Trong lịch sử, các đầu bếp Việt Nam đã tiếp thu tinh hoa ẩm thực thế giới để tạo nên nền ẩm thực độc đáo, được định hình qua hàng trăm năm.
Theo Lonely Planet, các lớp học nấu ăn, những chuyến thăm chợ địa phương hay tour đi bộ ẩm thực giúp du khách dễ dàng khám phá di sản ăn uống Việt Nam. Tuy nhiên, tình yêu thực sự với món Việt thường được nhen nhóm từ ẩm thực đường phố - nơi du khách tìm thấy những hương vị truyền thống ngon nhất. Hãy kết hợp việc ăn vặt trên phố với những bữa ăn sang trọng trong các nhà hàng được cải tạo từ biệt thự Pháp cổ tại Hà Nội hay Hội An.
Ẩm thực Việt Nam không chỉ có phở hay bánh mì. Mỗi vùng miền đều có đặc sản riêng dựa trên nông sản và kỹ thuật chế biến địa phương. Dưới đây là các gợi ý từ tạp chí Australia cho du khách khi trải nghiệm ăn uống tại Việt Nam.
Phải thử các loại bún phở miến
Phở quá nổi tiếng, không phải bàn cãi, theo các chuyên gia của tạp chí. Bánh phở tươi, nước dùng đậm và thơm, ăn cùng thịt bò hoặc gà, hành và rau gia vị. Món ăn có nguồn gốc từ miền Bắc. Thành phần phở thay đổi tùy vùng miền và từng quán nhưng luôn mang lại cảm giác ngon miệng, bổ dưỡng và no bụng.
Bánh canh cua sền sệt với thịt cua, trứng cút, sợi bánh canh trong từ bột lọc. Bún riêu cua chế biến từ bún gạo sợi nhỏ, nước dùng màu đỏ sẫm từ cà chua và cua giã nhuyễn, phủ lớp mỡ hành phi thơm.
Ở miền Trung, nhất định phải thử bún bò Huế, món ăn cay nồng với sợi bún to. Ở miền Nam, món nên thử là bún mắm, nấu cùng cà chua, dứa và bắp chuối.
Các loại bánh chế biến từ gạo được bán trong chợ Cồn ở Đà Nẵng. Ảnh: Lonely Planet
Người Việt ăn nhiều cơm
Cơm là linh hồn bữa ăn Việt, người Việt ăn cơm mỗi ngày. Khi người địa phương nói "đi ăn cơm" chính là lời mời đi ăn trưa hoặc ăn tối. Ở những quán bình dân, người bán xúc đầy bát cơm trắng rồi gắp thêm các món xào, cá, thịt kho lên trên, vừa rẻ vừa no.
Gạo nấu cơm cũng là nguyên liệu chính cho cháo, món ăn sáng phổ biến, kèm gà, cá, lươn, vịt, ếch... Ngoài ra còn có cơm rang (cơm chiên với trứng, rau củ và các topping khác), đặc biệt là cơm tấm (gạo vỡ), ngon nhất khi chan nước mắm ngọt.
Ngoài gạo tẻ, người Việt còn dùng gạo nếp (trắng, đỏ hoặc đen). Gạo nếp được trộn đậu, ngô, lạc, vừng và nấu thành xôi. Rất nhiều món xôi ngọt lẫn mặn được gói trong nếp rồi hấp trong lá chuối hoặc lá dong. Gạo còn có thể chế biến thành bánh căn (bánh tròn, nhỏ), bánh tráng trộn (món ăn nổi tiếng cho học sinh, sinh viên).
Một món khác từ gạo là bánh bèo, bánh hấp mỏng, topping là tôm chấy, mỡ hành, bánh mì chiên giòn, chan nước mắm ngọt (thường được bán ở gánh hàng rong). Vua của các loại bánh bột gạo ở Việt Nam là bánh xèo, chiếc bánh giòn rụm từ bột gạo pha nghệ, nhân thịt heo, tôm, giá đỗ. Ở Huế, món này được gọi là bánh khoái.
Các loại đồ cuốn
Đồ cuốn là tên gọi chung cho rất nhiều loại nhân cuốn trong lớp vỏ bánh tráng. Phía Bắc có nem rán, miền Nam gọi là chả giò, là những chiếc cuốn chiên giòn, vàng ruộm. Còn lại là gỏi cuốn, loại cuốn tươi với tôm luộc, thịt heo, bún, rau sống và giá đỗ, chấm mắm nêm hoặc nước mắm pha.
Bánh cuốn cũng là món không nên bỏ lỡ với lớp vỏ hấp mỏng, tráng từ bột gạo, nhân thịt băm xào nấm mộc nhĩ, rắc hành phi, ăn kèm chả quế và nước mắm chua ngọt. Bò bía là món ăn vặt đường phố, gồm bánh tráng mỏng cuốn lạp xưởng, tôm khô, củ sắn nấu chín bào sợi, rau xà lách và chút tương ớt, cuốn tại chỗ rất nhanh. Riêng Huế lại có một kiểu cuốn đặc biệt là khoai lang tán nhuyễn, thịt lợn, tôm chua giòn, rau muống chẻ, các loại rau thơm.
Cách tuyệt vời nhất để hiểu về các loại cuốn Việt Nam là tự tay làm. Ở Hội An, bạn nên đăng ký một lớp học nấu ăn. Vừa học vừa ăn, không gì thú vị bằng.
Các loại đồ cuốn rất đa dạng. Ảnh: Lonely Planet
Bánh mì - vua các loại bánh
"Vua của mọi loại bánh" ở Việt Nam chính là bánh mì. Chiếc bánh mì do người Pháp đem tới đã được người Việt biến tấu thành món ăn đường phố nổi tiếng. Phần nhân đa dạng với pate, thịt nướng, xíu mại, chả lụa, jambon, trứng ốp la, rau thơm, dưa leo, đồ chua, chút sốt mayonnaise. Ngày rằm hay mùng 1 Âm lịch, có cả bánh mì chay nhân đậu hũ, nấm, rau củ.
Ai cũng có một hàng bánh mì ruột, nhưng hai cái tên nổi tiếng thế giới là bánh mì Phượng (Hội An), chiếc bánh mì từng được đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain khen "ngon chưa từng thấy" và bánh mì Huỳnh Hoa (TP HCM), ổ bánh mì "khủng" nhất Việt Nam, rất nhiều nhân. Người Sài Gòn xếp hàng dài mua.
Các loại đồ uống
Việt Nam có văn hóa uống rất phong phú và sôi động. Bia đã phổ biến từ thời Pháp, và nay mỗi vùng có thương hiệu riêng: Bia Sài Gòn và 333 thống trị miền Nam, Huda ở miền Trung còn bia Hà Nội tại miền Bắc. Nếu uống bia ở Hà Nội, đừng bỏ qua góc phố Tạ Hiện - Lương Ngọc Quyến, quán nổi tiếng nhất là Bia Hơi Corner.
Rượu thì đủ loại, từ rượu nếp nhẹ nhàng đến rượu thuốc ngâm rắn, bọ cạp, tắc kè... Rượu gạo còn là nguyên liệu cho hàng loạt rượu thuốc dân tộc. Ngoài ra có whisky, rum nội và ngoại, rượu vang Đà Lạt, Ninh Thuận.
Không uống rượu thì có nước mía, cà phê sữa đá kiểu Pháp, trà đá, trà sen.
Tâm Anh (theo Lonely Planet)