Ngày 22/4 Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức phiên đấu thầu bán vàng đầu tiên của năm 2024 với mục tiêu nhằm thu hẹp khoảng cách chênh lệch giá trong nước cao hơn thế giới.
Giá của 16.800 lượng vàng dự kiến đưa ra đấu thầu là 81,8 triệu đồng mỗi lượng, trong khi giá thị trường mua vào 81,5 triệu đồng, bán ra 83 triệu đồng mỗi lượng, đang cao hơn thế giới 10,5 triệu đồng mỗi lượng.
NHNN đã phải hủy phiên đấu giá vì chỉ có một tổ chức đăng ký mua.
Năm 2013, tham gia đấu mua vàng chủ yếu là các ngân hàng mua để tất toán, vì không còn được huy động và cho vay vàng. Năm 2024 này thì đã khác, hiếm có tổ chức kinh doanh vàng nào, kể cả công ty vàng thuộc Ngân hàng thương mại... mặn mà với đấu thầu vàng giá cao.
Tôi có vài suy nghĩ ngắn gọn thế này, chả cần phải nhọc công đấu thầu vàng nếu:
1. Coi vàng là hàng hóa có chú ý đến đặc thù tiền tệ.
Không độc quyền sản xuất vàng miếng gắn mác SJC nữa. Để cho các doanh nghiệp kinh doanh vàng bằng nguồn lực của mình được nhập khẩu vàng nếu họ muốn và kiểm soát bằng cấp hạn ngạch nhập khẩu.
Tất yếu nguồn cung sẽ tăng mà nhà nước không cần phải lo xuất ngoại tệ để mua vàng về rồi sản xuất mang ra đấu giá.
2. Trong trường hợp cần thiết có thể dùng biện pháp hành chính kiểm soát giá vàng. Nếu có thể quy định trần lãi suất huy động vốn (tiền gửi tiết kiệm của dân và doanh nghiệp ở các loại kỳ hạn), trần giá cả một số loại hàng hóa, dịch vụ khác như xăng dầu, vé máy bay... thì cũng hoàn toàn có thể quy định giá trần bán vàng miếng.
Chẳng hạn, quy định giá trần bán vàng trong nước không được vượt quá giá vàng thế giới cùng thời điểm cộng tối đa 5 triệu đồng mỗi lượng (có nghĩa là chấp nhận giá vàng trong nước cao hơn thế giới tối đa 5 triệu đồng).
Khi tổ chức kinh doanh vàng được nhập khẩu vàng để sản xuất vàng miếng thì nguồn cung tất yếu tăng, họ có thể dễ dàng chấp hành quy định hành chính này.
Tổ chức kinh doanh vàng họ sẽ tự khắc có cách bán hàng theo nhu cầu của thị trường một các phù hợp... Có lẽ cũng cần thấy thực tế là đông đảo dân ta còn nghèo, không mấy ai có nhu cầu vàng miếng đến mức nhà chức trách phải lo lắng.
Nhà nước có thể tham gia bán vàng để "can thiệp thị trường không vì mục tiêu lợi nhuận" thì giá bán nằm trong phạm vi (giá thế giới cộng với một mức không quá mức chênh lệch lớn hơn trong phạm vi cho phép).
Có lẽ NHNN không phải nhọc công tổ chức "đấu thầu vàng", khi bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng gắn với ba chữ SJC, cho nhập khẩu vàng có kiểm soát, và kiểm soát giá bằng biện pháp hành chính gắn với kinh tế.
Phạm Như Liên
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.