Bác sĩ Lê Thanh Phong, Khoa Phẫu thuật Mạch máu, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM), cho biết bệnh nhân suy tĩnh mạch chân được khuyên hạn chế đứng lâu, hạn chế ngồi lâu, tránh các yếu tố có hại, đồng thời tăng cường các yếu tố có lợi cho hệ tĩnh mạch, thay đổi nghề nghiệp, chơi những môn thể thao phù hợp... Tuy nhiên, không phải lúc nào người bệnh có thể thực hiện những điều này. Điều quan trọng là trong sinh hoạt hàng ngày, cần lựa chọn những phương thức có lợi nhất cho hệ tĩnh mạch chi dưới.
Lời khuyên sau đây dựa trên khuyến cáo của các hiệp hội phẫu thuật mạch máu trên thế giới, không chỉ dành cho những người mắc bệnh mà còn có thể giúp phòng tránh bệnh.
Trường hợp phải ngồi lâu (đặc biệt khi ngồi tàu xe kéo dài)
- Nên mang vớ áp lực nhẹ.
- Không nên ngồi bắt chéo chân hay ngồi xổm bởi vì các tư thế này làm cản trở dòng máu tĩnh mạch hồi lưu từ chân về tim.
- Thường xuyên xoay tròn cổ chân, duỗi thẳng và gấp ngược bàn chân.
- Đặt cẳng chân trong tư thế duỗi gối thẳng tối đa.
- Đứng lên và đi lại sau một khoảng thời gian nhất định.
Trường hợp phải đứng lâu, đứng một chỗ, cần thực hiện một cách đều đặn những việc sau:
- Mang vớ tĩnh mạch áp lực nhẹ.
- Bước liên tục khoảng 10 bước và sau đó đứng lên - ngồi xuống vài lần bằng cách gập gối.
- Co và giãn các cơ của cẳng chân.
- Nhảy tại chỗ hoặc di chuyển trọng lực cơ thể từ chân này sang chân khác dựa trên các mũi bàn chân.
- Tránh mang vác nặng.
- Nếu như nghề nghiệp cần phải đứng thường xuyên, nên bù trừ bằng những khoảng thời gian đi bộ, vài lần mỗi ngày.
Để cải thiện sự dễ chịu ở chân
- Không nên mặc quần áo, quần áo lót hay những vật dụng khác như thắt lưng quá chật.
- Nên chọn giày mềm mại và thoải mái, chiều cao lý tưởng của đế giày dưới 6 cm.
- Tránh tiếp xúc nhiệt ở vị trí của cẳng chân, chẳng hạn không tắm nước nóng hay ngâm chân nước nóng hoặc xông hơi...
- Buổi tối nên tưới nước lạnh lên chân, xoa bóp chân một cách nhẹ nhàng từ bàn chân lên đến đùi, gác chân lên gối mềm cao từ 10-15 cm so với mặt giường.
Chế độ dinh dưỡng
- Chống thừa cân và cân bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Hạn chế sử dụng những chất kích thích như trà, cà phê, rượu, bia... bởi vì những chất này sẽ gây giãn các tĩnh mạch.
- Thường xuyên uống nước.
- Tránh táo bón bằng chế độ ăn giàu chất xơ như rau củ, trái cây... bởi vì táo bón sẽ làm tăng áp lực tĩnh mạch.
Tập luyện những môn thể thao phù hợp
- Nên chơi những môn thể thao giúp hồi lưu tĩnh mạch được về tim dễ dàng như đi bộ, đi xe đạp, bơi lội, tập gym... Những môn thể thao có sự vận động liên tục của cổ chân và co các cơ của cẳng chân đều được khuyến khích.
Đi bộ có lợi cho bệnh suy giãn tĩnh mạch. Ảnh: primewomen
- Thận trọng khi chơi và hạn chế tập luyện các môn thể thao làm tăng trọng lực hoặc đứng tại chỗ, va chạm mạnh như tennis, môn bóng đồng đội (bóng đá, chuyền, rổ), lướt sóng...
- Hạn chế tối đa những môn thể thao cản trở hồi lưu tĩnh mạch, gồm những môn thể thao cần nín thở hay có nguy cơ chấn thương (đẩy tạ, thể hình, judo, những môn thể thao đối kháng...) hoặc những môn thể thao có tư thế đứng tại chỗ hay quần áo bó chật như bắn cung, đua ngựa, bơi xuồng...
- Dù môn thể thao yêu thích của bạn là gì, nên hiểu rõ rằng các hoạt động thể lực vẫn luôn tốt hơn một lối sống thụ động. Không có môn nào thực sự bị cấm đoán, miễn là nó được tập luyện với sự cân nhắc, đều đặn hơn là ngẫu hứng. Nếu chơi một môn thể thao không phù hợp cho bệnh tĩnh mạch, nên bù đắp sau đó bằng các môn thể thao có lợi như đi bộ, đạp xe, bơi lội...
Lê Phương