Hồ sơ Pandora gồm kho dữ liệu lên tới 2,94 terabyte, chứa hơn 11,9 triệu tài liệu các loại, phơi bày cách giới tinh hoa từ hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ che giấu khối tài sản khổng lồ của mình nhờ các công ty bình phong hay những thiên đường thuế ở nước ngoài.
Tên của hơn 300 chính trị gia, 130 tỷ phú Forbes cùng người nổi tiếng đã xuất hiện trong Hồ sơ Pandora, bên cạnh các thành viên hoàng gia hay các lãnh đạo tôn giáo khắp toàn cầu. Một số tội phạm lừa đảo, buôn bán ma túy cũng bị điểm mặt trong hồ sơ này.
Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta (trái) và Vua Jordan Abdullah II bin Al Hussein, hai cái tên xuất hiện trong Hồ sơ Pandora. Ảnh: AFP.
Hàng trăm nhà báo quốc tế nghiên cứu Hồ sơ Pandora cáo buộc Vua Jordan Abdullah II bin Al-Hussein đã bí mật tích lũy khối bất động sản trị giá gần 95 triệu USD ở Anh và Mỹ. Họ phát hiện Vua Abdullah sử dụng một mạng lưới các công ty offshore (công ty ngoại biên, đăng ký, hoạt động tại nước ngoài) đặt ở Quần đảo Virgin thuộc Anh và các thiên đường thuế khác để mua 15 bất động sản kể từ khi ông lên năm quyền vào năm 1999.
Chúng bao gồm một bất động sản có ba mặt hướng biển trị giá gần 67,7 triệu USD ở Malibu, California, Mỹ, cùng nhiều bất động sản khác ở London và Ascot, Anh.
Thông tin về khối tài sản ở nước ngoài của Vua Abdullah được công bố trong bối cảnh hàng loạt cuộc biểu tình gần đây liên tục nổ ra tại Jordan nhằm phản đối các biện pháp thắt lưng buộc bụng và tăng thuế của chính quyền.
Luật sư của Vua Abdullah cho biết tất cả những tài sản nêu trên đều được nhà vua mua bằng tiền cá nhân. Theo họ, việc những người nổi tiếng, có ảnh hưởng mua tài sản thông qua các công ty offshore là hoàn toàn bình thường vì lý do riêng tư và bảo mật.
Hồ sơ cũng cho thấy cựu thủ tướng Anh Tony Blair và vợ Cherie Blair đã né được hơn 422.000 USD thuế trước bạ khi họ mua một tòa nhà văn phòng trị giá hơn 8,83 triệu USD ở London.
Vợ chồng Blair có được tòa nhà ở Marylebone, trung tâm London, hồi tháng 7/2017 bằng cách mua một công ty nước ngoài sở hữu nó. Việc mua tài sản ở Anh theo cách này là hợp pháp và người mua không phải nộp thuế trước bạ. Tuy nhiên, cựu thủ tướng Blair trước đây thường xuyên lên tiếng chỉ trích các lỗ hổng về thuế ở Anh.
Tòa nhà ở Marylybone hiện là nơi đặt trụ sở công ty tư vấn pháp lý của vợ ông, chuyên tư vấn cho các chính phủ trên thế giới.
Cherie Blair cho biết đối tác bán tòa nhà kiên quyết muốn họ mua văn phòng thông qua công ty offshore và họ đã mang tài sản trở lại theo quy định của Anh, đồng thời sẽ phải trả thuế lãi vốn nếu họ bán nó trong tương lai.
Chủ sở hữu thật sự của tòa nhà là một gia đình có quan hệ chính trị ở Bahrain, nhưng cả hai bên đều nói rằng ban đầu, họ không biết mình đang giao dịch với ai.
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và vợ. Ảnh: AP.
Các tài liệu trong Hồ sơ Pandora còn cáo buộc Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và gia đình ông đã tham gia vào các thương vụ mua bán bất động sản tại Anh với giá trị trên 541 triệu USD, cũng thông qua các công ty offshore.
Theo hồ sơ này, gia đình Tổng thống Aliyev đã mua 17 bất động sản, trong đó có một tòa nhà văn phòng trị giá gần 44,7 triệu USD ở Mayfair, London, đứng tên con trai ông là Heydar Aliyev khi cậu bé mới 12 tuổi.
Tòa nhà ở Mayfair được mua bởi một công ty bình phong thuộc sở hữu của một người bạn với gia đình Tổng thống Aliyev vào năm 2009, hồ sơ tiết lộ. Một tháng sau đó, nó được chuyển cho Hedyar.
Thủ tướng Czech Andrej Babis. Ảnh: AP.
Các tài liệu rò rỉ cũng hé lộ Thủ tướng Czech Andrej Babis đã "đầu tư 22 triệu USD vào chuỗi các công ty bình phong để mua một bất động sản lớn, được gọi là Lâu đài Bigaud" ở Pháp.
Babis không liệt kê các công ty bình phong và lâu đài ở Pháp trong bản kê khai tài sản mà ông có nghĩa vụ phải nộp với tư cách một công chức. Trên Twitter, ông khẳng định không làm bất cứ điều gì "phi pháp hay sai trái", cho rằng những thông tin rò rỉ nằm trong nỗ lực nhằm "gây ảnh hưởng tới cuộc bầu cử" sẽ diễn ra vào tuần tới ở Czech.
Theo hồ sơ, Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta và 6 thành viên gia đình ông bí mật sở hữu một mạng lưới các công ty offshore. Họ được cho là có mối liên hệ với 11 công ty, một trong số đó nắm giữ khối tài sản được định giá khoảng 30 triệu USD.
Các thành viên trong vòng tròn thân cận của Thủ tướng Pakistan Imran Khan, bao gồm một số bộ trưởng nội các và thành viên gia đình họ, cũng bị cáo buộc bí mật sở hữu hàng loạt công ty và quỹ tín thác nắm giữ hàng triệu USD.
Thủ tướng Khan hoan nghênh Hồ sơ Pandora "phơi bày sự giàu có bất chính của giới tinh hoa", tuyên bố sẽ điều tra tất cả công dân được đề cập và có thành động thích hợp nếu phát hiện bất kỳ hành vi sai trái nào.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng chuyển nhượng cổ phần của mình tại một công ty offshore trước khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi năm 2019, theo tài liệu trong Hồ sơ Pandora.
Giải thích về Hồ sơ Pandora. Video: Guardian.
Bên cạnh các chính trị gia, những gương mặt nổi tiếng khác có tên trong Hồ sơ Pandora gồm nữ ca sĩ người Colombia Shakira hay cựu siêu sao cricket Ấn Độ Sachin Tendulkar.
Khi cuộc điều tra Hồ sơ Panama được công bố cách đây 5 năm, một số người cho rằng nó sẽ tạo ra những cải cách trong lĩnh vực công ty offshore, khiến người giàu khó giấu tài sản hơn.
"Nhưng thay vào đó, cuộc điều tra Hồ sơ Pandora cho thấy rằng không ít người trong giới giàu có chỉ đơn giản là tìm ra những cách mới để tích trữ tài sản của mình và tránh bị giám sát", bình luận viên Joe Hernandez từ NPR đánh giá.
Vũ Hoàng (Theo BBC, NPR)