bí mật mới nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết". Họ còn thấy "bất ngờ" vì Tổng thống Trump lại tiết lộ nó.
Khi Trump thông báo với công chúng về cuộc đột kích tiêu diệt thủ lĩnh IS Abu Bakr al Baghdadi, ông cũng tiết lộ những thông tin mật và nhạy cảm về cuộc tấn công như có một con chó nghiệp vụ bị thương, 8 trực thăng đã được điều động đưa đặc nhiệm Mỹ tới địa điểm hành động và họ đã thực hiện sứ mệnh trong khoảng hai tiếng.
Năm 2017, Trump đã tiết lộ vị trí của hai tàu ngầm hạt nhân Mỹ gần Triều Tiên cho Tổng thống Philippines.
Năm 2018, New York Times đưa tin Trump thường xuyên dùng điện thoại không bảo mật gọi cho bạn bè, tạo lỗ hổng để gián điệp nước ngoài nghe lén.
Doug Wise, cựu sĩ quan CIA tuần qua đăng một bài viết trên trang tin Just Security cảnh báo rằng việc Trump có quyền tiếp cận các thông tin tuyệt mật sau khi rời Nhà Trắng sẽ tạo ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.
Các khoản nợ lớn của Trump là "rủi ro phản gián rõ ràng và đáng báo động", Wise viết.
Cựu giám đốc CIA John Brennan cho rằng chính quyền Biden cần cẩn trọng khi cân nhắc liệu có nên giữ truyền thống để Trump tiếp cận với các thông tin mật trong tương lai hay không.
"Chính quyền mới cần được tham vấn và lập tức tiến hành đánh giá nhằm xác định xem liệu Tổng thống Donald Trump có nên tiếp tục được truy cập thông tin mật không dựa trên những hành động trong quá khứ và mối quan ngại sâu sắc về những gì ông ấy có thể làm trong tương lai", Brennan nói.
Vũ Hoàng (Theo NBC News)
