Hơn một thập kỷ trước, Francesco Galietti đi máy bay vượt quãng đường gần 644 km từ quê nhà Rome đến Milan để làm việc. Nhưng nay, ông chọn đi bằng tàu cao tốc.
Không chỉ mình Galietti, giám đốc điều hành công ty tư vấn rủi ro chính trị Policy Sonar có trụ sở tại Rome, chọn phương tiện giao thông này. Số liệu công bố năm 2019 của công ty đường sắt nhà nước Italy Ferrovie dello Stato cho thấy số lượng hành khách đi tàu giữa Rome và Milan đã tăng gần gấp 4 lần trong một thập kỷ, từ một triệu năm 2008 lên 3,6 triệu năm 2018.
Hơn 2/3 số người đi lại giữa hai thành phố hiện đi tàu hỏa, minh chứng cho sự phát triển của mạng lưới đường sắt cao tốc Italy, được ra mắt năm 2008.
Di chuyển bằng tàu cao tốc giữa Milan và Rome chỉ mất 2 giờ 59 phút. Các ga tàu đều được bố trí ở trung tâm thành phố, hành khách không cần có mặt từ sớm để làm thủ tục và cửa tàu đóng chỉ hai phút trước khi khởi hành.
Một tàu cao tốc đi vào nhà ga ở Rome, italy tuần này. Ảnh: Mondadori Portfolio.
Điều này hoàn toàn trái ngược với việc đi ôtô tối thiểu nửa giờ đến sân bay Fiumicino ở Rome trước giờ khởi hành 90 phút để làm thủ tục, ngồi một giờ trên máy bay và sau đó hạ cánh ở sân bay Linate, ngoại ô Milan, sân bay gần nhất cách thành phố khoảng 20 phút lái xe. Đó là lý do mọi người chọn đi tàu.
Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu có phải các tuyến đường sắt cao tốc đã kết liễu Alitalia, hãng hàng không quốc gia Italy sẽ đóng cửa vào ngày 15/10.
Galietti nghĩ vậy. "Alitalia là con chim có đôi cánh bị cắt cụt rất nhiều ngay từ đầu. Là một hãng vận tải quốc tế, nhưng Alitalia tập trung rất nhiều vào thị trường nội địa", ông nói.
Tất nhiên, người Italy chủ yếu đi nghỉ mát ở Italy và du khách muốn trải nghiệm tham quan dọc mọi miền đất nước. Bay đến Milan, sau đó đến Napoli hoặc Rome, là lựa chọn tự nhiên đối với những người đến từ các quốc gia như Mỹ, nơi việc đi lại bằng máy bay rất phổ biến.
Tuy nhiên, Galietti cho rằng tập trung vào thị trường nội địa đồng nghĩa Alitalia dễ bị cạnh tranh khi cuộc cách mạng bay giá rẻ bắt đầu, tiếp đó là tàu cao tốc.
"Ở thị trường nội địa, họ vấp phải sự cạnh tranh lớn từ các hãng hàng không giá rẻ và tàu hỏa. Như nhiều người khác, nếu phải đến Milan, Turin hoặc Venice, tôi sẽ đi tàu", Galietti cho hay. "Tàu cao tốc Frecciarossa đi từ trung tâm thành phố này đến trung tâm thành phố khác, hành khách không phải đáp xuống vùng ngoại ô cách trung tâm 32 km. Đó là sự cạnh tranh khủng khiếp đối với Alitalia".
Khách du lịch cũng cảm thấy như vậy. Cristina Taylor, một du khách Anh thường xuyên đến Italy, nói rằng cô thấy việc đi tàu "dễ dàng hơn".
"Bạn đi và đến các trung tâm thành phố, không cần làm thủ tục như tại sân bay hoặc đi thêm quãng đường dài từ sân bay vào thành phố. Ngoài ra, dịch vụ tàu cao tốc đã tốt hơn trong những năm qua về khả năng tiếp nhận hành khách quốc tế. Tôi nghĩ phương tiện này mang lại giá trị tốt, giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc", cô cho biết.
Hệ thống tàu cao tốc ngày nay khác xa so với những chuyến tàu chậm chạp, lạc hậu và thường trễ giờ của Italy trước đây. Thậm chí hành khách có tới hai công ty tàu tốc độ cao để lựa chọn. Trenitalia, công ty nhà nước, có các chuyến tàu Frecce, Frecciarossa, Frecciabianca và Frecciargento, mỗi tuyến bao phủ một phần Italy, gần giống hình chữ T dọc theo phần phía bắc đất nước, sau đó đi thẳng xuống bán đảo Italy. Các chuyến tàu Frecciarossa nhanh nhất có thể chạy với tốc độ 360 km/h.
Trong khi đó, Nuovo Trasporto Viaggiatori, một công ty tư nhân, khai trương các chuyến tàu Italo năm 2012, vươn tới 54 thành phố mỗi ngày.
Italy là quốc gia duy nhất trên thế giới có hai công ty khai thác tàu cao tốc. Đây cũng là nơi có dịch vụ vận chuyển hàng hóa tốc độ cao đầu tiên trên thế giới, chạy giữa Bologna và Maddaloni, ở Campania, chỉ trong ba giờ rưỡi.
Giá vé tương đối dễ chịu bởi du lịch đường sắt trong khu vực được trợ giá. Trải nghiệm trên tàu cao tốc cũng không khác gì so với khi đi máy bay. Hành khách đều có một chỗ ngồi đặt trước, không ai được phép tranh ghế. Hành khách có thể chọn chỗ ngồi khi mua vé và tích điểm để được hưởng ưu đãi. Cả Trenitalia và Italo đều có phòng chờ tại các nhà ga chính.
Carlo Barbante, giám đốc Viện Khoa học Địa cực tại trường đại học Ca 'Foscari ở Venice, thường xuyên đến Rome và đi tàu Frecciarossa.
"Đi tàu thuận tiện hơn đủ đường", ông nói. "Trước hết, tôi thích việc giảm lượng khí thải carbon, đồng thời tôi có thể làm thủ tục vài phút trước khi khởi hành, có thể đi lại dễ dàng và cảm thấy rất an toàn, thoải mái".
Là một nhà khoa học khí hậu, Barbante luôn đi tàu. "Để thuyết phục mọi người giảm khí thải carbon, chúng tôi phải làm gương, trước tiên là sử dụng giao thông công cộng", ông cho hay. "Tôi cảm thấy đó là bổn phận. Đi tàu là một trong những cách đáng tin cậy nhất để giảm khí thải carbon".
Trước đây, để đi quãng đường hơn 530 km từ Venice đến Rome bằng tàu hỏa, Barbante thường mất nguyên ngày, vì tốc độ tàu quá chậm. Nhưng từ vài năm trước, tàu siêu tốc đã rút ngắn thời gian di chuyển của ông xuống còn hơn ba giờ.
Barbante vừa trở về sau chuyến đi từ Venice đến Geneva, tất cả đều bằng tàu hỏa. "Rất thoải mái, không có lý do gì để đi máy bay. Bạn có toàn bộ thời gian để làm việc và thư giãn", ông nói. "Tôi nghĩ rằng tàu cao tốc đang chiếm một phần tốt trong thị trường bay nội địa. Chúng nhanh hơn và thoải mái hơn".
Một máy bay của hãng hàng không Alitalia. Ảnh: Mondadori Portfolio.
Công ty nhà nước Trenitalia năm 2019 công bố báo cáo cho thấy mọi thứ đã thay đổi như thế nào trong thập kỷ đầu tiên của tàu cao tốc. Theo báo cáo, số chuyến tàu cao tốc trên các tuyến đã tăng gấp đôi và lượng hành khách của hãng tăng vọt từ 6,5 triệu năm 2008 lên 40 triệu năm 2018. Số liệu này chưa bao gồm những người sử dụng tàu của Italo.
Số lượng tàu cao tốc tăng gấp đôi lên 144 chiếc và vào năm 2018, 69% tổng số hành khách đi lại giữa Rome và Milan đã chọn tàu cao tốc, tăng 7,4% chỉ trong ba năm. Trong khi đó, đi lại hàng không giảm gần 7% trong ba năm từ 2015 đến 2018, chiếm 19,5% thị phần.
Cuộc cách mạng đường sắt Italy cũng tác động đến những ngành khác. Trong khi giá bất động sản ở Milan giảm 20,5% từ năm 2008 đến 2018, giá văn phòng xung quanh các ga tàu cao tốc Rogoredo và Porta Garibaldi tăng khoảng 10%.
Số lượng khách du lịch đi tàu tăng vọt từ 1,8 triệu trong năm 2008 lên 7,3 triệu năm 2018. Rome đến Florence và Venice là những tuyến du lịch bằng tàu phổ biến nhất, dù từng là những tuyến bay chính của Alitalia.
Các chuyến bay cuối cùng của Alitalia cất cánh hôm qua. "Họ có quá ít chuyến bay ra nước ngoài và không làm chủ được cuộc đua", Galietti nói.
Huyền Lê (Theo CNN)