Quân chủng Hải quân Việt Nam sáng nay tổ chức lễ thượng cờ cấp Quốc gia hai tàu ngầm Kilo 186 Đà Nẵng và Kilo 187 Bà Rịa – Vũng Tàu.
Đây là hai chiếc cuối trong số 6 tàu ngầm Kilo Đề án 636, nằm trong hợp đồng trị giá gần 2 tỷ USD Việt Nam ký kết với Nga năm 2009 nhằm xây dựng lực lượng hải quân chính quy, nâng cao năng lực bảo vệ biển đảo Tổ quốc. Ảnh: Xuân Ngọc.
Vũ khí chủ lực của tàu ngầm Đề án 636 (NATO định danh: Kilo cải tiến) là tổ hợp tên lửa hành trình đa năng Klub-S, phiên bản xuất khẩu của hệ thống Kalibr đang được hải quân Nga biên chế, theo Bastion-Karpenko.
Tàu ngầm Kilo của Nga phóng tên lửa Kalibr diệt các mục tiêu khủng bố tại Syria.
Klub-S bao gồm ít nhất 5 mẫu tên lửa khác nhau, trong đó mẫu 3M54E/E1 có nhiệm vụ chống hạm, 91RE1/RE2 chống tàu ngầm và 3M-14E tấn công mục tiêu mặt đất. Số lượng tên lửa đa dạng này giúp các chỉ huy tàu ngầm linh hoạt trong việc lựa chọn cấu hình vũ khí để hoàn thành nhiệm vụ tác chiến được giao.
Tên lửa diệt hạm 3M-54E có tầm bắn tối đa 220 km. Nó bay ở tốc độ cận âm hơn 1.100 km/h trong gần như toàn bộ hành trình tới mục tiêu, ở độ cao 10-15 m so với mặt biển để tránh bị radar đối phương phát hiện. Dữ liệu mục tiêu được nạp từ trước khi phóng, thông qua hệ thống trinh sát của tàu ngầm hoặc đường truyền dữ liệu (datalink) từ các tàu chiến và máy bay khác.
Khi cách mục tiêu khoảng 60 km, đầu dò radar chủ động ARGS-54E sẽ được kích hoạt để tự tìm kiếm mục tiêu dựa vào thông tin được nạp trước khi phóng và hệ thống dẫn đường quán tính. Đầu đạn sẽ tách khỏi phần thân chính của tên lửa. Động cơ nhiên liệu rắn sẽ đẩy tốc độ quả đạn lên 3.600 km/h, gấp 3 lần vận tốc âm thanh.
Ở pha cuối tiếp cận mục tiêu, tên lửa bay chỉ cách mặt nước khoảng 5 m và liên tục thay đổi quỹ đạo, khiến việc đánh chặn trở nên cực kỳ khó khăn.
Dù khối lượng phóng chỉ hơn 1,5 tấn, tên lửa 3M-54E được trang bị đầu nổ nặng tới 450 kg, đủ sức phá hủy các tàu mặt nước cỡ lớn. Kích thước nhỏ của loại đạn này giúp tàu ngầm và tàu tên lửa mang được với số lượng lớn, gây mối đe dọa cho các lực lượng hải quân có quy mô lớn hơn nhiều.
Bên cạnh mẫu 3M-54E, Nga còn trang bị phiên bản 3M-54E1 cho hệ thống Klub-S. Điểm khác biệt là tên lửa này chỉ bay ở tốc độ cận âm 990 km/h trong suốt hành trình, bù lại tầm bắn được nâng lên tới 300 km.
Phiên bản tấn công mặt đất 3M-14E được trang bị hệ thống định vị toàn cầu GLONASS và dẫn đường quán tính, cùng đầu dò radar ARGS-14E có tầm hoạt động 20 km để bám bắt các mục tiêu có độ phản xạ radar lớn.
Tên lửa sử dụng hệ thống đo độ cao và khớp ảnh địa hình, cho phép nó bay bám sát địa hình để giảm thiểu khả năng bị phát hiện, khiến đối phương có ít thời gian phản ứng hơn.
Mẫu 3M-14 nội địa của Nga có tầm bắn 2.000 đến 2.500 km, trong khi phiên bản xuất khẩu chỉ có tầm bắn tối đa 300 km theo quy định của Hiệp ước kiểm soát công nghệ tên lửa (MTCR).
91RE1 và 91RE2 là tên lửa mang đầu đạn ngư lôi có điều khiển, tương tự mẫu RPK-2 Vyuga hay Metel của Nga và ASROC của Mỹ. Tên lửa được phóng tới vị trí nghi có tàu ngầm đối phương, sau đó tách đầu đạn để ngư lôi tự tìm kiếm mục tiêu. Mẫu tên lửa này có tầm bắn 50 km, bị giới hạn về khả năng phát hiện tàu ngầm đối phương bằng hệ thống định vị thủy âm (sonar).
Tên lửa 91RE1 có tốc độ tối đa 2.900 km/h, ngư lôi được trang bị đầu nổ 76 kg, đủ sức đánh thủng và phá hủy lớp vỏ tàu ngầm đối phương.
Tên lửa của hệ thống Klub-S có thể được phóng từ bệ phóng thẳng đứng hoặc ống phóng lôi cỡ 533 mm. Quả đạn nằm trong vỏ bọc cho tới khi rời mặt nước, khi đó vỏ bảo vệ được tách rời và động cơ đẩy sẽ được kích hoạt, tên lửa bắt đầu quá trình bay tới mục tiêu.
Tử Quỳnh (Ảnh: Vitaly V. Kuzmin)