Thị trường bảo hiểm, nhất là kênh bán qua ngân hàng (bancassurance), vừa qua tăng trưởng nhanh, song xuất hiện nhiều mặt trái. Chẳng hạn, ngân hàng ép khách vay mua kèm bảo hiểm hoặc đánh tráo khái niệm giữa sản phẩm này với gửi tiết kiệm.
Tại báo cáo gửi đại biểu Quốc hội trước phiên chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 18/3, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đánh giá bancassurance giúp hoạt động khai thác bảo hiểm đa dạng, nhưng dịch vụ này khiến thị trường phức tạp hơn và cần chấn chỉnh.
Năm nay, Bộ Tài chính sẽ thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó có hai đơn vị bán sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư với ngân hàng là Mirae Asset Prévoir và Cathay Life Việt Nam. Cùng với thanh tra, cơ quan quản lý sẽ xử lý nghiêm trường hợp phát hiện các đại lý bảo hiểm sai phạm.
Theo cơ quan quản lý, nhiều quy định được Bộ Tài chính đưa ra để tăng minh bạch thông tin và bảo vệ tốt hơn người mua bảo hiểm. Các doanh nghiệp phải chấn chỉnh việc bán chéo sản phẩm qua ngân hàng; giám sát hợp đồng đại lý bảo hiểm. Họ cũng bị cấm ép buộc người mua bảo hiểm dưới mọi hình thức.
Một hợp đồng bảo hiểm được bán qua kênh ngân hàng. Ảnh:Quỳnh Trang
Bộ Tài chính cùng Cơ quan thanh tra, giám sát (Ngân hàng Nhà nước) quản lý, giám sát việc nhân viên ngân hàng ép khách mua bảo hiểm liên kết đầu tư khi giải ngân khoản vay.
Bảo hiểm liên kết đầu tư gồm hai phần riêng biệt phí bảo hiểm và đầu tư thêm có rủi ro. Đây là loại sản phẩm phức tạp nhưng được các nhà bảo hiểm triển khai một cách ồ ạt, nhất là qua kênh ngân hàng, khiến nhiều người hiểu sai về sản phẩm này. Hàng loạt vụ khiếu nại xảy ra vào năm ngoái do khách hàng cho rằng họ đã bị đánh tráo khái niệm giữa tiết kiệm và bảo hiểm đầu tư.
Cũng theo báo cáo, 10 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ bán sản phẩm liên kết đầu tư đã bị thanh tra trong hai năm qua. Sau thanh tra, bộ này kiến nghị xử lý tài chính 21.000 tỷ đồng, xử phạt hành chính hai doanh nghiệp 310 triệu đồng.
Tuy vậy, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng để thị trường này phát triển chất lượng, bền vững thì không thể thay đổi ngay mà cần quá trình, làm từng bước. Ông cũng nhắc tới giải pháp đồng bộ từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tham gia bảo hiểm.
Thị trường bảo hiểm tăng trưởng bình quân 20% mỗi năm. Đến cuối 2023, các doanh nghiệp đã chi trả quyền lợi bảo hiểm gần 86.400 tỷ đồng. Số công ty trên thị trường có tổng tài sản khoảng 913.000 tỷ đồng, tăng hơn 11% so với 2022.
Phương Dung