Giữa tháng 1, ông Tuấn, chủ tịch một công đoàn đông lao động ở Đồng Nai nhận được 150 suất quà hỗ trợ sắm Tết trị giá 300.000 đồng mỗi phần của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam. Nhóm được xét trao là công nhân hoàn cảnh khó khăn.
Tuy nhiên, thay vì nhận tiền mặt, chuyển khoản hay vật phẩm, lần này công nhân phải mở một tài khoản tại Công ty tài chính HD Saison, khai báo thông tin theo yêu cầu, tải ứng dụng và kích hoạt thẻ tín dụng trực tuyến với hạn mức 5 triệu đồng. Người lao động được hướng dẫn mua hàng trên các sàn thương mại điện tử.
Theo ông Tuấn, 300.000 đồng quà Tết nằm trong hạn mức tiêu dùng 5 triệu đồng. Do đó, khi công nhân sắm Tết sẽ đồng thời kích hoạt thẻ. Nếu mua sắm quá số tiền được tặng, phần phát sinh được tính vào nợ, phải trả đúng hạn, chậm trễ sẽ đóng lãi kèm phạt. Ngoài miễn phí năm đầu, người sử dụng phải trả phí thường niên duy trì thẻ.
"Tôi sợ công nhân sẽ tiêu lố số tiền được tặng. Họ lại không rành về thẻ tín dụng nên dễ trở thành con nợ", ông Tuấn nói và cho biết đến nay vẫn chưa triển khai các suất quà đến công nhân.
Người lao động mua hàng tại phiên chợ Tết không tiền mặt do Công đoàn TP HCM tổ chức, ngày 22/1. Ảnh: An Phương
Chủ tịch công đoàn một doanh nghiệp khác ở Đồng Nai được phân bổ gần 100 suất quà cũng cho rằng "mục đích tặng quà là tốt nhưng khi triển khai gặp nhiều vấn đề". Theo ông, nhóm được tặng quà là công nhân khó khăn nhưng muốn sử dụng thẻ phải có điện thoại thông minh, cán bộ công đoàn cơ sở khi đã nhận chỉ tiêu phải hoàn thành nên tự mình mở tài khoản, mua hàng cho người lao động sau đó gọi lên tổng đài hủy thẻ.
"Muốn hủy thẻ phải gọi rất nhiều cuộc, cước phí có khi mất vài chục nghìn đồng do phải qua nhiều bộ phận. Một số công nhân nhận quà, sau đó không hủy được thẻ cũng ý kiến với công đoàn", ông nói.
Theo phân bổ từ Tổng liên đoàn, công đoàn tỉnh Đồng Nai nhận được 4.000 suất. Tỉnh đã giao về các công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp, song đến nay rất ít người đăng ký nhận.
Tương tự, tại Bình Dương, một cán bộ công đoàn cho biết công nhân không mặn mà với suất quà Tết này. Bởi nhiều người lo ngại thông qua suất quà 300.000 đồng, công ty tài chính sẽ khai thác được nguồn khách hàng. Chưa kể, người lao động khó khăn thấy hạn mức cho phép đến 5 triệu đồng sẽ mua sắm, nếu không trả kịp thời phát sinh nợ, lãi phạt.
Trong khi đó, TP HCM cũng được phân bổ 4.000 suất quà Tết theo chương trình này. Hiện quà đã phân bổ về các doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Vinh Quang, Phó ban Quan hệ lao động, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, cho biết dịp Tết hàng năm công đoàn có rất nhiều chương trình chăm lo cho người lao động. Năm nay, cơ quan này lần đầu tổ chức Tết công đoàn online, phối hợp với HD Saison, các sàn thương mại điện tử với nhiều ưu đãi.
Những đơn vị này cung cấp miễn phí thẻ để mua hàng, ưu đãi giá bán đến 50%, có mã khuyến mại trừ tiền khi thanh toán từ 40.000-50.000 đồng cho mỗi đơn, miễn, giảm phí vận chuyển... Từ 15-24/1, đã có hơn 40.000 người nhận tiền hỗ trợ 300.000 đồng từ chương trình và có trên 35.000 người đã hoàn thành mua hàng với số tiền trên 10 tỷ đồng.
Theo ông Quang, việc tặng quà qua hình thức này nhằm giúp người lao động làm quen với mua sắm trực tuyến, góp phần thực hiện chính sách chuyển đổi số của Chính phủ, chương trình chuyển đổi số trong hoạt động của tổ chức Công đoàn, xu thế chi tiêu không dùng tiền mặt. Đồng thời, công đoàn cũng muốn hướng đến mua sắm trực tuyến để giúp lao động tăng ca, ở những khu vực xa xôi đều thuận tiện mua hàng.
Theo đó, khi triển khai Chợ Tết Công đoàn online, thẻ dùng mua hàng có số tiền 300.000 đồng và hạn mức tối đa 5 triệu đồng. Lao động được hỗ trợ có thể dùng số tiền 300.000 đồng mua hàng online mà không mất chi phí nào khác. Ngoài ra, nếu đoàn viên có nhu cầu sử dụng thêm số tiền theo hạn mức thì thực hiện theo thỏa thuận dân sự giữa cá nhân và Công ty HD Saison.
Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết HD Saison là công ty tài chính tiêu dùng có đăng ký và hoạt động hợp pháp, được Ngân hàng nhà nước giới thiệu triển khai các hoạt động hỗ trợ người lao động và phòng, chống tín dụng đen. Tuy nhiên, do là hoạt động mới, số lượng trên 200.000 người, lại tổ chức vào dịp Tết nên còn một số vướng mắc, chủ yếu do người lao động chưa quen với mua sắm online nên muốn nhận tiền trực tiếp.
Về lo lắng công nhân dễ mang nợ khi được cấp thẻ tín dụng, ông Quang cho biết để thuận lợi, Tổng Liên đoàn và HD Saison đã thống nhất từ ngày 25/1 đến hết chương trình, ngày 7/2, thẻ tín dụng được cấp chỉ có số tiền 300.000 đồng và không có hạn mức nào kèm theo. Sau khi mua hàng, nếu người dùng không muốn tiếp tục sử dụng thẻ có thể huỷ mà không mất phí.
Ngoài ra, với những đơn vị hoặc công nhân chưa quen mua sắm trực tuyến, nếu công đoàn cơ sở và người lao động đồng ý, cán bộ công đoàn cấp trên và nhân viên HD Saison sẽ xuống tận nơi hỗ trợ sử dụng thẻ, hoặc mua hàng hộ. Thông tin cá nhân của người dùng như số điện thoại, địa chỉ, căn cước công dân... được bảo mật theo quy định.
"Đây là hoạt động mới nên sẽ có khó khăn nhất định, Tổng Liên đoàn sẽ lắng nghe để điều chỉnh để đảm bảo lợi ích của đoàn viên, người lao động", ông Quang nói.
Lê Tuyết