Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA hôm 31/5 cho biết tên lửa đẩy Cheollima-1 mang theo vệ tinh trinh sát quân sự đầu tiên của nước này rơi xuống biển do "mất động lực vì quá trình khởi động bất thường của động cơ tầng đẩy thứ hai, sau khi tầng đẩy thứ nhất tách ra".
Bình Nhưỡng tuyên bố sẽ điều tra kỹ các "khiếm khuyết nghiêm trọng" được phát hiện trong vụ phóng, có biện pháp khắc phục và thực hiện lần phóng thứ hai sớm nhất có thể. Giới chức Triều Tiên đến nay chưa tiết lộ nguyên nhân chi tiết dẫn đến sự cố, nhưng một số chuyên gia phương Tây nhận định tình huống bắt nguồn từ mẫu động cơ thế hệ mới được trang bị cho tầng đẩy thứ hai.
Bộ phận tên lửa Triều Tiên được quân đội Hàn Quốc trục vớt hôm 1/6. Ảnh: Reuters
"Tôi nghĩ nhiều khả năng Triều Tiên đã phát triển được mẫu động cơ có khả năng tái khởi động dùng cho tầng đẩy thứ hai, dựa trên dòng RD-861 dùng nhiên liệu lỏng do Liên Xô phát triển", Jeffrey Lewis, chuyên gia tại Trung tâm James Martin về Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí ở Mỹ, nhận định.
Ông Lewis đề cập hình ảnh bộ phận tên lửa được Hàn Quốc trục vớt trên biển, nhận định nó là một phần của tầng đẩy thứ hai và còn chứa đầy nhiên liệu vì không hoạt động được lâu trước khi rơi xuống.
Động cơ tên lửa dùng nhiên liệu lỏng có khả năng tắt và tái khởi động, cũng như điều chỉnh lực đẩy trong khi bay, điều không thể thực hiện với động cơ nhiên liệu rắn.
Tuy nhiên, lợi thế này đặt ra nhiều thách thức về công nghệ, trong đó có phương thức kích hoạt động cơ và bảo đảm nhiên liệu không chuyển động hỗn loạn, dẫn tới mất nguồn cung cho động cơ ở môi trường không trọng lực sau khi tách tầng đẩy thứ nhất.
Giới chuyên gia cho rằng tình huống này không xảy ra ở tầng đẩy thứ nhất, vì nó sử dụng mẫu động cơ tương tự tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) từng được Triều Tiên phóng thành công nhiều lần trước đây.
"Dường như tầng đẩy thứ nhất của tên lửa Chollima-1 được lắp động cơ nhiên liệu lỏng phát triển từ mẫu RD-250 thời Liên Xô, với hai miệng xả tương tự ICBM Hwasong-15", Joseph Dempsey, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại Mỹ, cho hay.
Cấu hình này khác với dòng tên lửa đẩy Unha trước đây, vốn trang bị 4 động cơ Nodong phát triển từ nền tảng động cơ của tên lửa đạn đạo chiến thuật Scud.
Tên lửa Chollima-1 mang vệ tinh do thám của Triều Tiên rời bệ phóng hôm 31/5. Ảnh: KCNA
Mỹ và đồng minh đều cho rằng những vụ phóng vệ tinh của Triều Tiên đều chỉ là "vỏ bọc" để thử nghiệm tên lửa đạo đạo, do chúng áp dụng công nghệ giống nhau. Triều Tiên từng hai lần phóng tên lửa đẩy mang vệ tinh hồi năm 2012 và 2016, tất cả đều bay qua tỉnh Okinawa ở miền nam Nhật Bản.
Tuy nhiên, Ankit Panda, chuyên gia từ Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế ở Mỹ, cho rằng Triều Tiên đã phát triển thành công chương trình ICBM hoàn chỉnh và không cần lấy lý do phóng vệ tinh để che giấu những vụ thử tên lửa đạn đạo. Ông cho rằng Chollima-1 là tên lửa đẩy hạng trung, được thiết kế để đưa vệ tinh cỡ nhỏ lên quỹ đạo gần Trái Đất.
"Khoang chứa hàng của nó lớn hơn tương đối so với những mẫu tên lửa đẩy trước đây. Tôi cho rằng Chollima-1 có khả năng chuyên chở các vệ tinh với tổng khối lượng 200-300 kg. Triều Tiên từng đặt mục tiêu đưa cùng lúc nhiều vệ tinh lên quỹ đạo bằng một tên lửa đẩy, cho thấy họ có thể ra mắt phương tiện phóng lớn hơn nhiều trong tương lai", ông nói.
Vũ Anh (Theo Reuters)