Lực lượng an ninh Iraq tại Ramadi. Ảnh: Reuters
Theo BBC, thay đổi trong chiến thuật của Lực lượng an ninh Iraq (ISF) được đưa ra vào cuối mùa hè vừa qua, khi trung tướng Sean MacFarland tháng 9 bắt đầu dẫn dắt một nhiệm vụ chống IS của liên minh do Mỹ dẫn đầu. Kể từ khi nhận vị trí mới, ông đã nghiên cứu những cách chiến đấu chống IS hiệu quả và không hiệu quả cho đến thời điểm đó.
Thừa nhận IS là kẻ thù khác với những lực lượng Mỹ từng đối mặt trong thập kỷ qua, ông yêu cầu điều chỉnh việc huấn luyện và thiết bị cung cấp cho quân đội Iraq.
Đại tá Steve Warren, phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Mỹ tại Baghdad, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng thành công của ISF phần lớn do chiến thuật chiến tranh thông thường, chứ không phải là chiến thuật chống chiến tranh du kích mà Mỹ đã huấn luyện cho Iraq trong nhiều năm qua.
Chiến tranh du kích là loại hình chiến tranh không thông thường, được các phe, nhóm quân sự nhỏ và yếu hơn, cơ động hơn áp dụng đối với kẻ thù mạnh hơn và kém cơ động hơn. Lối đánh du kích bao gồm các cuộc phục kích, đánh bất ngờ, chớp nhoáng và rút lui nhanh.
ISF phần lớn là do Mỹ huấn luyện sau khi can thiệp quân sự vào Iraq năm 2003. Đối mặt với các mối đe dọa từ chiến binh trong cuộc xung đột 8 năm, Mỹ và đồng minh đã đào tạo người Iraq đối phó với kiểu đánh du kích.
"Chiến thuật du kích về cơ bản là đánh rồi rút, nhằm tránh một cuộc chiến lớn", đại tá Warren nói. "Phiến quân sử dụng chiến thuật này để khiến đối phương rời đi và để họ yên".
Nhưng IS có chiến lược khác. Nhóm này đánh chiếm và kiểm soát lãnh thổ, với mong muốn thiết lập một nhà nước. "Bạn không thể làm điều đó thông qua lối đánh du kích, mà phải bằng chiến thuật thông thường", ông Warren nói.
Đại tá nói đến thành phố chiến lược Ramadi, nơi Iraq hôm qua tuyên bố đã giành lại được từ tay IS. Có một đường chính vào Ramadi và để cố thủ trong thành phố, IS đã rải trên đường và khu vực xung quanh các thiết bị nổ tự chế (IED) để tạo ra một bãi mìn tạm thời. Sau đó, chiến binh IS được trang bị súng máy và súng cối phòng vệ tại các khu vực gài thuốc nổ, để ngăn chặn phá bom.
Tuy IED đã được sử dụng nhiều năm qua ở Iraq, cách IS sử dụng khác rất nhiều. Vào giữa những năm 2000, các nhóm phiến quân thường sử dụng một IED được giấu kín để "khủng bố tinh thần, hạ nhuệ khí địch, giết và làm bị thương một nhóm trong một chiếc xe".
Nhưng bây giờ, IS sử dụng liền một lúc nhiều IED và lộ liễu, như một biện pháp răn đe, chứ không phải là một cuộc phục kích bất ngờ để gây sợ hãi.
"Quân đội mà chúng tôi đã huấn luyện là một lực lượng chuyên về chống du kích", ông Warren nói. Họ được huấn luyện để đối phó với những IED đơn lẻ mà quân địch bí mật gài trước khi rời khỏi hiện trường. Khi phát hiện IED, robot phá bom và các chuyên gia có thể được triển khai để dọn đường.
Tuy nhiên, với cách sử dụng nhiều IED một lúc và canh phòng bãi mìn của IS, chiến thuật này không hiệu quả. Ông Warren nói rằng IS đã "thiết lập một hàng phòng thủ" bằng IED. Để vượt qua bãi mìn, liên quân đã làm việc với ISF để tiến hành chiến thuật thông thường, truyền thống và trang bị cho họ các thiết bị mà trước đây không cần thiết. Trong đó, nổi bật là hoạt động xâm nhập sử dụng một "sợi dây nổ gắn với một quả rocket" để kích hoạt, phá hủy bãi mìn, cho phép lực lượng Iraq mở đường nhanh chóng.
Dây nổ gắn với rocket nhằm kích hoạt bãi mìn IS đã gài. Ảnh minh họa: AFP
Bãi mìn IED chỉ là một trong số những ví dụ cho thấy IS "sử dụng chiến thuật quân sự thông thường, không giống với cách thức chúng ta đã huấn luyện quân đội Iraq để đối phó", ông nói.
Sự thay đổi nhỏ góp phần dẫn đến thắng lợi tại Ramadi không phải là thay đổi lớn trong chiến lược bao quát của chiến dịch. Các quan chức thường xuyên xem xét và điều chỉnh chiến thuật để phù hợp với từng tình huống.
Với chiến thắng ở Ramadi, quân đội Iraq sẽ gia tăng nhuệ khí để tiến công các mục tiêu tiếp theo, trong đó có Mosul, thành phố được coi là thành trì của IS. Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi thề sẽ đánh bại IS vào năm 2016.
"Chúng tôi sẽ giải phóng Mosul, đó sẽ là đòn chí tử với IS", ông tuyên bố.
Phương Vũ