Thạc sĩ Vĩnh Huy từng nhận học bổng chính phủ Australia (AAS) năm 1998, học bổng Fulbright của chính phủ Mỹ năm 2006 và học bổng tiến sĩ của Southern Illinois University Carbondale ở Mỹ năm 2008. Thầy giáo ngoài 50 tuổi sáng lập và hiện quản lý một trung tâm ngoại ngữ tại TP HCM, chuyên luyện thi IELTS và hướng dẫn săn học bổng du học.
Trong quá trình giảng dạy IELTS và từ kinh nghiệm bản thân, thạc sĩ Vĩnh Huy nhận thấy đa số học sinh có nhiều quan niệm chưa đúng khi luyện thi. Thầy Huy chỉ ra 10 quan niệm chưa đúng và hướng khắc phục trong quá trình học IELTS.
Thầy Vĩnh Huy chia sẻ kinh nghiệm săn học bổng Fulbright của chính phủ Mỹ do USGuide tổ chức tháng 6/2019 tại TP HCM. Ảnh: NVCC.
1. Tự học trước và luyện thi IELTS sau
Nhiều người nghĩ rằng nên tự học IELTS trước, sau đó mới tìm nơi để học và luyện thi IELTS. Tuy nhiên, đây là quy trình ngược và không hiệu quả. Mặc dù kiến thức cơ bản yếu, các bạn vẫn cố tự học, để rồi nhận ra không hiệu quả.
Theo thầy Huy, thí sinh "tầm sư học đạo" để ôn tập và củng cố nền tảng kiến thức (grammar & vocabulary) cho thật vững chắc. Kế tiếp, nên trang bị bộ công cụ gồm các kỹ năng (skill), chiến lược (strategy) và chiến thuật (tactic), để làm từng phần thi IELTS hiệu quả. Sau khi có kiến thức nền vững chắc, thí sinh có thể tự học và luyện IELTS bằng cách tham khảo tài liệu, giải đề và tự nâng cao trình độ.
2. Chưa biết gì nhưng đã giải đề và đi thi
Câu hỏi thầy Huy thường gặp là: "Mình đã đăng ký và sẽ đi thi trong 2-3 tháng tới nhưng vẫn còn yếu, như vậy muốn đạt IELTS 6.0 hay IELTS 7.0 thì phải làm sao?". Nhiều bạn khuyên cày nguyên bộ IELTS Cambridge mặc dù chưa biết hay nắm rõ các kỹ năng, chiến lược và chiến thuật để làm các dạng đề IELTS.
Cho dù các bạn luyện cả trăm cuốn Cambridge thì vẫn không thể nâng trình do không có hoặc nắm rõ các kỹ năng, chiến lược và chiến thuật làm các dạng đề IELTS. Đồng thời, chỉ trong khoảng thời gian ngắn vài tháng lao vào học và luyện, bạn khó đạt được điểm số mong muốn.
Thầy Huy khuyên thí sinh trang bị các kỹ năng, chiến lược và chiến thuật một cách đầy đủ, biết ứng dụng thành thạo vào từng dạng đề cụ thể. Để có bộ công cụ này, cách tốt nhất là tìm thầy cô để học hoặc ai đó có khả năng hướng dẫn.
Sau đó, người học có thể kiếm các đề thi IELTS để luyện. Ngoài ra, các bạn phải lên kế hoạch học và luyện IELTS trong khoảng thời gian phù hợp với trình độ. Sau khi cảm thấy đủ tự tin, bạn mới tính đến việc đăng ký thi.
3. Học nhóm tốt hơn học cá nhân
Nhiều bạn rủ nhau học nhóm vì nghĩ rằng hiệu quả hơn học một mình. Thực tế khi tham gia học nhóm, các bạn hầu như không có định hướng và tổ chức cụ thể mà chỉ thực hiện mang tính tự phát.
Học nhóm như thế không hiệu quả và mất thời gian vô ích. Nếu thành lập nhóm mà trình độ của các thành viên ngang nhau thì khó có thể giúp nhau nâng cao kiến thức cũng như kỹ năng thi IETLS.
"Muốn học nhóm hiệu quả phải có một leader (người chỉ huy) hay một tutor (gia sư hay giáo viên dạy kèm). Leader hay tutor này phải giỏi, cụ thể là có nền tảng kiến thức vững chắc cũng như từng thi IELTS, có khả năng tổ chức và lên kế hoạch học tập tốt", thầy Huy nói.
4. Dựa dẫm nhiều vào thầy cô
Nhiều sĩ tử IELTS khi tìm thầy cô hay trung tâm để luyện IELTS thường yêu cầu có đảm bảo đầu ra. Nhưng thầy cô hay gia sư giỏi đến cỡ nào mà các bạn lười không chịu luyện tập thì cũng khó đạt mục tiêu IELTS như mong muốn.
Bên cạnh phải có sự hướng dẫn bài bản và hệ thống của thầy cô hay gia sư, nỗ lực tự học và luyện của bản thân người học đóng góp đến hơn nửa trong việc các bạn muốn đạt điểm IELTS mong muốn.
5. Sử dụng thành ngữ (idiom) có điểm cao
Nhiều người, thậm chí giáo viên, khuyên rằng nếu sử dụng các thành ngữ sẽ có thể đạt điểm IELTS Speaking cao.
Thế nhưng thí sinh đạt điểm IELTS cao (8.0-8.5) có thể giao tiếp tiếng Anh một cách tự nhiên và trôi chảy theo cách thức dễ hiểu. Các thí sinh này có thể không hề sử dụng bất kỳ thành ngữ nào, nếu có thì đó là do cách diễn đạt tự nhiên của họ chứ không phải do học vẹt.
Ngoài ra khi đang nói, các bạn có thể phải dừng lại để nhớ các thành ngữ đã học, điều này làm mất sự trôi chảy và nghe bị ngập ngừng.
"Cách tốt nhất để đạt được điểm cao trong phần thi IELTS Speaking là trả lời các câu hỏi theo cách tự nhiên nhất có thể", thầy Huy gợi ý.
6. Học thuộc các essay template (bài luận mẫu)
Nhiều sĩ tử IELTS nghĩ rằng việc học "vẹt" như thế này sẽ đối phó được với kỳ thi IELTS nên ra sức săn tìm đề để luyện "tủ".
Tuy nhiên, đây là cách học "vẹt" hay học "tủ" truyền thống mang tính đối phó và thụ động. Khi gặp đề không trúng "tủ", bạn sẽ lúng túng. Hơn nữa, với giám khảo kinh nghiệm và được tập huấn, họ sẽ bắt bài dễ dàng các dạng "vẹt" như thế.
"Hãy trang bị cho mình kỹ năng và chiến lược thi một cách bài bản, hệ thống, để có thể đối phó với bất kỳ dạng đề nào trong khi thi", thầy giáo có 27 năm kinh nghiệm giảng dạy tại các trường cao đẳng, đại học tại TP HCM, cho hay.
7. Phải nói giọng Anh-Anh
Nếu phát âm giọng Anh-Anh thì có thể gây ấn tượng cho giám khảo và đạt điểm cao trong phần thi IELTS Speaking. Thực tế, tiêu chí IELTS Speaking không hề có phần đánh giá về chất giọng (accent). Chất giọng Anh-Anh (British English) hay Anh-Mỹ (American English) đều được, miễn giám khảo chấm thi hiểu bạn đang nói gì. Nhiều bạn bỏ công sức và thời gian đi luyện cho ra accent của Anh-Anh một cách không cần thiết.
Theo thầy Huy, thí sinh chỉ cần luyện phát âm (pronunciation) cho chuẩn là đạt.
8. Sợ nêu ra ý kiến cá nhân
Nêu ra ý kiến cá nhân mà sai thì sẽ bị trừ điểm. Suy nghĩ này chưa đúng, bởi ý kiến của thí sinh trong phần thi IELTS Writing và Speaking không bị đánh giá là đúng hay sai. Phần thi IELTS là để đánh giá cách sử dụng tiếng Anh của thí sinh thông qua cách diễn đạt (expression) ý kiến cá nhân.
Bạn hãy mạnh dạn đưa ra ý kiến hay quan điểm và diễn đạt nó một cách cụ thể, rõ ràng, đơn giản.
9. Diễn đạt sao cho hàn lâm
Càng dùng từ hàn lâm hay "đao to búa lớn" càng gây ấn tượng cho giám khảo và có thể đạt điểm cao. Đây là nhận thức sai lầm của nhiều thí sinh. Hãy nhớ rằng giám thị IELTS muốn các bạn trình bày trực tiếp vào vấn đề, cụ thể và đơn giản, không nên vòng vo. Người bản ngữ có câu: "Simplicity is the best" (Sự đơn giản là tốt nhất), và đó chính là tư duy bản ngữ.
Dĩ nhiên, IELTS yêu cầu thí sinh phải dùng từ mang tính học thuật (academic), nhưng điều này không đồng nghĩa với việc dùng từ quá cao siêu. Các bạn dùng từ quá hàn lâm trong khi bản thân không hiểu rõ nghĩa hay phát âm không chuẩn thì điểm còn tệ hơn là dùng từ đơn giản nhưng dễ hiểu và phát âm chuẩn. Điều này không đồng nghĩa với việc dùng từ quá informal (thân mật, không trang trọng).
10. Điểm IELTS càng cao thì hồ sơ càng 'nặng ký'
Nhiều thợ săn học bổng nghĩ điểm IELTS càng cao thì tăng tính cạnh tranh cho hồ sơ, nhưng đó chỉ là điều kiện cần để các trường đánh giá xem ứng viên có đủ khả năng để theo học chương trình học thuật bằng tiếng Anh hay không, chứ không làm cho hồ sơ có tính cạnh tranh hơn. Quyết định trao học bổng còn tùy thuộc vào các tiêu chí khác nữa.
Bạn chỉ cần luyện và thi IELTS đạt đủ điểm số theo đúng yêu cầu của chương trình là được. Không cần thiết phải mất thời gian, công sức, thậm chí tiền để "cày" điểm IELTS thật cao. Thay vào đó, thí sinh nên tập trung công sức đầu tư vào các tiêu chí khác như LOR (thư giới thiệu) và SOP (bài luận) để làm cho hồ sơ "nặng ký" hơn.
Bình Minh