Bernadac hướng dẫn cách cầm tách trà đúng kiểu. Ảnh: SCMP.
Guillaume Rué de Bernadac bảnh bao trong bộ vest may đo vừa người, khăn lụa gấp khéo lộ ra trong túi ngực bên phải, phối với một chiếc khăn đồng màu thay cà vạt. Anh tiếp đón phóng viên SCMP tại khách sạn Waldoft Astoria cổ kính nhìn ra Bến Thượng Hải trong một ngày tháng 11.
Là người sáng lập học viện Academie de Bernadac năm 2015, anh nhanh chóng trở thành một trong những thầy dạy lễ nghi phương Tây được ưa thích nhất ở Trung Quốc. Các tổ chức tài chính, khách sạn, công ty thực phẩm và đồ uống thường xuyên thuê Bernadac đào tạo nhân viên. Anh vừa trở về từ Hàng Châu, sau khóa đào tạo một nhóm các bé 7 tuổi con nhà giàu cách dùng bữa. Trước đó, Bernadac dành một tuần ở Quảng Châu giảng dạy khóa đào tạo quản gia trình độ 5 sao.
Đầu tháng trước, công ty thời trang cao cấp Gucci mời Bernadac dạy nhóm khách VIP cách lựa chọn trang phục phù hợp từng hoàn cảnh như họp hành hay tiệc tùng.
"Cần phải học để biết hoàn cảnh này có thể làm gì, không được làm gì. Để trở thành quý bà và quý ông thế kỷ 21, phải nắm bắt mọi quy tắc và hiểu rõ khi nào được phép phá vỡ", Bernadac nói.
Học quy tắc không hề dễ dàng. Mỗi nền văn hóa, xã hội và các buổi xã giao luôn song hành với tập tục văn hóa. Nắm bắt quy tắc sẽ quyết định việc bạn có thể hay không hòa nhập với nhóm tầng lớp đó. Thách thức đặt ra là phần lớn quy tắc đều hoạt động ngầm, không có chỉ dẫn rõ ràng và đó là công việc của Bernadac.
"Thông thường, càng lên vị trí cao trong xã hội, bạn càng phải ứng phó với những lễ nghi nhiều tiểu tiết và phức tạp hơn, nghiêm ngặt hơn. Đây là điều mà chúng tôi sẽ dạy và là lý do chúng tôi có mặt ở đây. Chúng tôi muốn dạy người ta cách thích nghi với xã hội thượng lưu ở nước ngoài", Bernadac nói.
Ngoài khách hàng doanh nghiệp, anh còn đào tạo khách hàng cá nhân mà đối tượng thường là giới siêu giàu Trung Quốc, những người đang tìm chìa khóa gia nhập xã hội thượng lưu phương Tây. Sự kiện trà chiều tổ chức tại khách sạn Waldoft Astoria, nơi từng là câu lạc bộ của giới thượng lưu Anh hơn 100 năm trước, là một trong những buổi học như thế.
Chu Mingjing làm mẫu cách ngồi. Ảnh: SCMP.
Bài học bắt đầu sau khi bánh ngọt và trà được mang ra. Nhưng trước khi học sâu hơn cách ăn uống như một quý bà, phải học cách ngồi đã. Rachel Cheung, phóng viên SCMP thoải mái ngồi xuống chiếc ghế sofa bọc nhung lớn nhưng Chu Mingjing, một phụ nữ Thượng Hải diện váy xường xám thập niên 1930 thì không. Cô thẳng lưng, mắt không chớp, chậm rãi ngồi xuống. Chu là một trong ba khách VIP tham gia lớp học hôm nay.
Tiếp theo đến cách uống trà, Bernadac hướng dẫn hàng loạt quy tắc và chỉ ra những lỗi hay mắc nhất. Không được móc ngón tay vào quai mà cần thẳng ngón tay để bàn tay nhìn dài hơn và thon thả hơn. Khi khuấy thìa không được chạm vào thành tách, cũng không được khuấy tròn mà phải khuấy theo hướng 6h tới 12h. Ngồi phải thẳng lưng, không vắt chân, hai chân để chéo và nghiêng sang một bên sẽ khiến chân nhìn dài hơn.
Bernadac học tất cả những lễ nghi này suốt thời niên thiếu ở Pháp. Cụ cố của anh, Joseph de Bernadac, là một quý tộc người Morocco, làm gia sư cho các hoàng tử và công chúa thời vua Mohammed V trị vì. Ông dạy con cháu hoàng gia nhiều môn học, trong đó có savoir-vivre (lễ nghi).
Tuy không có dòng máu hoàng tộc, nhưng Bernadac và anh trai từ nhỏ đã được bà nội dạy dỗ nghiêm khắc. Mỗi chủ nhật, họ lại tới dùng bữa ở nhà ông bà. Bernadac phải ăn uống trong tình trạng ruy băng buộc chặt đầu vai, khăn giấy kẹp dưới nách, để luôn giữ lưng thẳng và tay khép.
"Nếu tôi làm rơi khăn giấy sẽ không được ăn tráng miệng", Bernadac cười, nhớ lại. "Đó là lý do bây giờ tôi rất thanh mảnh".
Bernadac đặt thách thức tương tự cho khách hàng. Trong khóa đào tạo gần đây, anh bắt học viên phải tập cách đi bộ với sách đặt trên đầu, tay cầm đĩa đựng đầy nước.
Tuy nhiên, buổi học hôm nay nhẹ nhàng hơn. Học xong, họ dành thời gian thưởng thức đồ ăn. Một học viên là nhân viên công ty bán trứng cá muối, đã mang theo một hộp tới mời khách. Vì học viên toàn là phụ nữ, nên chủ đề nhanh chóng xoay sang cách cư xử thiếu lễ độ của đàn ông Trung Quốc. Đàn ông Trung Quốc thích ăn to nói lớn, không lịch thiệp như đàn ông phương Tây, đặc biệt là những người giàu có thích phô trương.
Học viên của Bernadac bị buộc ruy băng cột chặt người vào ghế để giữ lưng thẳng. Ảnh: SCMP.
Chu thường xuyên đi đây đi đó. Cô đã sáng lập Luxe China - công ty phục vụ khách hàng là giới siêu giàu Trung Quốc, và là một trong số ít người Trung Quốc được công chúa Italy Catherine Colonna de Stigliano mời tới một sự kiện ở Saint-Tropez, Pháp, mùa hè này. Khi về Trung Quốc, Chu thường bất ngờ bởi sự thiếu lịch sự của đàn ông nước mình.
"Đàn ông Trung Quốc nghĩ rằng kiếm nhiều tiền sẽ được người khác tôn trọng, vì vậy không thèm quan tâm tới cách cư xử", Chu nói, nhớ lại những lần đàn ông Trung Quốc không thèm tuân thủ quy tắc "ưu tiên phụ nữ".
Hai người khác gật đầu đồng ý. "Đó là lý do họ bị loại khỏi tầng lớp thượng lưu". Nhưng Bernadac, với tư cách là một quý ông, lại nhìn nhận vấn đề ít nghiêm trọng hơn.
"Phụ nữ Trung Quốc rất chú trọng tới sự nhã nhặn, tinh tế. Họ quan tâm tới cái đẹp, tới hình tượng. Đàn ông thì không mấy để ý tới những điều này. Tuy nhiên, tôi chắc chắn dần dần họ cũng sẽ ý thức và học được", Bernadac bày tỏ.