Ca sĩ Ping Chayada, 20 tuổi, Thái Lan, vừa qua đời sau khi nhập viện điều trị biến chứng được cho là sau massage vùng cổ, bác sĩ chẩn đoán dây thần kinh bị chèn ép do chấn thương.
Theo bác sĩ Calvin Q. Trịnh, Giám đốc Trung tâm phục hồi chức năng và hình thể HMR, cổ là một bộ phận trọng yếu của cơ thể theo đúng nghĩa đen, tức vừa quan trọng vừa yếu. Tủy cổ là nơi dẫn truyền thần kinh từ não xuống toàn bộ cơ thể.
Một số người massage không chuyên, thậm chí người được đào tạo, hay dùng lực mạnh để tạo ra tiếng kêu bẻ khớp, hoặc ấn sâu làm mạnh để trị đau cho bệnh nhân, dùng búa gỗ gõ mạnh lên cột sống. Những cách này gây tổn thương tại các đốt sống như di lệch, vỡ, chèn ép, chảy máu, phù nề dẫn đến tổn thương tủy sống. Đặc biệt, trên người có bệnh nền thoái hóa thân đốt sống, loãng xương, chấn thương cột sống nhẹ, những tác động trên có thể gây tổn thương tủy nặng.
Hậu quả là chức năng vận động và cảm giác tại vùng thần kinh chi phối bị ảnh hưởng, nặng hơn thì gây liệt, thậm chí liệt tứ chi hay toàn thân. Nếu tổn thương xảy ra tại vùng tủy cao (C3 trở lên) có thể tổn hại hệ thần kinh tim mạch, hô hấp dẫn đến tử vong.
Người bệnh đau cổ vai gáy nên đi khám tại cơ sở y tế để được điều trị đúng cách. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Theo bác sĩ, đau cổ vai gáy phần lớn do hiện tượng mất cân bằng cơ thân trên dẫn đến co cơ, căng cơ và quá tải đối lệch nhau tại vùng cổ vai gáy, gây sự đau căng mỏi. Khi đó đầu nhô về trước, làm thay đổi đường cong sinh lý cột sống cổ, kích hoạt cơ chế tự bảo vệ của cơ thể. Điều này khiến các cơ vùng cột sống tăng co để giữ vững cấu trúc, làm tăng áp lực đĩa đệ, gây thoát vị, giảm biên độ vận động, thay đổi trọng tâm khớp dẫn đến thoái hóa cột sống.
Bệnh thường gặp ở người ngồi nhiều, sử dụng máy vi tính hay smartphone thường xuyên, liên quan đến tư thế và thói quen sinh hoạt. Trường hợp mất cân bằng cơ nặng, bệnh nhân không thể giơ cao tay, kể cả khi chải tóc, có thể đau dọc theo cánh tay hay tê bì các ngón tay, kèm căng mỏi cơ vùng cổ vai gáy rất khó chịu. Đau cổ vai gáy cũng có thể do nhiều nguyên nhân như thoái hóa, thoát vị đĩa đệm các đốt sống cổ, u đỉnh phổi...
Massage có thể giúp thư giãn, làm dễ chịu và cảm thấy bớt đau nhức do sự giãn cơ. Tuy nhiên, liệu pháp này không thể trị liệu bệnh lý đau cổ vai gáy do mất cân bằng cơ hay do các tổn thương thực thể. Nên điều trị bằng cách hiệu chỉnh cơ xương khớp, kết hợp thay đổi thói quen tư thế xấu và tập những động tác đơn giản tại nhà.
Bác sĩ Calvin Q. Trịnh khuyến cáo nên đi khám để tái lập cân bằng cơ vùng cổ vai gáy, tái lập đường cong sinh lý cột sống cổ, ngực, mới giải quyết được gốc rễ cơ chế gây bệnh. Khi đi massage để thư giãn, không nên đề cập vấn đề trị liệu, chữa bệnh với nhân viên xoa bóp càng không nên yêu cầu họ làm mạnh dẫn đến những rủi ro khó lường.
Phòng bệnh bằng cách ngồi đúng tư thế, lưng thẳng, đầu thẳng, cố gắng đạt được tư thế 90-90-90. Khi đứng, lưng và đầu nên ở trên cùng một đường thẳng. Không nằm kê đầu cao, không duy trì tư thế cúi thường xuyên.
Lê Phương