Ngày 21/5, Thứ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết, Bộ này đã thống nhất chủ trương cho phép đoàn tàu đầu máy hơi nước hoạt động trên đoạn đường sắt đoạn Huế - Đà Nẵng. Các đơn vị chức năng sẽ làm việc với chủ đầu tư việc cho thuê hạ tầng đường sắt, lập phương án chạy tàu.
Đôi tàu đầu máy hơi nước chủ yếu phục vụ khách du lịch, chạy hàng ngày chặng ga Lăng Cô (Thừa Thiên Huế) - ga Đà Nẵng. Đoàn tàu này có các toa ghế ngồi VIP, toa xe ngắm cảnh và nhà hàng, toa xe phát điện và bếp. Các toa xe đều được đóng mới tại Nhà máy xe lửa Dĩ An.
Đoàn tàu sẽ chạy qua đèo Hải Vân, cung đường đẹp nhất của tuyến đường sắt Bắc Nam với những đoạn đường sắt chạy quanh đèo, các cầu đường sắt, hầm do người Pháp xây dựng.
Theo ông Hoàng Quốc Hội, Tổng giám đốc Công ty TNHH dịch vụ đường sắt Đông Dương - chủ đầu tư, đến nay đầu máy hơi nước đã được khôi phục, các toa tàu đóng mới nội thất cũng thi công xong. Đoàn tàu đang chờ được tổ chức vận hành trên đường sắt quốc gia, dự kiến hoạt động từ năm 2021.
Dự án tàu du lịch đầu máy hơi nước có tổng vốn đầu tư trên 80 tỷ đồng. Chủ đầu tư đã mua 3 đầu máy hơi nước Tự Lực cũ có tải trọng trục 10,5 tấn dừng hoạt động từ năm 1990 để khôi phục nguyên bản. Các đầu máy có công suất 900 mã lực, đủ sức kéo 5 toa xe khách qua đèo Hải Vân. Chi phí đầu tư cho phương tiện, thiết bị chiếm hơn 46 tỷ đồng.
Ngoài ra, dự án còn xây dựng thêm phòng chờ, quầy vé, nhà hàng tại các ga Lăng Cô, Đà Nẵng, xây đường nội bộ phục vụ việc cấp than, cấp nước cho đầu máy tại các ga.
Theo một lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, phương án tổ chức chạy tàu du lịch đầu máy hơi nước sẽ được xem xét cẩn trọng để không làm gián đoạn hoạt động các đoàn tàu trên đường sắt quốc gia. Hiện nay hàng ngày có 5 đôi tàu Thống Nhất và nhiều tàu hàng hoạt động qua khu vực Lăng Cô - Đà Nẵng.
Tàu sử dụng đầu máy hơi nước tạo ra sức kéo thông qua một động cơ hơi nước. Đầu máy xe lửa mang theo cả nhiên liệu và nguồn nước trên chính đầu máy hoặc trong toa xe kéo phía sau.
Loại đầu máy này được sử dụng phổ biến trên thế giới từ thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20. Ngành đường sắt Việt Nam dần thay thế đầu máy hơi nước bằng các đầu máy xe lửa dùng điện và diesel vào những năm 1990.