Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên thệ nhậm chức hôm 20/5. Ảnh: AFP.
Toàn thể nhân dân Ukraine thân mến!
Sau khi tôi chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, cậu con trai 6 tuổi của tôi đã nói "Bố à, trên TV bảo rằng Zelensky trở thành Tổng thống... Vậy, có nghĩa con cũng là Tổng thống ư?". Lúc bấy giờ, tôi nghĩ câu nói của con thật hài hước, nhưng sau đó, tôi nhận ra đấy quả thực là chân lý. Bởi mỗi chúng ta đều là một Tổng thống. Không chỉ riêng 73% người dân đã bầu cho tôi mà là tất cả 100% người dân Ukraine. Đây không phải chiến thắng của riêng tôi mà là chiến thắng của tất cả chúng ta. Đây cũng là cơ hội mà chúng ta gánh vác chung trách nhiệm.
Ngày hôm nay, không phải chỉ riêng tôi tuyên thệ mà tất cả mỗi người trong chúng ta đều đặt tay lên Hiến pháp và thề trung thành với đất nước Ukraine.
Bây giờ, hãy tưởng tượng đến những tiêu đề trên báo: "Tổng thống trốn thuế", "Tổng thống say rượu lái xe vượt đèn đỏ" hay "Tổng thống đang âm thầm trộm cắp vì ai cũng làm như thế cả". Các bạn có nghĩ đó là một sự nhục nhã không? Đây là điều tôi muốn nhắn nhủ khi nói mỗi người chúng ta đều là Tổng thống. Từ giờ trở đi, mỗi chúng ta phải chịu trách nhiệm cho đất nước mà ta sẽ để lại cho con cháu mình. Mỗi chúng ta, trên cương vị của mình, đều phải làm mọi thứ cho sự phồn vinh của Ukraine.
Đất nước Ukraine theo mô hình châu Âu bắt đầu từ mỗi chúng ta. Chúng ta đã chọn con đường hướng tới châu Âu nhưng châu Âu không phải ở đâu xa. Châu Âu ở ngay trong tâm trí chúng ta. Khi nó đã xuất hiện trong tâm trí, nó sẽ xuất hiện ở bất cứ đâu trong hiện thực, trên toàn Ukraine.
Đó là ước mơ chung của chúng ta. Nhưng chúng ta cũng có một nỗi đau chung. Mỗi chúng ta đã ngã xuống ở Donbas. Mỗi ngày, chúng ta đều phải đối mặt với mất mát. Mỗi chúng ta đều là những kẻ lưu lạc, người bị mất nhà và người mở cửa chào đón người khác, cùng chia sẻ nỗi đau. Mỗi chúng ta đều là một công nhân nhập cư, người không thể sống ở quê nhà nhưng lại tìm được công việc ở một quốc gia xa lạ, và là người trong cơn vật lộn thoát khỏi nghèo đói buộc phải đánh mất nhân phẩm của chính mình.
Nhưng chúng ta sẽ vượt qua tất cả! Bởi mỗi chúng ta đều là người Ukraine.
Chúng ta đều là người Ukraine, không phân biệt lớn nhỏ, đúng sai. Từ Uzhgorod đến Luhansk, từ Chernigiv đến Simferopol, ở Lviv, Kharkiv, Donetsk, Dnipro hay Odesa, chúng ta đều là người Ukraine. Chúng ta cần đoàn kết. Sau tất cả, đoàn kết mới khiến chúng ta mạnh mẽ.
Hôm nay, tôi kêu gọi 65 triệu người Ukraine trên toàn thế giới. Đúng vậy, xin đừng ngạc nhiên rằng có 65 triệu người được sinh ra trên mảnh đất Ukraine. Người Ukraine ở châu Âu và châu Á, ở Bắc và Nam Mỹ, ở châu Úc và châu Phi, tôi kêu gọi tất cả người dân Ukraine trên hành tinh này.
Chúng tôi thực sự cần các bạn. Gửi tất cả những ai mong muốn xây dựng một đất nước Ukraine mới mẻ, mạnh mẽ và phồn vinh, tôi luôn sẵn lòng trao quốc tịch Ukraine cho các bạn. Các bạn phải trở về Ukraine, không phải để du lịch mà là trở về nhà. Chúng tôi chờ các bạn. Không cần mang quà cáp từ nơi phương xa nhưng xin hãy mang về kiến thức, kinh nghiệm cùng những giá trị quý báu khác.
Chúng sẽ giúp chúng ta khởi đầu một kỷ nguyên mới. Những người hoài nghi sẽ nói điều này là bất khả thi, là chuyện trong mơ. Nhưng nếu đó thực tế lại là ý chí của dân tộc ta thì sao. Hãy đoàn kết và biến điều không thể thành có thể.
Hãy nhớ đến đội bóng Iceland ở giải Vô địch châu Âu, khi các nha sĩ, giám đốc, phi công, sinh viên và lao công cùng sát cánh bảo vệ danh dự quốc gia. Không ai tin họ có thể làm được nhưng họ đã làm được.
Và đây chính xác là con đường chúng ta cần đi. Chúng ta phải trở thành người Iceland trên sân bóng, người Israel trên mặt trận bảo vệ quốc gia, người Nhật Bản trên mặt trận công nghệ và như người Thụy Sĩ vì khả năng sống hòa thuận bên nhau, bất chấp những khác biệt.
Tuy nhiên, nhiệm vụ đầu tiên của chúng ta là ngừng bắn ở Donbas. Tôi thường xuyên được hỏi: Bạn sẵn sàng trả cái giá nào cho một lệnh ngừng bắn? Đó là một câu hỏi kỳ lạ. Vậy bạn sẵn sàng trả cái giá nào để đổi lấy cuộc sống cho những người bạn yêu quý? Tôi có thể đảm bảo rằng tôi sẵn sàng trả bất cứ giá nào để những anh hùng của chúng ta không phải hy sinh. Tôi chắc chắn không chùn bước khi phải đưa ra những quyết định khó khăn và tôi sẵn sàng từ bỏ sự nổi tiếng, tỷ lệ ủng hộ và nếu cần, tôi cũng không ngần ngại từ bỏ vị trí của mình nếu điều đó đổi lại được hòa bình, miễn là chúng ta không phải từ bỏ chủ quyền của mình.
Lịch sử đã không công bằng. Chúng ta không phải bên châm ngòi cuộc chiến này. Nhưng chúng ta phải là bên kết thúc nó. Và chúng ta sẵn sàng đối thoại. Tôi tin rằng bước đi đầu tiên hoàn hảo nhất trong cuộc đối thoại này là các tù binh Ukraine được trả về nước.
Thách thức tiếp theo của chúng ta là giành lại những phần lãnh thổ bị mất. Thực lòng mà nói, cách diễn đạt này chưa hoàn toàn chính xác bởi không thể giành lại thứ vốn thuộc về chúng ta. Cả Crimea và Donbas đều là lãnh thổ của Ukraine nhưng trên những vùng đất này, thứ quan trọng nhất chúng ta đánh mất là con người.
Hôm nay, chúng ta phải giành lại ý thức của họ, đó chính là thứ ta đánh mất. Trong suốt những năm tháng qua, chính quyền đã không thể khiến họ cảm thấy họ là người Ukraine và hiểu rằng họ không phải người xa lạ, họ chính là chúng ta, là người Ukraine. Và thậm chí nếu họ được trao 10 cuốn hộ chiếu khác nhau, điều đó cũng không thể thay đổi sự thật. Công dân Ukraine không phải là dòng chữ ngắn gọn trên hộ chiếu, công dân Ukraine là ở trong trái tim mỗi người.
Tôi biết chắc điều đó. Tôi biết điều đó thông qua những người lính đang bảo vệ Ukraine, những anh hùng của chúng ta, vài người trong số họ nói tiếng Ukraine trong khi những người khác nói tiếng Nga. Ở nơi đấy, trên tiền tuyến, không có cạnh tranh và bất hòa, chỉ có lòng dũng cảm và danh dự. Vì thế, tôi muốn kêu gọi những người đang bảo vệ Tổ quốc:
Không thể có một đội quân mạnh mẽ ở nơi mà chính quyền không tôn trọng những người mỗi ngày đều sẵn sàng hy sinh mạng sống vì quốc gia. Tôi sẽ làm mọi việc trong khả năng để khiến các bạn cảm thấy mình được tôn trọng. Tôi cam đoan các bạn sẽ nhận được những gì xứng đáng và quan trọng hơn cả là một mức lương đảm bảo, điều kiện sống tốt hay những chuyến nghỉ phép cùng gia đình sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Chúng ta không cần phải nhắc tới những tiêu chuẩn NATO, chúng ta phải tự tạo ra tiêu chuẩn.
Tất nhiên, ngoài chiến tranh, vẫn còn rất nhiều vấn đề khác đang khiến người dân Ukraine phiền lòng. Đó là mức phí dịch vụ dân sinh gây sốc, mức lương và trợ cấp hưu trí thảm hại, giá cả leo thang và tình trạng thiếu việc làm. Đó còn là dịch vụ y tế mà chỉ những ai chưa từng nằm viện cùng con nhỏ mới ca ngợi hay những con đường Ukraine huyền thoại chỉ được xây mới và sửa chữa trong trí tưởng tượng phong phú của ai đó.
Cho phép tôi được dẫn lời một diễn viên Mỹ, người sau đó đã trở thành một Tổng thống Mỹ tuyệt vời: "Chính phủ không giải quyết vấn đề của chúng ta. Chính phủ là vấn đề của chúng ta".
Tôi không thể hiểu nổi chính phủ của chúng ta, những người chỉ biết buông xuôi và nói: "Chúng ta không thể làm được gì". Không đúng. Các bạn có thể. Ít nhất các bạn có thể lấy giấy bút ra và nhường chỗ cho những người biết nghĩ về thế hệ tương lai chứ không phải những người chỉ nghĩ cho nhiệm kỳ tiếp theo. Các bạn hãy làm thế đi và người dân sẽ đánh giá cao điều đó.
Mọi người vỗ tay có vẻ yếu... Tôi đoán các bạn không thích những gì tôi nói? Quá tệ, bởi đó không phải tôi nói mà là người dân Ukraine đang nói.
Việc tôi được bầu là minh chứng cho thấy người dân của chúng ta đã quá mệt mỏi với các chính trị gia lọc lõi, những người suốt 28 năm qua đã tạo ra một đất nước Ukraine đầy cơ hội, cơ hội để tham nhũng, cướp bóc và bòn rút tài nguyên.
Chúng ta sẽ xây dựng một đất nước đầy cơ hội khác, nơi mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, nơi mọi luật lệ đều minh bạch và trung thực cho tất cả. Để làm được điều đó, chúng ta cần những người tận tâm phụng sự nhân dân trong chính quyền. Đây cũng là lý do vì sao tôi không muốn các bạn treo chân dung tôi tại văn phòng của các bạn, bởi tổng thống không phải thần tượng, không phải thánh nhân. Hãy treo ảnh con các bạn và nhìn vào chúng mỗi khi đưa ra bất kỳ quyết định nào.
Tôi còn có thể nói nhiều điều nữa nhưng người dân Ukraine không muốn lời nói, họ muốn hành động. Vì thế, các nghị sĩ quốc hội kính mến! các bạn ấn định ngày nhậm chức vào thứ hai, một ngày làm việc. Và đây là điều tốt vì nó có nghĩa các bạn đã sẵn sàng làm việc.
Vậy nên, tôi đề nghị các vị thông qua:
1. Luật gỡ bỏ quyền bất khả xâm phạm của các nghị sĩ.
2. Luật chịu trách nhiệm hình sự về hành vi làm giàu bất chính.
3. Luật bầu cử công khai.
Đồng thời, hãy bãi nhiệm các chức vụ:
1. Lãnh đạo Cơ quan An ninh Ukraine.
2. Trưởng công tố Ukraine.
3. Bộ trưởng Quốc phòng.
Đây chắc chắn chưa phải là tất cả nhưng hiện thời là đủ. Các bạn sẽ có hai tháng để thực hiện. Hãy thực hiện nó và nhận huân chương về mình. Đây không phải một nước đi tồi trước cuộc bầu cử quốc hội tiếp theo. Tôi tuyên bố giải tán Quốc hội khóa 8.
Vinh quang cho Ukraine!
Và cuối cùng, toàn thể nhân dân Ukraine yêu quý!
Suốt cuộc đời mình, tôi đã luôn cố gắng để giúp mọi người cười. Đó là sứ mệnh của tôi. Giờ đây, tôi sẽ làm mọi thứ để người dân Ukraine ít nhất không phải rơi nước mắt thêm nữa.
Vũ Hoàng (Theo President of Ukraine Official Website)