David Bennett, 57 tuổi, trải qua cuộc phẫu thuật ghép tim lợn biến đổi gene kéo dài 5 tiếng tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland ở Baltimore, Mỹ, ngày 7/1. Đây là ca ghép tim lợn thành công đầu tiên ở người và được mệnh danh là canh bạc sinh tử của Bennett, khi người đàn ông này không đủ điều kiện để nhận tim từ người hiến.
Bennett từng là người tương đối khỏe mạnh, nhưng đột nhiên gặp chứng đau ngực dữ dội hồi tháng 10/2021, con trai ông cho biết. Ông phải tới khám tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland trong tình trạng mệt mỏi và khó thở. David Bennett Jr., con trai ông và là chuyên gia vật lý trị liệu, hiểu rõ tình trạng bố mình và cho biết "ông ấy không leo nổi ba bậc cầu thang".
Các bác sĩ nỗ lực trong hai tháng để cứu lấy trái tim của Bennett song không thành công. Ông không thể lắp tim nhân tạo do chứng rối loạn nhịp tim không thể kiểm soát, nên chỉ có thể trông chờ được đưa vào danh sách ghép tạng.
Thế nhưng, Bennett lại không tuân theo chỉ định của bác sĩ, bỏ lỡ các cuộc hẹn khám và ngừng sử dụng thuốc được kê đơn, khiến ông không đủ tiêu chuẩn được xếp vào danh sách chờ nhận tim từ người hiến.
Tiến sĩ Bartley Griffith (trái) và David Bennett (phải) tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland trong ảnh công bố ngày 10/1. Ảnh: AFP.
Trong hơn 100.000 người Mỹ chờ được ghép tạng mỗi năm, khoảng 3.000 người nhận được quả tim mới, còn 20% số người trong danh sách đợi qua đời trước khi được ghép tim hoặc bệnh tình tiến triển quá nặng và không đủ điều kiện làm phẫu thuật. Những người không tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ cũng bị loại khỏi danh sách do ca ghép tạng cho họ thường không thành công.
Khi Trung tâm Y tế Đại học Maryland mời tình nguyện viên tham gia thử nghiệm ghép tim lợn biến đổi gene, Bennett ban đầu không muốn tham gia do có nguy cơ tử vong cao trên bàn mổ và ông không muốn vậy.
Tuy nhiên, Bennett thay đổi ý định khi nhận ra rằng ông có thể không bao giờ rời khỏi bệnh viện nếu không phẫu thuật. Giữa lằn ranh sinh tử, Bennett chấp nhận tham gia phẫu thuật thử nghiệm, với hy vọng có thể trở về nhà cùng người thân và chú chó cưng Lucky.
"Bố tôi biết đây là lựa chọn tốt nhất của mình. Ông ấy là một chiến binh khát khao được sống", David Bennett Jr. nói. "Cuộc phẫu thuật chẳng khác nào phép màu, đó là điều bố tôi cần và cũng là thứ mà tôi nghĩ rằng ông ấy đã nhận được".
Dù Bennett còn chặng đường dài phía trước sau ca phẫu thuật, David cho biết rất lạc quan về tương lai của bố. "Bố tôi nói với hai chị em gái của ông rằng 'Đừng lo lắng, Chúa đang nắm tay tôi', dù ông không theo tôn giáo nào cả. Tôi tin rằng vẫn còn lý do để hy vọng", David nói.
Ngay cả khi ca phẫu thuật không thay đổi được số phận của Bennett, con trai ông cho biết điều này vẫn cho phép ông để lại thứ gì đó cho đời. "Bố muốn giúp đỡ người khác, bất kể điều gì xảy ra", Bennett nói với con trai trước khi phẫu thuật.
Bennett được cấy ghép van tim từ lợn biến đổi gene cách đây gần một thập kỷ và yêu thích món thịt xông khói, do đó ghép tim từ lợn biến đổi gene không khiến ông bận tâm nhiều, con trai ông cho biết. Tuy nhiên, ông vẫn hy vọng sẽ được ghép tim người. Nếu tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong 6 tháng, Bennett có khả năng được nhận tim từ người hiến tạng và trái tim lợn sẽ hoàn thành sứ mệnh là chiếc cầu nối.
"Vào buổi tối trước ca phẫu thuật, bệnh nhân nói rằng 'Tôi thực sự muốn nhận tim người'. Tôi trả lời rằng 'Tôi cũng muốn ông được ghép tim người, chúng tôi sẽ phát điên nếu phải lấy trái tim lợn đẹp đẽ đó ra, nhưng lựa chọn nằm ở ông'", tiến sĩ Bartley Griffith, người chỉ đạo ca phẫu thuật của Bennett, cho biết.
Tiến sĩ Griffith nhận định điều khó nhất trong một ca phẫu thuật thử nghiệm như vậy là trao đổi mọi thứ với bệnh nhân. "Bạn không phải lo chứng minh với Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và bệnh viện, hay với chủ tịch và các đối tác rằng bạn đã sẵn sàng và tin tưởng vào điều đó lẫn bản thân", Griffith nói. "Tôi cho rằng nỗi lo nằm ở chỗ phải trung thực với bệnh nhân của mình".
Ca phẫu thuật của Bennett là chỉ là một cuộc thử nghiệm và chưa chắc chắn về kết quả. Griffith cho biết phải nói rõ với bệnh nhân về bản chất của ca mổ và so sánh Bennett với phi hành gia tàu con thoi. "Tôi luôn nhắc mọi người rằng chúng ta đang ở trong phòng điều khiển, còn bệnh nhân là người đang trên tàu tới Mặt trăng", Griffith nói.
Trong ca phẫu thuật kéo dài 9 giờ sau đó, các bác sĩ thay thế tim ông bằng quả tim của một con lợn biến đổi gene một năm tuổi, nặng 108 kg, được nuôi cho mục đích này.
Trái tim mới đang hoạt động hiệu quả và thực hiện đầy đủ chức năng cần thiết. Bennett đã tự thở mà không cần máy, nhưng một nửa lượng máu trong cơ thể ông vẫn được lọc qua máy tim - phổi. Theo các bác sĩ, bệnh nhân có thể cai máy tim - phổi vào hôm nay.
Nguyễn Tiến (Theo USA Today)