iPod và dịch vụ nhạc số iTunes. (Apple) |
Fadell muốn xây dựng một thiết bị MP3 tương thích với dịch vụ nhạc số Napster và dự định mở công ty riêng để kinh doanh sản phẩm này. Ông rời Philips và trình bày ý tưởng của mình với một số công ty nhưng đều bị từ chối, trừ Apple. Đầu năm 2000, "Quả táo" hào phóng thành lập cho ông một nhóm 30 người từ chuyên gia thiết kế, lập trình viên đến kỹ sư phần cứng. Vị Giám đốc bộ phận iPod đã tham khảo một số thiết kế máy MP3, trong số đó có cả một mẫu trông giống như hộp xì gà. iPod ban đầu khá xấu xí, chỉ như đài FM với hàng loạt nút bấm rườm rà và hỗ trợ không quá 10 bài hát.
Nếu Fadell tập trung vào mục tiêu kinh doanh, Giám đốc điều hành Steve Jobs của Apple lại chỉ quan tâm đến thiết kế, hình khối, sự dễ dùng và những cảm nhận mà sản phẩm đem lại. "Chúng tôi họp hành liên miên. Jobs tỏ ra bực bội bởi không thể mở bản nhạc ông muốn nghe chỉ sau 3 thao tác. Ông cũng phàn nàn vì âm thanh nhỏ, kiểu dáng không sắc sảo và menu truy cập chậm", Ben Knauss, cựu quản lý dự án máy nghe nhạc của Apple, kể lại. "Jobs hơi có vấn đề về thính giác và chúng tôi phải tăng âm lượng đến mức mà ông ấy hài lòng, bởi vậy iPod hiện nay có âm thanh lớn hơn hầu hết các máy MP3 khác". Knauss rút lui gần ngày trình diễn thiết bị do ông không tin rằng nó có khả năng thành công. "Có lẽ đây là một quyết định sai lầm. Nhưng tại thời điểm đó tôi không nghĩ được như thế", Knauss nói.
Tháng 1/2001, Apple chính thức công bố phần mềm iTunes, hỗ trợ khách hàng chuyển đổi CD thành các file nhạc nén kỹ thuật số để nghe trên máy tính và Internet. Cuối năm đó, công ty "đánh tiếng" về một máy nghe nhạc sử dụng ổ cứng với giá gần 400 USD.
Năm thế hệ iPod
iPod thế hệ 1. (Apple) |
Tháng 11, iPod bắt đầu xuất hiện trên thị trường với dung lượng ổ 5 GB, có khả năng lưu tới 1.000 tệp nhạc. Tuy nhiên, thiết bị không có gì đặc biệt do chỉ tương thích với máy Mac và phải hoạt động với phần mềm iTunes... Ngày 17/7/2002, tại triển lãm Macworld, iPod thế hệ 2 ổ cứng 10 GB và 20 GB ra mắt. Sản phẩm hoạt động với phần mềm Windows và sử dụng bánh xe cảm ứng (touch wheel) thay cho bánh xe điều khiển cơ học (scroll wheel).
iPod thế hệ 2. (Wikipedia) |
Tuy nhiên, phải nhờ đến iPod thế hệ 3 (4/2003) với thiết kế nhỏ, mỏng, nhẹ và dung lượng 40 GB, Apple mới làm nên một cơn lũ quét trên toàn thế giới. Nó khiến người ta dường như quên mất sự hiện diện của Sony cùng dòng máy Walkman vang dội một thời, cũng như làm lu mờ thiết bị nghe nhạc và xem video Media2Go của Microsoft. Cộng với chiến lược quảng bá hiệu quả, doanh thu của Apple tăng vọt và iPod nhanh chóng trở thành biểu tượng của thời trang và sự sành điệu. Theo đà thắng thế, giữa năm 2004, Apple cho ra đời iPod thế hệ 4, được trang bị màn hình màu cùng một số thiết kế cải tiến khác nhằm tăng thời gian sử dụng.
iPod thế hệ 3. (Wikipedia) |
Trong khi đó, 12/10/05 sẽ là một ngày đáng nhớ với Apple và giới hâm mộ iPod. Phiên bản thế hệ 5 là dấu hiệu rõ ràng cho thấy "Quả táo" đang chuyển mình từ một công ty máy tính sang lĩnh vực nghe nhìn. iPod video có thể phát tệp MPEG 4 và H 264, mở rộng khả năng tương tác giữa máy với các trang web tải video và ảnh khác ngoài iTunes. Sản phẩm có hai màu đen trắng, dung lượng 30 và 60 GB với thời lượng pin từ 14 - 20 giờ. iPod video trung thành với kiểu dáng của 4 thế hệ trước và đáng tiếc, Apple vẫn bỏ qua tính năng dò sóng FM và ghi âm vốn đã trở thành đặc điểm không thể thiếu trong các thiết bị của đối thủ cạnh tranh.
iPod video - iPod thế hệ 5. (Apple) |
Ra mắt máy phiên bản 5, Apple ấp ủ hy vọng tiếp tục giành thắng lợi quan trọng như họ từng đạt được trên "đấu trường âm thanh". Không ít lời phàn nàn rằng iPod video đang góp phần phát tán chương trình khiêu dâm, Hollywood không mặn mà trong việc cung cấp nội dung, còn phần mềm chuyển đổi file sang định dạng tương thích cũng hiếm như "sao buổi sớm", nhưng thiết bị vẫn đủ sức hút để tạo nên cơn sốt mới và khiến những công ty lớn như LG và Microsoft phải gấp rút tìm cách đối phó trước khi Apple tiến quá sâu vào "lãnh địa" video.
Những sản phẩm "ngoại đạo"
iPod Mini. (CNet) |
Song song với 5 thế hệ chính, Apple cũng trình làng những sản phẩm ấn tượng và xinh xắn khác. Tháng 1/2004, hãng gia nhập thị trường "siêu nhỏ" với iPod Mini, dung lượng 4 GB cùng nhiều vỏ màu phong phú như bạc, vàng, hồng và xanh. Tháng 2/2005, Mini 2, bộ nhớ 6 GB, giá 249 USD, ra đời với thời lượng pin 18 giờ.
Với tuyên ngôn "Hãy mang đến cho cơ hội một cơ hội", Apple lại tung ra iPod Shuffle (11/1/05), hướng đến đối tượng có thu nhập khiêm tốn (99 - 149 USD). Không chỉ ấn tượng bởi kích thước nhỏ xinh, mọi người còn cảm thấy bất ngờ vì sản phẩm vắng bóng màn hình LCD và tất nhiên, không có gì phải phàn nàn về chất lượng âm thanh của "chiếc bánh sữa" này.
iPod Shuffle. (The Inquirer) |
Cuối năm 2005, giới quan sát bắt đầu rậm rịch tung ra những lời phát xét rằng mặt trời sắp lặn trên thế giới iPod và không ai có thể chiếm tới 80% thị trường máy nghe nhạc trong suốt 3 năm. Người ta bắt đầu nhắc đến "cuộc báo thù của Sony", sự trỗi dậy của Dell cùng một loạt nhân vật mới trên thị trường này như Samsung, Creative, LG... trong khi "Quả táo" vẫn cứ lặng lẽ lăn trên con đường danh vọng. Cho đến ngày 7/9/2005, iPod nano bất ngờ xuất hiện. "Cây bút chì" trắng đen 4 GB này hoạt động trên bộ nhớ flash thay cho ổ cứng, chỉ mỏng có 6,9 mm, màn hình 65.000 màu và kết nối với máy tính qua cổng USB 2.0. iPod nano cũng chứa những đặc điểm chưa bao giờ thấy trong iPod trước đó, chẳng hạn chức năng đồng hồ thế giới thông báo chính xác thời gian ở 7 thành phố tùy chọn hay chế độ bấm giờ kỹ thuật số kiểu mới.
iPod nano. (Apple) |
Cho đến thời điểm này, iPod nano chưa tìm được đối thủ xứng tầm bởi những thiết bị có kiểu dáng bắt mắt thì phần mềm lại khó sử dụng và ngược lại. Không màng đến những lời đồn đại rằng Apple đã đưa máy nano ra thị trường khi cơ cấu của nó chưa thực sự tối ưu, sản phẩm vẫn liên tục "cháy" hàng (1 triệu chiếc được tiêu thụ trong 17 ngày) và khiến giới trẻ từ Mỹ sang Anh, Mexico, Hàn Quốc đến Việt Nam "phát cuồng".
Trong triển lãm Macworld ngày 10/1 tại San Francisco (Mỹ), Steve Jobs đã tự hào tuyên bố tổng doanh số của iPod là 42 triệu sản phẩm, trong đó có 14 triệu thuộc quý đầu của năm tài chính 2006 (26/9/05 - 24/9/06). Như thế, tính trung bình cứ mỗi phút lại có 100 máy iPod được tiêu thụ trong quý này.
Việt Nga (theo Wired News, Forbes, Apple)